Bernard Vissers werd op 27 januari 1886 in Princenhage geboren. Hij was de zoon van de schoenmaker Jacobus Vissers en Johanna Jansen. Op 20 december 1907 trouwde hij in Etten en Leur met Jacoba Vergouts. Zij woonden in bij de moeder van Jacoba op het Van Bergenplein, die daar een winkeltje runde. Daarna woonden ze op verschillende adressen op de Leur om zich uiteindelijk te vestigen op het adres Vijfhuizenweg 1. Zij kregen vijf kinderen. Bernard was sigarenmaker van beroep.
Vijfhuizenweg 1
Een moeilijk begin
Bernard Vissers zien we voor het eerst in 1918 op het politieke toneel verschijnen. Als voorzitter van de SDAP, afdeling Etten en Leur, verzoekt hij zitting te mogen nemen in de plaatselijke levensmiddelencommissie. Volgens zijn mededeling had de partij op dat ogenblik 22 leden. De gemeente zegt toe, dat hij - na overlegging van de ledenlijst - mogelijk in aanmerking kan komen.
In het overwegend katholieke Brabant hadden katholieke socialisten het in het begin van de twintigste eeuw niet gemakkelijk. Zij werden gezien als een bedreiging voor het overwegend katholieke gemeentebestuur. Zelfs de kerk probeerde hen letterlijk en figuurlijk buiten de deur te houden. Het ging zelfs zover dat hen de communie geweigerd werd.
Niettemin werd Bernard Vissers in 1919 voor de SDAP in de gemeenteraad van Etten en Leur gekozen. Bij de installatie van de raad legden alle raadsleden de eed af met “Zo waarlijk helpe mij God Almachtig”, behalve Vissers. Die zwoer: “Ik zweer dat ik getrouw zal zijn aan de Grondwet” etc.
Ook in de gemeenteraad had Vissers het niet altijd gemakkelijk. In het landelijk dagblad Het Volk verscheen op 25 mei 1926 een artikel onder de kop “Zonderlinge methode” over hoe het college en G.S. met Vissers omgegaan waren.
Bij de vaststelling van de begroting van het gemeentelijk elektriciteitsbedrijf had hij bezwaar gemaakt en G.S. verzocht de begroting niet goed te keuren. Reden, het college was afgeweken van het door de raad vastgestelde salaris van de bedrijfsleider. Lange tijd bleef het doodstil. Geen bericht over de goedkeuring van de begroting en geen reactie op het bezwaarschrift van ons geacht raadslid. Tot deze erachter kwam dat er overleg geweest was tussen G.S. en het college en de begroting goedgekeurd was. Het artikel werd als volgt afgesloten: “Hun eigen lammeren blaten niet eens” en “En de rooien moet je geen kans geven”.
Ons kapelaantje zegt: niemand stemt rood
In 1927 verliepen de gemeenteraadsverkiezingen in Etten en Leur vrij rustig. Behalve in St. Willebrord, dat toen gedeeltelijk nog tot Etten en Leur behoorde. Hier vlogen R.K.- en SDAP-propagandisten elkaar figuurlijk en bijna letterlijk in de haren. Van SDAP-zijde was men zeer verontwaardigd. In de nacht voor de verkiezingen waren in St. Willebrord alle SDAP-reclamebiljetten verscheurd. Van de R.K. hingen er des temeer. Op twee bomen voor het stembureau waren biljetten met teksten gespijkerd als “Ons kapelaantje zegt niemand stemt rood” en “De SDAP zijn verraders van godsdienst en geloof”. Ondanks dat de SDAP meer stemmen kreeg dan bij de vorige verkiezingen, verloren zij door een wijziging in de kieswet hun tweede zetel.
Tijdens de raadsvergadering van woensdag 20 februari 1929 vroeg de heer Vissers welke maatregelen B & W genomen hadden in verband met de strenge winter. Deze werden uitvoerig toegelicht door een lid van de betreffende commissie. De heer Vissers bedankte het college voor de uitvoerige toelichting. Hij zei dat hij hiervan niet op de hoogte was omdat hij als sociaaldemocraat buiten de commissie werd gehouden. Dit laatste werd door de aanwezige raadsleden ontkend.
Dit alles leidde ertoe dat Vissers kritisch was ten opzichte van het katholicisme. Toen in 1930 een nieuw hoofd voor de openbare lagere school gezocht werd, uitte hij in de raad kritiek op de redactie van de advertentie die door de gemeente geplaatst was. Met name de tekst: “Bevolking overwegend katholiek” leidde er volgens hem toe dat niet-katholieken niet zouden solliciteren.
Hoewel de bevolking van de gemeente op dat moment voor 80% katholiek was, waren de leerlingen van de openbare school overwegend protestant. Ondanks zijn protest werd in dezelfde vergadering de katholiek Sloots benoemd.
Bernard Vissers was een socialist in hart en nieren. Of het nu ging om armoedebestrijding, huisvesting of schoolgeld, steeds kwam hij op voor de belangen van de kleine man. Hij had een groot gevoel voor rechtvaardigheid, was erg sociaal bewogen en maakte zijn eigenbelang steeds ondergeschikt aan dat van degenen die hij in de raad vertegenwoordigde. Ook Leur, waar hij woonde, kon op zijn steun rekenen. Bij de benoeming van burgemeester Hamilton in 1930, vroeg hij deze om meer aandacht voor de Leurse haven.
Eindelijk geaccepteerd
Naar gelang de tijd vorderde, kwam er minder weerstand van katholieke zijde tegen zijn raadslidmaatschap. Ongetwijfeld zal zijn functioneren in de raad daartoe hebben bijgedragen. In 1935 werd hij in de commissie financiën gekozen. Met de komst van vele andersdenkenden na de Tweede Wereldoorlog, als gevolg van de industrialisatie, verloor de raad langzaam zijn katholieke signatuur. Ongetwijfeld heeft ook de ontkerkelijking hiertoe bijgedragen.
Bij verkiezingsprognoses op de televisie wordt Etten-Leur tegenwoordig zelfs gebruikt omdat het electoraat een goede afspiegeling schijnt te zijn van het landelijke politieke landschap.
Hoe kritisch men in de gemeente aan het begin van zijn politieke carrière ook tegen Bernard Vissers aankeek, aan het einde kreeg hij veel waardering. Op 29 augustus 1958 spelde burgemeester Godwaldt hem een koninklijke onderscheiding op. Na zijn afscheid in de raad zat hij nog tot zijn overlijden in 1961 in de commissie huisvesting.
Bronnen:
Website Delpher, Kranten, boeken en tijdschriftenbank van de Koninklijke Bibliotheek geraadpleegd in november 2019.
Website West-Brabants Archief, Etten-Leur: Notulen gemeenteraad. 1936-1979.
Foto Vijfhuizenweg 1, C. Lohmann, Stadsarchief Breda.
Foto Uitreiking Koninklijke onderscheiding, Jan Sturm, West-Brabants Archief.
