skip naar content skip naar hoofdnavigatie spring naar service navigatie
sluit
Hulp nodig?

Chat is online op maandag t/m vrijdag van 10.00 - 16.00 uur en van 19.00 - 22.00 uur.

Op dit moment zijn we offline. Je kunt je vraag stellen via e-mail of WhatsApp: 06-12887717 (alleen berichtjes)

Meer informatie over de chat-service? Klik hier

Online op dit moment

Stel je vraag

Stef Uijens
Stef Uijens RA Tilburg
Menu
sluit
Hulp nodig?

Chat is online op maandag t/m vrijdag van 10.00 - 16.00 uur en van 19.00 - 22.00 uur.

Op dit moment zijn we offline. Je kunt je vraag stellen via e-mail of WhatsApp: 06-12887717 (alleen berichtjes)

Meer informatie over de chat-service? Klik hier

Online op dit moment

Stel je vraag

Stef Uijens
Stef Uijens RA Tilburg

Lederpak- en drooghuis Heuvel 16 en 20 in Dongen

Het oudst bewaarde pand aan de Frankische driehoek in Dongen is Heuvel 16, nu een Rijksmonument, dat dateert uit omstreeks 1850 en toebehoorde aan Anton van Dongen. Hij legde zich toe op zoolleerlooierij; hij verkocht ook kruidenierswaren op Heuvel nr. 5 én sigaren, sigaretten en tabak op Heuvel nr. 6.

De looierswoning op nr. 16 bestaat uit een woonhuis met kantoor en een aangebouwde leerlooierij die haaks op het woongedeelte staat. De kleine leerdroogzolder duidt erop dat er sprake was van een nevenactiviteit. Het gaat hier om een ‘thuiswerkende looier’. Vermoedelijk stond er nog een andere, kleinere leerlooierij- annex drogerij op het perceel.

In 1911 lieten de gebroeders Cornelis en Adrianus Schoenmakers in Rijen aan de Stationsstraat 13 een leerlooierij bouwen. Bij het ‘Plan van een leerlooierij voor de Gebroeders Schoenmakers te Rijen’ was een bouwtekening gevoegd van de vermoedelijk oorspronkelijke leerlooierij. De afmetingen daarvan zijn 12½  bij 7½  meter, hetgeen ook precies overeenstemt met de buitenmaten van het huidige pand aan Heuvel 20 in Dongen.

De leerlooierij in Rijen vertoont veel meer gelijkenissen met Heuvel 20 in Dongen, zoals onder meer vier verdiepingen, de raampartijen en dakconstructie. De leerlooierij van de Gebroeders Schoenmakers aan de Stationsstraat is in augustus 1929 - dus al 18 jaar na de bouw - gesloopt.

In diezelfde periode vroeg Antonie van Dongen toestemming om in Dongen op zijn adres Heuvel nr. 16 een ‘leederdrogerij- en pakhuis’ te mogen bouwen. Vermoedelijk is de leerlooierij van de Gebroeders Schoenmakers na de sloop in augustus 1929 in handkarren overgebracht naar Dongen.

Op 14 augustus 1929 is er in Dongen een bouwvergunning verstrekt voor de vestiging van een ‘leederdroogerij’, zonder enige nadere details. In juni 1931 vroeg Antonie van Dongen een bouwvergunning aan om de linkerzijde van het pand een kozijn uit te breken en er een winkelpui in aan te brengen. Het ‘pak- en lederdrooghuis’, dat dus zeer waarschijnlijk afkomstig is uit Rijen, ging vanaf 1930 deel uitmaken van de ‘Ouderwetsche Kuipzoolleerlooierij A. van Dongen, Heuvel 16’.

Het ging dus onderdeel vormen van het woonhuis op Heuvel 16 met annex een kleine aangebouwde leerlooierij uit omstreeks 1810. Dit laatste woon-, lederpak- en drooghuis is een rijksmonument sinds 2002. Het is een van de weinig nog bestaande, vroege voorbeelden van een huis waar een kleine zolder om leer te drogen deel van uitmaakt.

Op 29 oktober 1962 is het perceel en de grond met het oude leerlooierijgebouw aan de Oosterhoutsebaan feitelijk gesplitst in Heuvel 20 en Heuvel 16. Op 10 april 1973 gaat de nieuwe eigenaar van Heuvel 20, ir. Vijverberg, het pand verbouwen tot kantoor-woonhuis. Vijverberg ontwerpt geheel nieuwe ruimtes op de drie verdiepingen, waaronder kantoorruimtes op de begane grond. Er worden nieuwe raampartijen gesitueerd, waardoor het authentieke karakter noodzakelijkerwijze moest worden aangetast. Daardoor verwerft het pand geen monumentenstatus, zo oordeelden de gebouwendiensten van het Rijk, Provincie en gemeente. Op zolder staat tot op heden nog steeds het oorspronkelijke hijsrad van het voormalige fabriekspand.

Lees hier het complete verhaal en een artikel hierover in het heemkundeblad De Wazerweijen (nr. 134).

Reageer op dit verhaal

Heb je al een account? Log in met je gegevens.

Heb je nog geen account? Plaats zonder inloggen, of Registreer een account

Help spam voorkomen en los de volgende som op:
Geef mij een andere som.

Lees ook deze verhalen