Oude machines weer samen met hun bedienden

In juni jl. was deze locatie gekozen voor de tweede presentatie van 'Brabants Dorpsleven', het omvangrijke werk van Bernard van Dam.

Bij binnenkomst bracht ik eerst een bezoek aan het Kleinste Kamertje. Hier ‘trek je de wc nog door!’: het toilet is voorzien van een ouderwets verhoogd waterreservoir, zoals nog steeds bij me thuis.

Bij het verlaten keek ik m’n ogen uit op compleet beplakte wanden met documenten van de administratie uit de twintiger en dertiger jaren van Vugts Houtzagerij Veghel; uniek een archief op deze manier aangebracht.

Voor vader was dit de houtleverancier o.a. voor de slanke Noorse Den, bestemd voor de kersenladders. Ik zag er documenten uit m’n geboortedorp Uden. Bestellingen werden bezorgd door plaatselijke vrachtvervoerders en NV. Stoomtram ‘s-Hertogenbosch-Helmond-Veghel-Oss.

Voor de uitnodiging van Stichting Bernard van Dam begaf ik me naar de presentatieruimte die al massaal ingenomen was door de grijze generatie, zittend aan het bakje koffie. Het programma omvatte het werk van Bernard van Dam, zijn cultuurhistorische verleden is een rijk bezit met grote waarde voor zowel Meierijstad en Brabant als voor de huidige Brabantse identiteit. Van Dam werd vooral bekend door het boek ‘Oud-Brabants Dorpsleven’ uit 1972. De overzichtstentoonstelling in september 2018 van deze Brabantse schrijver, tekenaar en journalist was een groot succes. Hij werd massaal bezocht en bracht hem en zijn werk opnieuw bekendheid.

In april jl. werd in de kerk van Eerde het eerste themadeel “Landbouw” officieel gepresenteerd en de inhoud vanaf de preekstoel toegelicht door cultuurhistoricus Gerard Rooijakkers. Daarna gepubliceerd op de website van stichting: www.bernardvandam.com.

Vandaag werd deel 2 “Grootvee” en 3 “Kleinvee” gepresenteerd. Grootvee behandelt paarden, runderen en varkens, daarnaast ook markten, tentoonstellingen en rampspoed. Deel Kleinvee over geiten, hoenders en bijen, de jager en zijn hond. Een geprint exemplaar van het themadeel Grootvee werd bij deze gelegenheid uitgereikt aan de heer drs. J.J.M. van Riel, dierenarts b.d. en voorzitter van de Vereniging het Brandrode Rund. Het themadeel Kleinvee aan een vertegenwoordiging van de jeugdige generatie Van Dam.

Voorafgaand aan de uitreiking was er een interessante bijdrage van Maarten Frankenhuis, buitengewoon hoogleraar Bedrijfspluimvee Geneeskunde en oud-directeur van dierentuin Artis in Amsterdam.

In het voorbije najaar werd het volledige oeuvre van Van Dam onderzocht en verzameld, gecategoriseerd en gedigitaliseerd. Het zeer omvangrijke materiaal is verdeeld over acht thematische delen. Dat komt in z’n geheel als publicatie voor een breed publiek digitaal beschikbaar onder de titel “Brabants Dorpsleven.” Bij m’n verhalen gebruik ik regelmatig schetsen van Van Dam.

Zoals de voorgaande was ook deze bijeenkomst weer gevuld met bijzondere boeiende sprekers, bij de vorige gezeten in de kerkbanken, nu letterlijk in een park met gietijzeren machines. Ik ontdekte machines die ik in m’n loopbaan van de vijftiger jaren gebruikte en dacht kijk ‘Oude machines zijn met de bedienden terug in een museum.’