skip naar content skip naar hoofdnavigatie spring naar service navigatie
sluit
Hulp nodig?

Chat is online op maandag t/m vrijdag van 10.00 - 16.00 uur en van 19.00 - 22.00 uur.

Op dit moment zijn we offline. Je kunt je vraag stellen via e-mail of WhatsApp: 06-12887717 (alleen berichtjes)

Meer informatie over de chat-service? Klik hier

Online op dit moment

Stel je vraag

Mariët Bruggeman
Mariët Bruggeman Bhic
Menu
sluit
Hulp nodig?

Chat is online op maandag t/m vrijdag van 10.00 - 16.00 uur en van 19.00 - 22.00 uur.

Op dit moment zijn we offline. Je kunt je vraag stellen via e-mail of WhatsApp: 06-12887717 (alleen berichtjes)

Meer informatie over de chat-service? Klik hier

Online op dit moment

Stel je vraag

Mariët Bruggeman
Mariët Bruggeman Bhic

De martelaar van Haaren

In de nacht van 15 op 16 April 1572 speelde zich in de pastorie van Haaren een uiterst bloederig tafereel af. De Tachtigjarige Oorlog was nog maar vier jaar aan de gang en de strijdende partijen gingen behoorlijk fel tekeer. In deze fatale nacht waren het geuzen die de Haarense pastorie binnendrongen en pastoor Petrus Janssen van Calmphout in koelen bloede afmaakten.

Schilderij van pastoor Petrus Janssen van CalmphoutEen kloosterzuster van het Bossche klooster Marienburg beschreef niet zo lang daarna wat zich daar voltrokken had:

Want het is kort na Pasen gebeurd, dat er vijf of zes boeven ’s nachts de pastorie te Haaren bij Oisterwijk binnendrongen. De pastoor was een witheer (een pater norbertijn van de abdij van Tongerloo), en die wilden zij vermoorden. Hij zei tegen hen: "Gesellen, wat wilt ge van mij? Ik zal u alles geven, wat ik heb. En als dat niet genoeg is, zal ik u nog meer bezorgen, tot ge genoeg hebt. Maar laat mij toch in leven!" Zij antwoordden: "Dat had je gedacht! Gij moet er aan geloven. Wij zijn niet zomaar op uw eigendommen uit, wij dorsten naar papenbloed, en daarom zullen we tot het uiterste doorgaan."

Toen hebben ze hem op zeer jammerlijke manier vermoord: ze hebben hem eerst zijn oren en zijn neus afgesneden. Daarna hebben ze hem met een bijl het hoofd afgeslagen en hem vervolgens zo laten liggen. En alles wat ze konden dragen en dat hen aanstond, hebben ze meegenomen.

Achterkant van het schilderijWat de Bossche non niet vermeldde, was dat de huisgenoten van de pastoor, inclusief zijn nicht Elisabeth Theunissen, die bij hem het huishouden deed, allemaal vastgebonden waren en getuigen moesten zijn van de martelingen van de arme pastoor, die uiteindelijk geknield op zijn eigen knielbankje onthoofd werd. En niet alleen waren zijn neus en oren afgesneden, ook zijn ogen waren eerst nog uitgestoken. De moordenaars lieten op de kalkmuur van de pastorie de boodschap achter: "Dit hebben de geuzen van Den Briel gedaan!" Volgens de overlevering was 13 jaar later het bloed van Van Calmphout nog steeds zichtbaar.

Deze brute moord had gevolgen in de verre omtrek (we laten de non nog even aan het woord): Och, daar kwam een grote angst onder de priesters, omdat ze overal dit verhaal en meer van zulke vresleijke dingen hoorden. Ze vluchtten van de ene plaats naar de andere, van het ene dorp naar het andere, en van het ene huis naar het andere huis.

Veel kloosterlingen zochten hun toevlucht van het platteland in de stad Den Bosch, ondanks dat de leider van de opstand, Willem van Oranje, overal liet afkondigen dat hij het niet op de geestelijkheid had voorzien, maar slechts zichzelf en de arme ballingen terug naar huis wilde laten keren. Maar wie van de kloosterlingen zijn woorden geloofde, kwam bedrogen uit, becommentarieerde de zuster in haar relaas. Want daarna ging ze verder in haar kroniek met de inname van Gorinchem en de martelaren die daar het slachtoffer van de geuzen werden.

In de pastorie hangen nog een schilderij en een gedrukt portret van deze pastoor. In de vroegere parochiekerk van Haaren (de oude waterstaatskerk) stond de martelaar op een gebrandschilderd raam afgebeeld. Dit raam is helaas verloren gegaan bij de brand die de kerk verwoestte.

Reageer op dit verhaal

Heb je al een account? Log in met je gegevens.

Heb je nog geen account? Plaats zonder inloggen, of Registreer een account

Help spam voorkomen en los de volgende som op:
Geef mij een andere som.

Lees ook deze verhalen