Alle ingrediënten voor een volwaardig museum zijn eind negentiende eeuw bijeengebracht in kasteel Heeswijk: een prachtige locatie, een verwoed verzamelaar en vooral veel, heel veel kunststukken. Kunstkenners vergelijken de collectie met die van het Parijs Musée de Cluny. Maar dan neemt het lot een draai.
Het duizelt je als je hoort wat gouverneur Van den Bogaerde en zijn zoon Louis en Alberic tussen 1800 en 1900 allemaal hebben verzameld.
Wapens, harnassen, schilderijen, meubels, beelden, porselein, aardewerk, zilverwerk en smeedwerk en dat allemaal in heel grote aantallen. En dan hebben we het nog niet eens over de duizenden flessen wijn en dozen sigaren.
In aflevering 17 van het zesde seizoen (2003) van De Wandeling vertelt René over deze verzamelwoede.
Na de dood van hun vader in 1855 zorgen de beide broers ervoor dat de kunststukken ook nog eens op een goede manier kunnen worden geëxposeerd. Er komt onder meer een wapenzaal en een zilver- en porceleinkamer. Voor het smeedwerk wordt een zogeheten beeldenzaal gerealiseerd en ook de collectie rijtuigen krijgt een nieuw onderkomen.
Het lijkt allemaal niet op te kunnen. Na de dood van zijn broer Louis in 1890 erft Jonker Alberic alle bezittingen. Alberic verlaat zijn onderkomen op kasteel Nemerlaer in Haaren en gaat in kasteel Heeswijk wonen, samen met zijn dienstbode en geliefde Jacoba Janssen. Na vijf jaar overlijdt hij. Op zijn sterfbed is hij nog net door de Abt van Berne met Jacoba in de echt verbonden.
Alberic gaat er vanuit dat hij de kunstverzameling goed achterlaat. Zijn testament is gericht op behoud van het museum (inclusief collectie) en het hele landgoed met zo’n 75 boerderijen en 1.400 hectare grond. Hij heeft laten vastleggen dat alles zo moet blijven tot december 1963, als zijn jongste erfgenaam - zijn dan nog twaalfjarige achterneef Jonkheer Otto van den Bogaerde van Terbrugge - tachtig jaar is geworden.
Maar de familie spant een rechtszaak aan tegen de laatste wil van Alberic. En wint. De “Collectie Van den Bogaerde” raakt over de hele wereld verspreid, omdat ze via diverse veilingen wordt verkocht. Alleen “restanten” blijven achter in Heeswijk.
Ruim honderd jaar na het overlijden van Alberic lijkt zijn wens alsnog te worden verhoord. In 2000 wordt de hoofdburcht weer opengesteld voor publiek en… het krijgt zijn functie als museum terug. Hoewel de collectie hiermee niet terugkomt, komen wél de bezoekers. Kasteel Heeswijk heeft ook een indrukwekkende website.
Marilou,
na Cluny in Frankrijk zou ik nogmaals het Heeswijkse 'Cluny' moeten bezoeken.
Het was het eerste kasteel dat ik samen met m'n broer in 1954 bezocht.
In 2000 installeerde ik met m'n echtgenote op de plaatselijke camping als hoofddoel het bezoek aan Communiteit van Taizé. Het verblijf in Cluny werd 29 dagen ik zou de zeer uitgebreide reisbeschrijving eens door moeten lezen reisbeschrijving die m'n vrouw zaliger maakte.
Mariët Bruggeman
bhiczei op 20 december 2018 om 11:20
Het Heeswijkse kasteel is en blijft een heel mooi kasteel Rini, dus zeker de moeite waard. Maar dat zal het kasteel in Cluny ook zeker geweest zijn en wat heerlijk dat je daar, dankzij de uitgebreide reisbeschrijvingen van jouw vrouw, nu nog van kunt nagenieten.
Het duizelt je als je hoort wat gouverneur Van den Bogaerde en zijn zoon Louis en Alberic tussen 1800 en 1900 allemaal hebben verzameld.
Het lijkt allemaal niet op te kunnen. Na de dood van zijn broer Louis in 1890 erft Jonker Alberic alle bezittingen. Alberic verlaat zijn onderkomen op kasteel Nemerlaer in Haaren en gaat in kasteel Heeswijk wonen, samen met zijn dienstbode en geliefde Jacoba Janssen. Na vijf jaar overlijdt hij. Op zijn sterfbed is hij nog net door de Abt van Berne met Jacoba in de echt verbonden. 
Maar de familie spant een rechtszaak aan tegen de laatste wil van Alberic. En wint. De “Collectie Van den Bogaerde” raakt over de hele wereld verspreid, omdat ze via diverse veilingen wordt verkocht. Alleen “restanten” blijven achter in Heeswijk. 
