skip naar content skip naar hoofdnavigatie spring naar service navigatie
sluit
Hulp nodig?

Chat is online op maandag t/m vrijdag van 10.00 - 16.00 uur en van 19.00 - 22.00 uur.

Op dit moment zijn we offline. Je kunt je vraag stellen via e-mail of WhatsApp: 06-12887717 (alleen berichtjes)

Meer informatie over de chat-service? Klik hier

Online op dit moment

Stel je vraag

Mariët Bruggeman
Mariët Bruggeman Bhic
Menu
sluit
Hulp nodig?

Chat is online op maandag t/m vrijdag van 10.00 - 16.00 uur en van 19.00 - 22.00 uur.

Op dit moment zijn we offline. Je kunt je vraag stellen via e-mail of WhatsApp: 06-12887717 (alleen berichtjes)

Meer informatie over de chat-service? Klik hier

Online op dit moment

Stel je vraag

Mariët Bruggeman
Mariët Bruggeman Bhic

Neergestorte vliegtuigen in Oirschot 1940-1945

Rien Wols
Rien Wols Bhic
vertelde op 16 mei 2012
bijgewerkt op 8 mei 2019
Tijdens de Tweede Wereldoorlog zijn er boven Nederland zo’n 6.000 militaire vliegtuigen neergestort. Ruim 1.000 daarvan zijn er in Noord-Brabant terecht gekomen. Dan gaat het zowel om geallieerde (Britse, Amerikaanse en Canadese vliegtuigen met bemanningen die uit nog veel meer nationaliteiten bestonden) als Duitse vliegtuigen.

De geallieerde vliegtuigen waren heel vaak bommenwerpers die bij bombardementsmissies op doelen in Duitsland geraakt werden door Duits afweergeschut (de zogenaamde Flak) of onderschept werden door Duitse jachtvliegtuigen (vooral ’s nachts, tijdens de zogenaamde Nachtjagd).

Wij gaan proberen de verhalen achter al deze crashes te achterhalen met behulp van iedereen die ofwel zélf nog herinneringen heeft of de verhalen gehoord heeft van eerdere generaties. Soms is er al veel bekend, soms wat minder.

Over Oirschot is heel veel uitgezocht en ook gepubliceerd door F. Beks en P. Machielsen in hun boek Een dorp in oorlog : Oirschot 1939-1944. (Oirschot, 1994). Alle hieronder genoemde vliegtuigcrashes zijn hierin uitgebreid beschreven. Frans Beks is zelf directe ooggetuige geweest van de crash van een Amerikaanse bommenwerper in 1944. Hij was met zijn broer bezig dennenappels te rapen in de Witte Bergen toen het toestel op een paar honderd meter van hen vandaan neerkwam. De bemanning had het vliegtuig toen al verlaten.

De eerste crash vond al plaats tijdens de Duitse inval in Nederland, in de meidagen van 1940. Er waren toen ook militaire vliegtuigen van de Franse luchtmacht boven ons land actief. Een aantal daarvan werd boven Noord-Brabant neergeschoten, zoals in Etten-Leur en Roosendaal. Ook in Oirschot werd op 13 mei 1940 een Frans verkenningsvliegtuig, een Potez 63.11 van G.A.O. (Groupe Autonome d'Observation) 501 rond 16.14 uur neergeschoten, tijdens een achtervolging door vier Duitse Messerschmitts.

Het toestel, gevlogen door Capt. Albert Wiccaert, stortte uiteindelijk neer aan de Kapeldijk, tegen de berging van Jan van Nunen. De drie inzittenden, behalve de piloot waren dat Lt. Louis Coqueton en Sgt. Louis Leygnac, verloren daarbij het leven. De materiële schade aan het huis van Van Nunen bedroeg zo’n ƒ 500,-.

Op 24 mei 1943 stortte om 01.55 uur een Vickers Wellington X (HE655) van het 166 Squadron neer, na aangevallen te zijn door Olt. Manfred Meurer van het I/NJG 1. De vijfkoppige bemanning van de bommenwerper kwam hierbij om: piloot Sgt. Charles William Henry Westwood (21); navigator Sgt. Arthur Benson (21); radiotelegrafist Sgt. William Parker Baxter; boordschutter Sgt. Terence William Shadgett en bommenrichter Sgt. Harold Walter Fields werden begraven in Woensel, graven JJB 58-62.

Deze bommenwerper maakte deel uit van een vloot van 826 vliegtuigen die deelnamen aan een bombardement op Dortmund. Dit toestel was een van de 38 die bij die operatie verloren gingen. Wat Noord-Brabant betreft kwam een daarvan in Schaijk terecht.

Op 30 november 1943 werd om 11.15 uur boven De Mousten de P47D Thunderbolt (42-8411) van 1st Lt. Robert M. Brown van de 352FG neergeschoten door een Duitse jager. Het vliegtuig, dat een aanval met ruim 300 B17- en B24-bommenwerpers escorteerde naar Solingen sloeg een vier meter diepe trechter in de Oirschotse bodem.

Pogingen van de Duitsers om het vliegtuigwrak te bergen mislukten vanwege de drassige ondergrond. In oktober 1945 werd opnieuw een bergingspoging gedaan, maar door de hoge waterstand mislukte ook deze actie. Pas in oktober 1946 slaagde men er in wrak en piloot te bergen.

Op 20 december 1943 stortte rond 21.00 uur aan de Eindhovensedijk een Halifax II van het 78 Squadron neer. De bommenwerper was op de terugtocht van een aanval op Frankfurt, Mannheim en Ludwigshafen met in totaal 576 vliegtuigen. Daarvan keerden er 44 niet terug van hun missie, waaronder de Halifax van piloot F/Lt. J.G. Smith die werd neergeschoten door een Duitse nachtjager, gevlogen door Olt. W. Baake. De acht bemanningsleden konden zich allemaal per parachute in veiligheid stellen. Vier van hen werden onmiddellijk door de Duitsers gevangen genomen, een vijfde overkwam dat de volgende dag.

Radiotelegrafist F/Sgt. J. Cash, boordschutter Sgt. F. Allen en navigator F/O S. Smith wisten voorlopig uit handen van de Duitsers te blijven. Cash werd op 23 januari 1944 in Brussel gearresteerd bij een zoekactie door de Gestapo. Smith kwam met hulp van verschillende verzetsstrijders tot in Limoges, waar hij op 1 maart 1944 werd gearresteerd door de Gestapo. Hij belandde in een krijgsgevangenenkamp, Stalag Luft III.

Allen ten slotte vond met hulp van het verzet na wat omzwervingen onderdak in Charleroi, waar hij in september 1944 de bevrijding door geallieerde troepen meemaakte.

Op 13 juni 1944 stortte rond 01.00 uur even ten westen van Oirschot een Lancaster I (LL812) van het 622 Squadron neer en ontplofte. De gehele bemanning kwam hierbij om het leven: vijf Australiërs, een Ier en een Brit.

Piloot P/O William Frederick Harvey Rattle (29) (RAAF); boordschutter Sgt Reginald Bramley (26) (RAF); bommenrichter F/O Walter Richard Tanner (27) (RAAF); boordwerktuigkundige Sgt Francis Michael (27) Leany (RAF); navigator Richard John William Moore (24) (RAAF); boordschutter Sgt Martin Dea (24) (RAF) en radiotelegrafist Richard Paul Percival Holden (20) (RAAF) werden in Woensel begraven, graf KK 71-72.

Het was een van de 17 Lancasters die niet terugkeerden van een missie met 303 vliegtuigen om een olieraffinaderij in Gelsenkirchen te bombarderen.

Op 9 augustus 1944 kwam om 10.15 uur bij De Witte Bergen een B-17G van het 452BG/731BS neer, zoals gezegd vlakbij de plek waar Frans Beks en zijn broer dennenappels aan het verzamelen waren. De gehele bemanning wist tijdig het vliegtuig per parachute te verlaten. Zes bemanningsleden werden direct of de volgende dag krijgsgevangen gemaakt door de Duitsers. Dat betrof co-piloot 2nd Lt. T.I. Ahern, navigator 2nd Lt. W.P. Farris, bommenrichter 2nd Lt. G.A. Blanford, radiotelegrafist S/Sgt. M. Billey, en de boordschutters S/Sgt. A.P. Jablonski en S/Sgt. W.J. Kirk.

Piloot 2nd Lt. H.F. Bradshaw, boordwerktuigkundige S/Sgt. R.O. Martin en boordschutter Sgt. F.E. Doucette wisten uit handen van de Duitsers te blijven. Bradshaw en Doucette kregen contact met Nederlandse verzetsstrijders van de PAN die hen verborgen in de bossen bij Lierop. Daar deden zij actief mee aan sabotageacties en aanvallen op Duitse militairen. Op 19 september waren de Duitsers aan het terugtrekken en besloot de groep met de Amerikanen om zich in de strijd te mengen.

In de bossen stuitten ze echter bij verrassing op een Duitse patrouille. In het vuurgevecht dat daarop volgde, werd Doucette vrijwel direct dodelijk getroffen in hoofd en buik. Ook twee van de Nederlanders raakten gewond, maar de Duitsers trokken zich uiteindelijk terug. ’s Avonds heeft men het lijk van Doucette opgehaald en begraven op het kerkhof van Lierop.

Op de zevende dag van Market Garden, 23 september 1944 om 16:07 uur, moest een Amerikaanse Douglas C-47B Skytrain van 440TCG/96Sq (registratienummer 43-48400) een noodlanding maken langs de Oirschotsebaan in Oirschot, bij De Logt ter hoogte van de Lage Logtsedijk. Het toestel was eerder die dag vertrokken vanaf vliegveld Exeter in Engeland met een zweefvliegtuig achter zich aan.

De piloot was Maj. W.R. Cooper, zijn co-piloot 2nd Lt. L.L. Andermatt. De rest van de bemanning bestond uit navigator 1st Lt. H.I. Wardell; radiotelegrafist S/Sgt. J.I. Cutts en Crew Chief S/Sgt. G.A. Scherer. De radioman Cutts kwam bij de noodlanding om het leven. Hij ligt begraven op de Amerikaanse militiare erebegraafplaats in Margraten, graf I-18-7. De overige bemanningsleden werden door de Duitsers krijgsgevangen gemaakt.

Kees van der Loo hoorde van de boer die nu op het Moleneind woont een verhaal dat hier wonderwel bij past. Van die boer kreeg hij ook een versie van de familie uit Canada. Het gaat om Johannes van der Hijden, in 1923 getrouwd met Barbara Neggers. Ze kregen 10 kinderen, Barbara overleed in 1934. Hun jongste zoon, Adrianus, vertelde in 2006 aan zijn eigen zoon Bill wat er zich heeft afgespeeld op die 23e september 1944, toen er achter de boerderij waar hij woonde een glider landde.

Adriaan was toen 14 jaar oud en zat in het weiland koeien te melken toen hij transportvliegtuigen over zag komen die zweefvliegtuigen trokken. Een van die gliders haakte af en begon boven het weiland te cirkelen, duidelijk met de bedoeling te gaan landen. Hij leek recht op Adriaan af te komen.

Eenmaal geland sprongen er vijf militairen uit het toestel. Vrijwel onmiddellijk doken er ook Duitse soldaten op, die meteen al drie van de vijf arresteerden. De twee die probeerden te ontkomen, werden kort daarna alsnog aangehouden.

De Duitsers waarschuwden de vader van Adriaan, Johannes, dat ze ’s avonds de glider zouden gaan opblazen. Ze zouden drie waarschuwingsschoten lossen, en dan moest men de ramen openzetten en dekking zoeken. Waco glider CG4aZo gebeurde, maar wat er ook gebeurde: de boerderij vatte vlam, waarschijnlijk door overwaaiende vonken of brandende stukjes glider, en brandde uiteindelijk totaal af. Het gezin Van der Hijden raakte verspreid. Na de oorlog zag Van der Hijden geen toekomst meer in Nederland en op 19 juli 1948 vertrok hij met het grootste deel van zijn gezin naar Canada.

Focke Wulf 190-A 6Op 1 januari 1945 deed de Luftwaffe een laatste, vertwijfelde aanval op geallieerde doelen. Honderden Duitse vliegtuigen werden neergeschoten en de Luftwaffe was daarmee voor de rest van de oorlog vrijwel uitgeschakeld. Eén van die vliegtuigen met werknummer 737414 werd ten zuidzuidoosten van Oirschot neergeschoten.

Het was een Focke Wulf Fw 190A-8 van 2./JG 6, gevlogen door Hptm. E. Trost, die bij zijn aanval op het vliegveld Eindhoven geraakt werd door  lichte vuurwapens. De piloot kwam daarbij om. Maar dat laatste klopt dus niet.

Zoals Marcel Hermes hieronder heeft aangegeven: in het boek van John Manrho en Ron Putz, Bodenplatte : The Luftwaffe's Last Hope. (Stackpole Books, 2010) wordt vastgesteld dat Trost een geslaagde noodlanding heeft gemaakt op de Aarleseheide, 7 km ten noorden van het vliegveld. Trost had een schotwond in zijn rechterarm opgelopen en brandwonden in zijn gezicht, waarvoor hij in een Canadees legerhospitaal behandeld werd. Eind januari is hij als krijgsgevangene voor verhoor naar Engeland overgebracht.

Reacties (31)

Kees van de Loo zei op 9 april 2015 om 20:25
Ik zou graag willen weten waar De Focke Wulf is neergestort in Oirschot .
welke Locatie?
Ik heb namelijk resten van een vliegtuig gevonden langs de Wintelresedijk net voorbij de Oude Wintelresedijk.
Marcel Hermes zei op 10 april 2015 om 00:00
Hallo Kees, is er aan de gevonden resten af te leiden wat de nationaliteit van het toestel was?
Marcel Hermes zei op 10 april 2015 om 00:21
Volgens het boek "Bodenplatte" van Manrho en Putz, maakte Trost een geslaagde noodlanding op de Aarleseheide, 7 km noord van vliegveld Eindhoven. Anders dan wat er hier boven vermeld staat, kwam Trost niet om het leven maar had een schotwond in zijn rechterarm en brandwonden in zijn gezicht. Hij werd hiervoor behandeld in een Canadees leger hospitaal en aan het einde van Januari overgebracht naar Engeland voor verhoor.
kees zei op 10 april 2015 om 08:33
Hallo Marcel
Ik heb wel foto's van de resten .
Kan deze naar je toe sturen?
Marcel Hermes zei op 10 april 2015 om 08:48
Hallo Kees, graag! Kan niet beloven dat ik meteen kan zeggen wat het is maar misschien zit er iets herkenbaars tussen. Weet niet of ik hier mijn mailadres mag posten of dat het BHIC het contact tussen ons moet leggen?
Kees zei op 10 april 2015 om 09:07
laat maar je e mail weten dan stuur ik ze door
marcel Hermes zei op 10 april 2015 om 09:32
je mag ze sturen aan marcelh71@gmail.com
Hanneke van der Eerden
Hanneke van der Eerden bhic zei op 10 april 2015 om 19:48
@Marcel, natuurlijk mag je van het BHIC je e-mailadres aan anderen geven. Maar voor wie het liever niet op het forum post, wil het BHIC graag bemiddelen in e-mailuitwisseling.
ad van Zantvoort zei op 25 april 2015 om 16:26
hallo Kees, Heel interessant. Ik zoek namelijk vlakbij die locatie de resten van een Halifax toestel. Mogelijk dat jij de resten hebt gevonden??? a.zantvoort@onsneteindhoven.nl
Kees van de Loo zei op 25 april 2015 om 16:32
Waar zoek ji dan op welke lokatie in Oirschot c.loo1@chello.nl
Arno van de Schoot zei op 19 september 2017 om 09:50
Nu wordt voor bronnen gerefereerd aan het boek van Beks en Machielsen. Later heeft Oirschottenaar René Poierrie een uitgebreide studie gedaan nasr neergestorte vliegtuigen alhier. Het zou een mooie aanvulling zijn om ook zijn bevindingen hier mee te nemen.
Rien Wols
Rien Wols bhic zei op 20 september 2017 om 10:10
Goeie tip Arno, dank je wel. Is die studie van Poierrié ook gepublicceerd? heb je misschien een titel, in dat geval?
D. Sterken zei op 18 december 2017 om 18:49
Gaarne zou ik de crashLOCATIES willen weten van:
1. de Vickers Wellington HE655, die op m24 mei 1943 in Oirschot neerstortte?
2. de Avro Lancaster, die op 13 juni 1944 in Oirschot neerstortte?
Verdere info is eveneens welkom. Bij voorbaat dank.
Rien Wols
Rien Wols bhic zei op 19 december 2017 om 11:35
Beste D. Sterken, helaas hebben wij zelf daar geen informatie over. Maar misschien dat een van de anderen die hier hebben gereageerd er meer van weten?
Kees Van deLoo zei op 30 april 2018 om 22:14
Op 23 September is er ook een Waco Glider neergestort. De glider was van de 82 st Airborne. De Glider is geland aan het Moleneind in Oirschot, achter de boerderij van boer van Gerwen. Zijn er nog foto's van de Glider?
Rien Wols
Rien Wols bhic zei op 2 mei 2018 om 08:02
Beste Kees, wij hebben die in ieder geval niet, maar wellicht dat er onder onze lezers nog mesnen zijn die hiervan foto's hebben gemaakt. Van die gliders in het algemeen kun je natuurlijk volop foto's vinden op internet, maar dat bedoel je waarschijnlijk niet. Vriendelijke groet
kees vd loo zei op 2 mei 2018 om 17:59
nee ik bedoel van deze glider die in oirschot is geland
Mariët Bruggeman
Mariët Bruggeman bhic zei op 3 mei 2018 om 14:44
Dat dachten we inderdaad al Kees. Jammer dat wij daar geen foto's van hebben, maar zoals mijn collega Rien al suggereerde, zijn er andere bezoekers van onze website die je daar wél mee zouden kunnen helpen.
kees vd loo zei op 21 mei 2018 om 17:43
hier een verhaal van boer v.d. Heijden uit Oirschot die woont op het Moleneind.
De glider die landde 500 meter achter de Boerderij op het land.
om 9.00 uur in de avond werd de glider opgeblazen door de Duitsers.
de Duitsers vuurde 3 waarschuwing schoten om de ramen te openen en in de schuilkelder te gaan. daarna werd de glider opgeblazen.
Resten van de glider zijn op de boerderij gevallen en deze vloog in brand.
John en zoon Ad probeerde de brand te blussen.
De boerderij branden af en John en zijn zoon gingen wonen bij een Oom Smits.
De bemanning van de glider is gevangen genomen door de Duitsers.
Mariët Bruggeman
Mariët Bruggeman bhic zei op 23 mei 2018 om 19:40
Bedankt Kees voor je reactie en voor het toesturen van het artikel via de mail. Mijn collega Rien gaat er volgende week naar kijken.
Mariët Bruggeman
Mariët Bruggeman bhic zei op 1 juni 2018 om 08:47
Bedankt Arno, voor het doorgeven van deze link.
Wij hebben dit verliesregister ook gebruikt als basis voor alle verhalen die wij op onze website hebben over neergestorte vliegtuigen.
kees vd Loo zei op 18 augustus 2018 om 22:27
hoe komt het dat mijn verhaal over de glider die in Oirschot is geland niet verwerkt is in jullie overzicht?
Peter van der Linden zei op 1 maart 2019 om 18:47
Graag vermeld ik dat de Amerikaanse Douglas C-47B Skytrain van 440TCG/96Sq (serienummer 43-48400) zijn noodlanding op Oisterwijks grondgebied in De Logt thv Lage Logtsedijk.
Marilou Nillesen
Marilou Nillesen bhic zei op 6 maart 2019 om 10:51
Bedankt voor je aanvulling, Peter! En excuses Kees, jouw opmerking is er kennelijk tussendoor geglipt maar de tekst is inmiddels aangepast, hoor.
Henk zei op 12 januari 2020 om 22:29
Is er in genoemde publicaties ook een foto opgenomen van het Franse Potez 63.11 verkenningsvliegtuig dat op 13-5-1940 neerstortte bij Oirschot en waarbij alle drie de bemanningsleden om het leven kwamen?
Henk Talen/Documentatiegroep Volkel
K van de Loo zei op 2 december 2020 om 17:37
weer er iemand iets over Amerikaanse militairen die ondergedoken zaten in buurtschap Tregelaar te Oirschot?
het waren 3 soldaten ze zaten in een rieten hut op Tregelaar.
Dimitrovics Ellis Baker hun C47 crashte bij Oostelbeers.
Marilou Nillesen
Marilou Nillesen bhic zei op 6 december 2020 om 16:53
Hallo K. van de Loo, hopelijk meldt zich hier iemand die je verder mee kan helpen. Heb je ook al bij de heemkundekring geïnformeerd? Mogelijk kunnen de mensen je daar aan meer informatie helpen: https://www.deheerlijkheidoirschot.nl/

Veel succes ermee!
K van de Loo zei op 6 december 2020 om 17:14
hallo
ik ben zelf van de heemkunde Oirschot. ik heb al navraag gedaan zonder resultaat.
vandaar mijn bericht.
Marilou Nillesen
Marilou Nillesen bhic zei op 7 december 2020 om 10:40
Ah ja ik begrijp het. Dan is alle hoop gericht op onderzoekers/getuigen die meer weten, en dat dan hier melden. We wachten af!

Reageer op dit verhaal

Heb je al een account? Log in met je gegevens.

Heb je nog geen account? Plaats zonder inloggen, of Registreer een account

Help spam voorkomen en los de volgende som op:
Geef mij een andere som.