Aerle Hoeve te Oirschot

Beste Gijs,

Ik moet je helaas uit een droom helpen. In de beschrijving herken ik diverse bijeengeharkte aspecten.

>> Onze stamboom gaat terug tot ca 1220. Heinmanssone (Hendrik/Herman/Heineman) van Aerle (Arle) geboren omstreeks 1220 in Oirschot, zoon van Willem van Aerle (Arle). Leenman van de Hertog van Brabant van de “Aarle Hoeve” in 1263 in Oirschot. (Nu Best, buurtschap Aarle) <<

Dit zal ontleend zijn aan het boek van Ger van den Oetelaar, "Genealogie Van Aarle 1250 – 1950“. Dat boek is in een eerdere zoekvraag hier op het forum besproken in het onderwerp: De oudste generaties van Aarle/Aerle: Uit Oirschot of uit Oisterwijk? Zie die omschrijving of zie de discussie via volgende link:
https://www.bhic.nl/onderzoeken/forum/de-oudste-generaties-van-aarle-aerle-uit-oirschot-of-uit-oisterwijk

In de discussie komen diverse aannames uit het boek ter sprake en wat we nu wel en beter nog niet weten over de oudste Van Aerle’s. Daarbij wil ik je dan graag verwijzen naar het Oorkondenboek van Noord-Brabant waar je alles wat over we over Oirschot feitelijk weten kunt terugvinden:
https://resources.huygens.knaw.nl/retroboeken/obnb/#page=0&accessor=searchText&view=homePane&accessor_href=https%3A%2F%2Fresources.huygens.knaw.nl%2Fretroboeken%2Fobnb%2FsearchText%2Findex_html%3Fpage%3D0%26source%3D1%26id%3DsearchText

Zoek vervolgens op Oirschot (of een andere zoekvraag) in het zoekvenster links (zoek in tekst) bij de tab Zoek.

Wil je iets meer weten over de geschiedenis van Oirschot en Vught dan kan ik het boek van Martien van Asseldonk, “Gezag en Macht in het Hart van de Meierij. Texandria en het ontstaan van ’s-Hertogenbosch, Vught, Sint-Michielsgestel en Oirschot. De eerste heren en hun heerlijkheden”, uit 2021 aanbevelen.

>> Volgens een artikel van .J. B. Rietstap in Heraldieke Bibliotheek blz,232 gaat om een oud adellijk geslacht, zij voeren een wapen bestaande uit een roos en twee molenijzers.(zie internet familie wapen van Aerle) <<

Er is inderdaad een familiewapen dat zo wordt beschreven. We vinden het bij een schepen van ’s-Hertogenbosch: Jan van Aerle (1482).
https://www.geneaservice.nl/zegels/z002.html#14

Er valt echter geen verbinding te leggen tussen deze persoon en de Oirschotse familie. Het wapen lijkt sterk op dat van de familie Vladeracken van wie bekend is dat er in de 15e eeuw een familietak in Aarle-Rixtel (tegenwoordig gemeente Laarbeek) gegoed was. Het wapen komt ook overeen met het wapen van de uit Aarle-Rixtel afkomstige heer en meester Jan Janse van Aarle, + 1634, vicedeken en scholaster van de kapittelkerk van St. Oda in Sint-Oedenrode en kanunnik van de St. Petruskerk van Oirschot.

>> De vraag is of er van deze familie meer bekend is van voor 1200, en zou het kunnen dat er een relatie is met de van Aerle’s uit Limburg, met name Walram van Aarle ca 1100. <<

Feitelijk is het eerste deel van deze vraag in het voorgaande beantwoord. Als je van de Oirschotse familie afstamt – de geboden genealogie moet kritisch gehanteerd worden – dan mag je blij zijn als je in de 14e eeuw komt. Ik meende me te herinneren dat de gedocumenteerde genealogie rond 1500 erg zwak was.

Met Walram van Aarle bedoel je ongetwijfeld de heren van Arlon (Belgisch Luxemburg), hertogen van Limburg. Zie: https://nl.wikipedia.org/wiki/Lijst_van_graven_en_hertogen_van_Limburg
Er valt geen enkele link te verzinnen tussen dit uitgestorven hertogelijke huis en het buurtschap Aarle in Best.

>> Dan hebben we nog de tak Helmond, deze zijn AE blijven schrijven, terwijl de van Aarle’s Den-Bosch Tilburg al 250 jaar AA schrijven, terwijl zij het zelfde familie wapen hebben.<<

Voor de invoering van de Burgerlijke Stand schreef men een naam vaak zoals men het dacht te horen of zoals men uit de omgeving gewoon was te zien. De in Helmond en naaste omgeving wonende Van Aerle’s/Aarle’s komen gewoon uit het aangrenzende Aarle-Rixtel.

>> Tot nu toe ken ik niemand die deze twee families bij elkaar kan brengen. <<

Omdat Van Aarle/Aerle een herkomstnaam is kan de benaming meerdere malen en door de tijd los van elkaar zijn ontstaan. Van deze “familie” is me geen familie wapen bekend. Ik heb daarvoor A.H. Hoeben’s “Noord-Brabants wapenrepertorium deel 1” (2001) op nageslagen. De familie van de voornoemde priester Jan Janse van Aarle is in mannelijke lijn met hem uitgestorven.

Met vriendelijke groet,
Hans Vogels

Beste heer Hans,
Hartelijk dank voor uw snelle en uitvoerige reactie.
Heb het relaas van 10-15 jaar geleden nog eens door gelezen.
Ook heb ik uw goed onderbouwde reactie van vandaag gelezen. U bent een zeer kundig man in deze materie. Misschien tegen beter weten in hoop ik dat er onderzoekers die nog ergens een speld in de hooiberg vinden, en daarom plaats ik om de zoveel jaren weer eens een vraagje.
Nogmaals dank en groet, Gijs

Beste Gijs,

Kun je jouw stamreeks volgens het boek Van Aerle schetsen tussen zeg 1550-1400. Enkel de voornamen en met hun generatienr. is voldoende, dan wil ik daar wel naar kijken en het van kanttekeningen voorzien.

Met vriendelijke groet,
Hans Vogels

Beste heer Hans,
Sorry, maar het even tijd nodig, wel bedankt dat u het even wil nakijken.
Met groet, Gijs

Beste Hans,
Hierbij de gegevens.
Nogmaals dank, ben benieuwd.
Met groet en dank, Gijs

Generatie 5
V‐1. HENRICK JAN (JANSS) HENRICSSOEN VAN AERLE (ARLE), geboren (geschat) rond 1375
in Oirschot, daar (geschat) rond 1440 overleden (ouders: zie IV‐1).
Henrick werd in Oirschot vermeld in de periode 1406‐1409, 1414‐1416, 1421‐1422 en 1431‐
1432.[V.1, V.2, V.8, V.23] In 1444‐1445 werd hij omschreven als wijlen Henrick Janss van Aerle.[V.37]
Kinderen:
1. Wouter Henrick Jan Henrick van Aerle, geboren (geschat) rond 1405 in Oirschot,
daar (geschat) rond 1460 overleden. Wouter was getrouwd met Griet Hendriks de
Bie. Hij werd in 1439‐1441 vermeld in Aarle en in 1444‐1445 in Best. Wouter
verkoopt op 15 februari 1454 een erfcijns van 40 schellingen.[V.31, V.37, V.50]
2. Kathelijn Henrick Jansdr. van Aerle, geboren (geschat) rond 1410 in Oirschot, daar
(geschat) rond 1470 overleden. Kathelijn trouwde (geschat) rond 1435 in Oirschot
met Henrick Henrick Bloyman, geboren (geschat) rond 1410 in Oirschot, daar
(geschat) rond 1470 overleden.[V.37]
3. Sophie Henrick Jansdr. van Aerle, geboren (geschat) rond 1415 in Oirschot, daar
(geschat) rond 1480 overleden. Sophie trouwde (geschat) rond 1440 in Oirschot
met Wouter Dick Rovers, geboren (geschat) rond 1410 in Oirschot, daar (geschat)
rond 1470 overleden.[V.37]
4. Jan Henrick van Aerle, geboren (geschat) rond 1420 in Oirschot, zie VI‐1.
Bossche Protocollen, inv. nr. 1187, folio 137v (1410‐1411), met vermelding van Margaretha
Dirksdr. van Arle, en Dirk van Arle, zoon van Herman van der Bruggen (zie V‐3).
(Met

V‐2. DIRCK JAN HENRICK (HENRIX SOEN) VAN AERLE (ARLE), geboren (geschat) rond 1395 in
Oirschot, daar in 1467 overleden (ouders: zie IV‐1).
Dirck wordt vermeld in Oirschot in 1418‐1419 en in 1421‐1425, en in Aerle 1430‐1436 en
1446‐1447.[V.9, V.11, V.12, V.13, V.17, V.21, V.26, V.27, V.38]
Dirck woonde in de herdgang Aerle[V.94] en was schepen van Oirschot in 1435, 1463 en 1467.
Dirck trouwde (geschat) rond 1430 in Oirschot met
BERTHA HENRICK LUPPENDR. VAN DER SCHOET, geboren (geschat) rond 1410 in Oirschot,
daar (geschat) rond 1475 overleden, dochter van Henrick Luppert van der Schoet en
Heilwich Henrickdr. Knapen.[V.23, V.24]
Bertha wordt vermeld in een akte van 6‐11‐1468.[V.69]
Kinderen van Dirck en Bertha:
1. Lisbeth Dirck Jan Henrickdr. Stockelmans, geboren in 1432 in Oirschot, daar
(geschat) rond 1500 overleden. Lisbeth trouwde (geschat) rond 1460 in Oirschot
met Jacop Peter van Hamsvoort, geboren (geschat) rond 1422 in Oirschot, daar na
1476 overleden, zoon van Peter van Hamsvoort en Heijlwick Dirck Jansdr. van der
Vloet. Jacop trouwde (1) (geschat) rond 1440 in Oirschot met Katalijn Jan
Heijligendr. Jacop en zijn moeder werden in 1450‐1451 vermeld in Oirschot[V.46, V.68,
V.75‐V.77]
2. Mechteld Dirck Jan Henricksdr. Stockelmans, geboren in 1434 in Oirschot, daar
(geschat) rond 1475 overleden. Mechteld trouwde (geschat) rond 1460 in Oirschot
met Rolof Jan Rolof van der Ameijden, geboren (geschat) rond 1425 in Oirschot,
daar (geschat) rond 1485 overleden, zoon van Jan Rolof Dirck van der Ameijden en
Margriet dr. Jan die Cromme. Rolof trouwde (2) (geschat) rond 1475 in Oirschot
met Geertruiden Wouter Gerartsdr. Vernooijen.[V.73, V.74, V.86, V.88, V.91]
3. Jan Dirck Stockelmans, geboren in 1438 in Oirschot, daar in 1487 overleden. Hij
was getrouwd met Aleijt Dirck Weijten, geboren in 1440 in Oirschot, daar kort
(voor) 1488 overleden, dochter van Dirck Weijten en Covegonda. Hun kinderen
noemden zich Stockelmans. Jan werd in 1476 in Oirschot en in 1479‐1480 in Aerle
vermeld.[V.69, V.70, V.73, V.79, V.84, V.90] De kinderen van Jan Dirck Stockelmans accorderen
in september 1518.[V.97]
4. Joerden Dirck Henricks Stockelmans, geboren (geschat) rond 1445 in Oirschot, daar
(geschat) rond 1515 overleden. Hij woonde in de herdgang Aerle en was getrouwd
met Lisbeth Aert Zichemans. Hun kinderen noemden zich Stockelmans. Joerden
werd vermeld in Oirschot in 1473, 1492, 1499 en 1511.[V.73, V.93, V.95, V.96] Op 22‐3‐
1492 verkopen de kinderen van Lisbeth en Jacop van Hamsvoort een huis en tuin,
en grond in de Aerlesche Akkers.[V.92] Op 21‐5‐1511 maakt Joerden een
overeenkomst met zijn kinderen: zij krijgen al zijn bezit, een huis en tuin, land en
koeien, en als tegenprestatie zullen zij hem (uit de opbrengst van dat bedrijf) hem
onderhouden zo lang hij nog leeft. Ook mag Joerden in de buitenkamer van het
huis blijven wonen.[V.96] De kinderen van wijlen Joerden verkopen op 12‐4‐1529
een perceel weide en heide, genaamd de Maerslaerkens in de herdgang Aerle.[V.98]
141
5. Henrick Dirck Jan Henricks Stockelmans, geboren in 1445 in Oirschot, daar in 1505
overleden. Hij was getrouwd met Geertruid Jan Gielis Crijns. Hun kinderen
noemden zich Stockelmans. Henrick werd in 1476‐1477 vermeld in Oirschot.[V.74,
V79, V.80]
6. Johanna Dirck Jan Henricksdr. Stockelmans, geboren (geschat) rond 1450 in
Oirschot, daar (geschat) rond 1510 overleden. Op 3‐9‐1499 sluiten de kinderen van
Jacop vna der Hamsvoort een overeenkomst met Johanna, dochter van Dirck Jan
Henricks.[V.94]
7. Aleijt Dirck Jan Henricksdr. Stockelmans, geboren in 1453 in Oirschot, daar
(geschat) rond 1510 overleden.[V.69]
Kind van Dirck uit een onbekende relatie:
8. Jan Stockelmans, natuurlijke zoon van Dirck Stockelmans (Dirck Jan Henrixs),
geboren in 1428 in Oirschot, daar in 1490 overleden. Hij is (geschat) rond 1460
getrouwd met Katarina Ansemdr. Van Liefveld. Hij werd vermeld in Oirschot in
1440‐1441 en 1449‐1450 en in Aarle in 1446‐1447 en 1479‐1480.[V.33, V.38, V.42, V.84]
Jan en Katarina hadden een zoon Dirck die vermeld werd in 1480.[V.85]
Uit

V‐3. DIRCK (DIEDERICK) HERMANS VAN AERLE (VAN ARLE, WAS VAN DER BRUGGEN, VAN
BRUGGEN ALIAS VAN AERLE), geboren voor 1410, overleden voor 1447. (ouders: zie IV‐3).
Vermeld in Best 1410‐1411, Oirschot 1411‐1416 en Aarle 1430‐1431 en 1433.[V.3‐ V.6, V.21, VI.23]
Op 15‐4‐1539 verklaren de schepenen van Oirschot dat zij originele schepenbrieven hebben
gezien, met het zegel er nog aan. Het gaat over een akte van 22 juli 1430, waar Diederick
Hermans van der Bruggen een stuk land genaamd de Grootecker, met een daaraan gelegen
eeuwsel te Oirschot onder Best heeft verkocht.[V.99]
Dirck had een relatie (1) met
LIJSBETH PETER VAN DE SCHOOT, dochter van Peter Henrick van der Schoet en
Mechteld.[V.16]
Vermeld in Oirschot in 1421 en 1425‐1427.[V.10, V.19]
Dirck had een relatie (2) met
ELSBEEN (BEEL) JAN SUETRIX (ZUETRICS, ZUETERIX), geboren voor 1420, overleden rond
1458, dochter van Jan Zuetrix en Hadewich dr. Meeus die Volre van Beke.
Zij werd 1424‐1426, 1438‐1439, 1450‐1452 en 1455‐1458 vermeld in Oirschot.[V.14, V.16, V.29,
V.44, V.45, V.47, V.53, V.54, V.56, V.61‐V.64]
Kinderen van Lisbeth:
1. Margriet (Margariet) Dirck van Aerle (van der Bruggen) geboren (geschat) rond
1400, overleden (kort) voor 1454. Margriet trouwde (geschat) rond 1420 met
Thomas Henrick Maessoen (Maess) van den Snepschote (Sneppenschoet,
Snepschoet), geboren (geschat) 1390, overleden (geschat) rond 1460, zoon van
Henrick Maes van den Snepscheut. Thomas werd vermeld in 1424, 1428‐1431,
1434‐1437, 1441‐1443, 1447‐1452 en 1454‐1456 in Oirschot, in 1440‐1441 en
1442‐1443 in Aarle en in 1449‐1450, 1452‐1453 en 1455‐1456 in Best.[V.7, V.15, V.19,
V.22, V.25, V.28, V.32, V.34‐V.36, V.39, V.41‐V.43, V.48, V.49, V.51, V.55, V.57]


Juffrouw Margareta) de Arle, dochter van wijlen Theodoricus (= Dirk) de Arle.
Bossche Protocollen, inv. nr. 1187, folio 137v (1410‐1411) (digitaal bewerkt).
(Met dank aan dhr. Jac. Biemans van het Stadsarchief ‘s‐Hertogenbosch)

2. Dirck Dirx van Aerle, geboren (geschat) rond 1410, overleden (geschat) rond 1460.
Hij werd vermeld in Oirschot in 1442‐1443, 1451‐1452 en 1455‐1456 en in Best in
1456‐1457.[V.36, V.48, V.55, V.58] Dirck trouwde met Aleijt van der Hoven; zij hadden een
dochter Geertruid, die op 6 november 1483 vermeld werd als getrouwd met Aert
Thomaes Crommen. Geertruid had waarschijnlijk ook een zus Ida, die getrouwd
was met Jan Gijsbrechts.[V.89] Aleijt trouwde waarschijnlijk (2) met Jan Bruijstens,
die voor 1491 is overleden.[V.92]
3. Wouter, natuurlijke zoon van Dirck van Aerle, geboren voor 1421, zie VI‐2.
Kinderen van Elsbele:
4. Aleijt, natuurlijke dochter van Dirck van Aerle, geboren (geschat) rond 1415,
overleden na 18 februari 1482. Zij trouwde (geschat) rond 1445 met Diederick
(Dirck) Herman Cleijnaels, geboren (geschat) rond 1415, overleden (kort) voor
1482. Zij werd vermeld in Oirschot in 1433, 1451‐1452, 1455‐1456 en 1482.[V.47, V.55,
V.87, VI.12, VI.23] Diederick werd vermeld in Oirschot in 1454‐1455 en 1459‐1460.[V.52,
V.64, V.99]
5. Willem, natuurlijke zoon van Dirck van Aerle, alias Willem (Dirck) Zuetrix, geboren
(geschat) rond 1420, zie VI‐3.
6. (waarschijnlijk) Katalijn, natuurlijke dochter van Dirck Hermans van Bruggen,
vermeld in Oirschot in 1482.[VI.12]
Dirck

VI‐1. JAN HENRICK VAN AERLE, geboren (geschat) rond 1420 in Oirschot, daar overleden
(kort) voor 1490 (ouders: zie V‐1).
Hij werd vermeld in Aerle 1439‐1441 en in 1444‐1445 in Best.[VI.3, VI.4, VI.7]
Jan trouwde (geschat) rond 1460 in Oirschot met
JOHANNA (JENNEKE) DIRCKDR. NEVEN (VAN ELLAER), geboren (geschat) rond 1430 in
Oirschot, daar overleden (geschat) rond 1495, dochter van Dirck (Neve) Jansz. van Ellaer en
Geertruit Rutgersdr. Hayaert. Zij werd vermeld in Oirschot 1490‐1491.[VI.18, VI.21]
Kinderen:
1. Henrick Jan Henrick van Aerle, geboren (geschat) rond 1460 in Oirschot, daar
overleden (geschat) rond 1545. Hij werd vermeld in 1490‐1491, 1528 en als
priester in 1542.[VI.18, VI.21, VI.24] Frater Henricus was van 1510 tot 1525 pastoor van
de Sint Trudo parochie in Stiphout.
2. Cecilia Jansdr. van Aerle, geboren (geschat) rond 1470 in Oirschot, daar overleden
(geschat) rond 1545. Cecilia trouwde (geschat) rond 1495 in Oirschot met Jan van
Weert, geboren (geschat) rond 1460 in Weert, daar overleden (geschat) rond
1510. Cecilia werd in 1490‐1491, 1528 en 1542 vermeld in Oirschot.[VI.18, VI.22, VI.24]
3. Dirxke (Dirck, Dierxke) Jansdr. van Aerle, geboren (geschat) rond 1475 in Oirschot,
daar overleden (geschat) rond 1540. Dirxke trouwde (geschat) rond 1500 in
Oirschot met Aert Goijaerts, geboren (geschat) rond 1470 in Oirschot, daar
overleden (geschat) rond 1530. Dierxke werd vermeld in Oirschot 1490‐1491.[VI.18]
Aert en zij werden vermeld in Oirschot in 1528.[VI.21]

Generatie 7
VII‐1. HENRICK WOUTERS (HENRICUS WOLTERI)
VAN AERLE, geboren naar schatting rond 1460
(ouders: zie VI‐2).
Henrick werd vermeld in Oirschot 1464, 1466 en
1467.[VII.1‐VII.3]
Kinderen:
1. Wilhelmus Henrici van Aarle, zie VIII‐1.
Generatie 8
VIII‐1. WILHELMUS HENRICI VAN AARLE, geboren naar schatting rond 1490
(ouders: zie VII‐1).
Kinderen:
1. Henricus Wilhelmi van Aarle, zie IX‐1.
166

Generatie 9
IX‐1. HENRICUS WILHELMI VAN AARLE, geboren naar schatting rond 1520
(ouders: zie VIII‐1).
Kinderen:
1. Catharina Hendrik van Aarle, zie X‐1.
De