skip naar content skip naar hoofdnavigatie spring naar service navigatie
sluit
Hulp nodig?

Chat is online op maandag t/m vrijdag van 10.00 - 16.00 uur en van 19.00 - 22.00 uur.

Op dit moment zijn we offline. Je kunt je vraag stellen via e-mail of WhatsApp: 06-12887717 (alleen berichtjes)

Meer informatie over de chat-service? Klik hier

Online op dit moment

Stel je vraag

Ans Holman
Ans Holman RA Tilburg
Menu
sluit
Hulp nodig?

Chat is online op maandag t/m vrijdag van 10.00 - 16.00 uur en van 19.00 - 22.00 uur.

Op dit moment zijn we offline. Je kunt je vraag stellen via e-mail of WhatsApp: 06-12887717 (alleen berichtjes)

Meer informatie over de chat-service? Klik hier

Online op dit moment

Stel je vraag

Ans Holman
Ans Holman RA Tilburg

'Beroeps doopgetuigen'? Uit de doopboeken van Veghel en Nistelrode.

Martin vertelde op 28 november 2013 om 13:59 uur
Soms vraag ik me bij het moeizaam 'vlooien' in de DTB's van de 17e eeuw af, hoe eigenlijk de parochies functioneerden in Staats Brabant. Mij valt op dat in bepaalde periodes steeds weer dezelfde doopgetuigen optreden. Zo is gedurende een aantal jaren rond 1670 in Nistelrode ene Magister Petrus Verputten actief als vaste getuige bij een aantal huwelijken, gesloten onder pastoor Jan van den Elsen. Hij duikt in 1655 ook op in Veghel bij het huwelijk van Peter Corsten (Peter Corst Rutten, afkomstig uit Vorstenbosch), en is begraven in Veghel (24-11-1702) als Mgr. Petrus Verputten. Was hij een rondreizende assistent? Was hij monseigneur in de betekenis die wij er nu aan geven?
En wie was Michaƫl Gunster die in Veghel bij vele doopjes optreedt als peetoom? Dat Elizabetha Petri Corsten in Veghel vrij geregeld, al dan niet als plaatsvervangster, peettante was in Veghel, is te verklaren doordat ze soms 'devota', 'soror' of 'quaesula'(begijn) genoemd wordt. Ze woonde bij wijze van spreke deels in de (schuil-)kerk en was dus bij de hand.
Werden doopceremonies en vooral huwelijken in die tijd opgespaard, tot er genoeg waren en tot de pastoor beschikbaar was: nogal eens wordt 'eodem die', dezelfde dag, nog een tweede en een derde huwelijk gesloten, waarbij de echtparen 'mutuis testes' wederzijds getuigen waren.
Werden er eigenlijk bruiloften gevierd?

Reacties (9)

Theo A zei op 28 november 2013 om 20:34
Dat is niet één maar meer vragen Beste Martin,
Bij doopgetuigen moet je altijd twee zaken separeren: De peter/Meter en de doopheffers.
Peetouders waren om diverse reden niet altijd aanwezig en werden "loco" of "Nomine" waargenomen; dat konden andere familieleden, buren of vrienden zijn maar even goed de Vroedvrouw, de pastoorsmeid, de koster of een kerkmeester.

Trouwgetuigen waren gebruikelijk broers en zusters van het paar, ouders, ooms en/of tantes maar heel vaak ook vrienden, buren etc. onverminderd alweer, bij gebrek aan beter, een koster, kerkmeester, of een gepensioneerde geziene figuur in die parochie. Voor schepenen ook vaak een klerk, of toevallig aanwezige.
Bruiloften hielden zij ook in de mate van hun rijkdom: Die varieerde van een eenvoudige koffietafel tot wel drie dagen feesten, eten en vooral drinken.
Ook begrafenissen kenden soms een hele week feest omdat de overledene in het eeuwige paradijs (de Hemel) was opgenomen.
Van overheidswegen werd dat aan banden gelegd in de tweede helft van de 18e eeuw.
In dit kader meen ik dat "Devota" een kloosterling(e) is, "Soror" = zuster maar kan een zus of kloosterzuster zijn en een "queesel" is een ongehuwde vrouw, die de gemeenschap diende maar geen kloosterlinge was.
En dat Mgr. is gewoon mijnheer maar dan in het Frans.
Niet mag men vergeten dat de Roomsche sacramenten in het geniep dienden plaats te vinden, simpel omdat de gereformeerde overheden bij placaat die religie hadden verboden. Vandaar ook het begrip "Schuil"kerk.
Ja Martin, genealogie overlapt vaak geschiedenislessen, het één kan vaak niet zonder het andere.
In "Staats"Brabant, zo dat bestaan heeft, want Brabant was onderdeel in de Generaliteit welke in den Haag werd geregeerd, was de Roomse kerk verboden.
In tegenstelling tot het land van Overmaze (Limburg) waar men "Staatse- en Oostenrijkse" gebieden kenden. In laatst genoemde was de Roomse kerk niet verboden evenmin als in de Gelderse Overkwartieren, waar veel Brabanders gingen dopen en trouwen.
Over deze materie zijn heel was boeken geschreven.

Iets wijzer kunnen worden?
Helena zei op 28 november 2013 om 22:58
@Martin, - Mgr zal in dit geval staan voor Magister omdat hij elders al als Magister Petrus Verputten werd gneoteerd. Magister = Meester, iemand die een universitaire studie succesvol achter de rug had en mogelijk nu als rechtsgeleerde, secretaris, advocaat. docent of theoloog bijv. die titel kon voeren. Er waren ook andere 'meesters' , bijv. meester chirurgijn of in het gildenwezen en dan nog de schoolmeester/koster maar die werden niet direct met Magister aangesproken.

Huwelijken werden meestal tijdens de mis op de zondagen ingezegend. Soms werd genoteerd dat het hele kerkvolk getuige was['in facie ecclesiae'], maar meestal kwamen de getuigen uit familiekring; (schoon)broer en (schoon)zus van bruid en bruidegom; of vienden. Ouders van het bruidspaar zie je niet gauw als getuigen bij huwelijk, wel bij dopen van eerste kinderen.

Zoek later nog verder wie Magister Petrus Verputten was en wie we achter Michael Gunter mogen verwachten...
Jan Lange. Nw.Vennep zei op 29 november 2013 om 00:02
Magister zal in deze context wel de schoolmeester/(ludi)magister zijn.
Veghel 1678/1695 meester Peter Verputten.
In 1668: Mr. Peter Verputten.

ORA/Not. Protocol Veghel dd. 13.9.1649: Jan Welten, 48 jaar en Anthonis Ghijsbert de Smit, 54 jaar, beiden oud-borgemeesters van Veghel hebben op verzoek van Michiel Gunster eendrachtelijk verklaard, dat deze Michien Gunster te Acken geboren al zeven jaar in Veghel woont en steeds zijn dorpslasten heeft betaald en zich steeds goed heeft gedragen.
In 1684 ook Michiel de Gunster genoemd.
In 1689 als chirurgijn genoemd. In 1694 heeft hij met de Veghelse medechirurchijn Antonij Spierincx sectie verricht op de dode Jan Antonij van Roij/Snaerse.
Gerard W. Ch. Lemmens zei op 29 november 2013 om 15:40
Dag Martin,

Jan Lange slaat de spijker al op zijn kop!
Vaak kwam de schoolmeester ook als koster voor en organist.

Ik weet het niet zeker maar ik krijg het gevoel dat toen de plaatselijke schoolmeester misschien een hoog aanzien had ?

Toevallig dat ik over zo'n figuur in mijn familie - Mr. Wolter Driessen getrouwd met Petronella Jans Lemmens te Sint Anhtonis - het een en ander aan het uitvinden ben.

Wat Theo jou aanraad zou ik ook willen bevestigen.

Veel succes,

Gerard
Jos Bours zei op 19 oktober 2016 om 16:15
Hallo, ik kwam bij toeval deze site tegen. Ik ben bezig met een historische roman die speelt in de eerste helft van de achttiende eeuw in Zuid Limburg. Gebaseerd op feiten. Over een van die feiten heb ik een vraag waarbij jullie me misschien kunnen helpen. Daarbij ga ik ervan uit dat de situatie in Limburg en Brabant niet zoveel van elkaar zullen hebben verschild.
Het gaat om een meisje dat in 1725 is geboren en in de kerkarchieven elf jaar later in 1736 dus, als trouwgetuige wordt genoemd.
Was dat mogelijk in die tijd op zulk een jonge leeftijd?

Alvast hartelijk dank!

Jos
theo zei op 19 oktober 2016 om 19:42
Jos,

Volgens mij mochten kinderen doopgetuige zijn, als ze de grote communie hadden gedaan. Of ze ook huwelijksgetuige mochten zijn weet ik niet.
clericus.eu
clericus.eu zei op 1 augustus 2017 om 23:13
Hallo Martin en Gerard W. Ch. Lemmens,

Dat klopt deze schoolmeester (magister) had een Overgrootmoeder die van Amstel hete , haar vader Wijnand Peters van Amstel was glasblazer in Helmond.

En gaat veelal in moeders lijn verder terug via van Amstel - Eijnaten - Brandenburg - Bolland naar de meest gezochte persoon in de genealogie: KdG

Dit geheel ter info, en zit zelf nog maar in de 11de generatie terug te zoeken.

Hij was inderdaad veel keer doopgetuigen.
Willy zei op 2 augustus 2017 om 10:48
Frank,

ik denk dat jij personen met elkaar verwisselt...
clericus.eu
clericus.eu zei op 2 augustus 2017 om 12:11
Zou kunnen maar Petrus "Reneri"van der Putten was Rentmeester in 1668 in Gemert volgens doop van zijn zoon Henricus. vandaar dat ik dit verband legde.

Reageer op dit verhaal

Heb je al een account? Log in met je gegevens.

Heb je nog geen account? Plaats zonder inloggen, of Registreer een account

Help spam voorkomen en los de volgende som op:
Geef mij een andere som.