skip naar content skip naar hoofdnavigatie spring naar service navigatie
sluit
Hulp nodig?

Chat is online op maandag t/m vrijdag van 10.00 - 16.00 uur en van 19.00 - 22.00 uur.

Op dit moment zijn we offline. Je kunt je vraag stellen via e-mail of WhatsApp: 06-12887717 (alleen berichtjes)

Meer informatie over de chat-service? Klik hier

Online op dit moment

Stel je vraag

Mariët Bruggeman
Mariët Bruggeman Bhic
Menu
sluit
Hulp nodig?

Chat is online op maandag t/m vrijdag van 10.00 - 16.00 uur en van 19.00 - 22.00 uur.

Op dit moment zijn we offline. Je kunt je vraag stellen via e-mail of WhatsApp: 06-12887717 (alleen berichtjes)

Meer informatie over de chat-service? Klik hier

Online op dit moment

Stel je vraag

Mariët Bruggeman
Mariët Bruggeman Bhic

Grappige vondsten in akten e.a. documenten

Belem vertelde op 22 december 2021 om 23:34 uur
Beste Forum deelnemers,

Even iets anders dan genealogische en historische uitpluiskwesties:

zijn jullie wel eens een akte tegengekomen met informatie waarvan je dubbel lag van het lachen ?

Bij een hercheck van het Fichier Smulders -> Berlicum 1476-1490 trof ik het volgende:

BP 1481 okt - 1482 sept, akte 29 (pdf kaart nr. 94)

Berlikum

Jan z.w. Gerit van der Aa nat. z.w. Floris van der AA
had met zijn medeplegeren
Beatrijs Arnt Maes dr ontvoerd
naar Boekoven etc. (vrijwillig, zegt zij)

Vooral dat (vrijwillig, zegt zij).

Wat hebben ze uitgespookt ?

Ben benieuwd naar verdere vondsten door de eeuwen heen !

Vriendelijke groeten,

Belem

Reacties (30)

Jan Lange zei op 23 december 2021 om 09:48
Acten, waarin getuigenissen worden opgenomen van inwoners, die betrokken waren bij scheldpartijen/vechtpartijen: de geciteerde woordenwisselingen zijn ook de moeite (van het lachen) waard. Tik onder schepenen/notarissen het woord scheldpartij in bijv. vind je daar bijv. notarieel protocol Cuijk (7127.2) in 1713 Jacobus Wighman; Hendrick van Woelderen en Catharina Croone zijn huisvrouw; Catharina Reijnders en Agnes Jacobs verklaren voor de heer Anthony Boon, commies collecteur van de convoijen en licenten te Cuijk, aangaande de woordenwisseling en scheldpartij tussen hem en ene Renoij die in het huis van zijn moeder te Cuijk woont.”Mórju, ik schijt in t regt, daer wisch ik mijn gat aan af, kloppend op zijn degen, die hij op zijn sijde hadde, dat is mijn regt, want ik wager er mijn schijt aan” etc. Het woord schurk en schelm vliegt ook over en weer. St. Michielsgestel 1648: een scheldpartij, waarbij van den Oordt hem uitschold voor “een dwengher van de gehele gemeijnte, een schelm, een dieff” De akte spreekt over “callumnieuse scheldinghe”. 1652 Den Dungen*gij zijt een schelm, een dief, leugenaar en truugelaer en bedelaar, ik zou U de hals afstoten en de darmen uit de buik rukken etc.*.
Cornelis
Cornelis zei op 23 december 2021 om 12:24
Deze vond ik wel grappig!

Op 20 Juni 1627 te Hooge en Lage Zwaluwe, lieten Caspar en Jannetie 'beide laserus' dochter Geertruijt dopen !!!

Weet nog steeds niet wat hiermee bedoeld werdt, ben het ook nooit meer tegengekomen!
Norah zei op 23 december 2021 om 12:29
Men bedoelde hier -melaats- mee.
Cornelis
Cornelis zei op 23 december 2021 om 12:36
Norah bedankt, weer wat geleerd! dacht dat ze het scheel ervan af hadden gedronken!
Norah zei op 23 december 2021 om 14:05
Nou Cornelis, die uitdrukking van jou heb ik ook moeten opzoeken:) Kende ik van Limburg uit niet, men is daar van de blauwe knoop...
Wim zei op 23 december 2021 om 18:41
De maagd van de pastoor werd 1731 uitgescholden voor 'oude fotte'.
Schelm was wel met stip het meest voorkomend (en beboet!) scheldwoord in Noord- en Midden-Limburg in de 18e eeuw.
Jan Lange zei op 23 december 2021 om 21:00
Het is fraai en minder fraai, wat je in acten aan geciteerds voorbij ziet komen uit de mond van mensen.
Het woordje krek (in Dinther 1796 en Oss 1809): dat weet ik zo krek niet.
Smous(in) voor Jood/Jodin. Geffen/Oss/Erp/Vierlingsbeek 1749/1762/1784.
Helena zei op 24 december 2021 om 02:58
'Krek' hoor je nog wel in zuidoostelijk Noord-Brabant en mogelijk meer streken?
En o.a. in die betekenis van 'juist' of 'precies' , of in de betekenis van 'zojuist' of 'net als' : - zij waren krek nog hier... - het kind is krek zijn vader..
Jan Lange zei op 24 december 2021 om 09:47
NO Brabant ook.
Belem zei op 24 december 2021 om 12:57
In de Randstad kennen we 'krek' ook ... waarschijnlijk uit een een of andere tv-serie :-s

Volgens mij ben ik in een akte uit St-Michielsgestel ook een keer iets aparts tegengekomen, m.b.t. een echtelijke ruzie meen ik. Ben nu het Fichier Smulders voor een paar plaatsen opnieuw aan het doornemen. Als ik het weer zie zal ik het hier melden.

Vriendelijke groeten,

Belem
Tiny van Dooremolen. zei op 24 december 2021 om 15:28
Ik zou dit forum nog maandenlang kunnen vullen met interessante uitlatingen en woordenwisselingen uit het rijk der archieven, maar daarvoor is deze site niet. Dus houdt ik mij in en beperk me tot een voorbeeld, vooral vanwege het taalgebruik.

Asten, 4-9-1738.
Interrogatorium voor de Heer Hermanus Alberts, predicant, te Asten, overgegeven aan Heeren officier, schepenen en secretaris van Asten om daarop onder solemneele eede te hooren, examineeren en ondervragen, getuygenis tegens ider articul te annoteren van de naargenoemde personen zijnde alle gerigtelijk gedagvaart als eerstelijk (volgen de namen van 11 getuigen):

Eerst te vragen aan Paulus Verberne, of hij, op 20 aug. 1738, door Juffr. Cotshausen is "aangeroepen" en dat deze zei: "Paulus, ik zal U een dropje geven" en dat hij, deponent, toen niet hoorde dat Juffr. Cotshausen - "schempten [=schimpen] en schelden op den Domenie [= dominee] en dat deselve Juffr. zei: "Wat dunkt U van den Domenie, wat geburen zijn dat die mijn hont hebben opgehouden en ik zouw den hont voor geen vier pistool [=geldstuk] geven, hij is niet te waardeeren. Ik heb van nagt van quaatheyt niet conne slapen en gisterenavont van quaatheyt niet konnen eeten".
Paulus verklaart dat hij door Juffr. Cotshausen is geroepen en dat zij een dropje aan hem heeft gegeven en zei: "Wat is dat voor een Domenie die mijne hont verleyt. Domenie Jansen was nog eene Domenie. Ik heb soo quaat geweest dat ik gistereavont niet kon eeten, tenagt niet heb konne slapen".
En de volgende deponenten te vragen - of zij, op 20 aug. 1738, niet gehoord hebben dat den Dominee, staande, met zijn vrouw op straat, aan de heg van den hof van Cotshausen, zei: "Mevrouw, wat is dat van den hont". En of Mevrouw, staande in haar hof, zijnde de vrouw van Floris Pieter Cotshausen, daarop tegen de Dominee, zijnde Hermanus Alberts, niet antwoordde en zei: "Durft gij nog voor den dag koomen, gij carnali" [=ook kanalje=laag, gemeen, verachtelijk persoon].
Getuige 2 heeft, tijdens de woordenwisseling, wel gehoord dat Juffr. Cotshausen tegen de Dominee en zijn vrouw zei: "Cannalie".
Of zij (de getuigen) niet gehoord hebben dat Alberts zei: "Mevrouw, dat sult gij toonen, wat voor canali dat ik ben".
Of zij niet gehoord hebben dat Juffr. Cotshausen zei: "Jij zeyt niet alleen canali, maar ook U geheel afkomst" [dus: niet hij alleen maar zijn hele familie].
Of zij niet gehoord hebben dat de vrouw van Alberts zei: "Lieff, nu hebt gij genoeg, nu heeft sij U voor carnali gescholden".
En of zij ook niet gehoord hebben dat Juffr. Cotshausen zei: "Loop heen, jou honsvot, kus mijn gaat. Ik ben te goet tegens U te spreeken".
Ook nog of zij gehoord hebben dat Juffr. Cotshausen zei tegen Alberts: "Hadde het predikanten vant Classis geweeten, dat gij soo een honsvot waart en sulke slegte conduite had, zij soude U noyt beroepen hebben en sij hebben berouw dat sij jou den H. Predikstoel hebben laten beklimmen ende de gehele gemeente hebben berouw dat sij een honsvot tot een predikant hebben gekregen".
Ook of gij lieden niet gehoord hebt - dat Juffr. Cotshausen tegen Alberts zei: "Bijaldien zij geweeten had dat gij sulke slegte conduite had, dat zij wel zoude gemaakt hebben dat gij noyt te Asten waart gekomen. En ik heb geen respect voor U maar alleenlijk als gij op de predikstoel staat"
En dat zij daarna nog tegen Juffr. Alberts dreigde: "Kom hier, jouw beest, ik zal U een trap op de kop geven".

Gaat nog even verder.

Tiny van Dooremolen.
Belem zei op 24 december 2021 om 23:07
Ook al is het hier vooral een 'vragen' Forum, toch zijn grappige (in onze hedendaagse ogen althans) en interessante uitlatingen en woordenwisselingen weldegelijk van belang omdat het ons een inkijkje geeft in het leven van mensen zoveel jaar geleden. Het biedt enige context over het leven, gewoonten en gebruiken, omgangsvormen, enz.
Niet dat we hier dan ook noodzakelijkerwijs vele, verschillende threads mee moeten te vullen.
Maar zo eens een keer een thread met een verzameling vondsten kan niet alleen leuk maar leerzaam zijn.

Interessante bijdragen in ieder geval tot nu toe !

Vriendelijke groeten,

Belem
Jan Lange zei op 25 december 2021 om 14:06
Behalve als kerkelijke feestdag gold Kerstmis/C/Korstmis(se) vroeger vaak ook als uiterste betaaldag van...maar nu eerst haas e.a. heerlijkheden + gezelligheid ! Zalig Kerstmis !
Norah zei op 12 september 2022 om 23:49
Was op bestelling:)
Belem zei op 13 september 2022 om 21:56
:-D

Kan (nog) niet achterhalen of het resultaat blijvend was !

Vriendelijke groeten,

Belem
Jan Lange zei op 27 september 2022 om 14:41
Ook wel aardig: RA 102 Gemert dd. ca. 1524: de schout vroeg aan JEN van BOERT: "Waar heb je die koe gehaald?" En dat Jen toen zei: "In de hof van JAN CORSTIAENS." En dat de schout toen zei: "Wie heeft u dat geraden?" En dat Jen toen zei: "Dat heb ik mezelf geraden."
Jan zei op 27 september 2022 om 15:08
Geraden = aangeraden/geadviseerd?
Jan Lange zei op 27 september 2022 om 16:22
Ja, Of tewel: wiens idee was het ?
Jan zei op 27 september 2022 om 17:56
Haha
Jan zei op 27 september 2022 om 17:56
Haha
Belem zei op 28 september 2022 om 00:15
Deze ben ik een tijd geleden tegengekomen en moest ik weer even terugzoeken: "Een blauwen scheen"

Daendel Daendels van Kilsdonck, oud ontrent 25 jaren, gedaagd als voor heeft verklaard dat 'langen tijt genegentheijt gehadt hebbende tot Elisabeth Hendrickx van den Boogart, oock dickmaels aen haer huijsinge heeft geweest omme met haer minnelijck discoursen houden, dat tot dien eijnde tot drie distincte reijsen des ‘s nachts is gecomen over de plaets van Harmen Bijmans ende dat door de zeijde venster van Thomas haeren broeder is in huijs gecomen. Hebbende de selve venster den uijtsigt op de plaets voorschreven ende is bij haer gaen leggen op het bedde tot het aenkomen van den daege, onder andere verklaert hij deponent, dat den 17en meert laest leden bij haer leggende als voor en ten huijse van Johannis van Lieshoudt, haere swager, met malkanderen discourssen hebben gehadt van Matthijs van der Putten, onder welcke redenen Elisabeth voorschreven seyde tegen den deponent: "Ick mag Matthijs wel leijden. Ick sal hem niet vergeten." Verders attesterende getuygt hij deponent dat des donderdags den 15den daer voorens des avonts den preciesen dag onbegrepen bij hem deponent aen den hof van Wouter van der Santvoort is gecomen Anthoni Spirincx, en vraegende of hij deponent van hem als mede pretendent van Elisabeth van den Boogaert voorschreven met eenige rekonitie ofte erkentenis wilde te vrede wesen, ende dat dien volgende mogte gaen ende worden gepresenteert voor Mathijs den Ketelaar, waer op hij deponent antwoorden: "Komt ghij dat nog versoecken naedermael dat ghij weet dat se al berijts versogt hebben van den stadthouder om te saemen te weten Mathijs ende Elisabeth te ondertrouwen," waer nae soo hij deponent als Anthoni Spirinckx sijn gegaen aen het huijs van Anthonij Dirckx daer Anthoni Spirinczx hem wederom vraegde ofte hij met een reconistie wilde te vreden sijn, waer op itrativelijck antwoorden: "Of ghij het seijt ofte den Ketelaer, ick prettendeeten ende wil se hebben," wanneer Anthonij Spirinckx antwoorden: "Ick hebbe meermaels een blauwen scheen geloopen."
Vervolg:
"Soo sal ick dit dan oock loopen," daer mede van sijn stoel op springende, ende sijn die discoursen daer mede afgebroocken.'

https://proxy.archieven.nl/235/F55592F8BEB7467499B8ACE5BE55E769

Vriendelijke groeten,

Belem
Belem zei op 28 september 2022 om 00:24
En hier is Anthonij Spierincx zelf de klos:

Deze akte is doorgestreept. Voor officier, schepenen en substituut-secretaris van Vechel verschenen Cornelis van der Hagen, president, Jan Goorts, oud-schepen, en Aart Donckers, oud-borgemeester van Veghel, door de vorster gedaagd op verzoek van Jenneken, vrouwe van Simen Lamberts. Cornelis van der Hagen verklaart dat op 24 november jongstleden, op de voormiddag rond half twaalf, 'sijnde ten huijse van Simen Lamberts voorschreven, gehoort heeft dat Elisabeth, huijsvrouw van Antonij Spierincx, staande voor de deur van gemelte huijse, was exclamerende ende in een volle colers uijtroepende dat Jenneken Simons, de requirante in desen een hoer was. Cornelis, Jan en Aert verklaren gezamenlijk dat die namiddag rond vier uur te 'sijn geweest ten huijse van den gemelte Simen Lamberts, alwaar mede was Antonij Spierincx voornoemd sittende gesaementlijck voor het vuur aan de haart, en is daar mede ingekomen Elisabeth Spirincx voorschreven met Willemke Kosters, treckende zij Elisabeth haeren man Antonij Spierincx de stoel onder uijt sijn lijff, seggende daar mede verders tegen hem: "Gij Pol, gij schelm, gij hoeren voogt, sit gij nu wederom hier, wat deede gij met haar?" denoterende Jenneken de requirante op de kamer, "Ick en weet niet of gij der bij leijde, of dat gij in haar sat," soo als zij twee eerste deponente verklaren gehoort te hebben, getuijgende wijders gesaementlijck op dat moment gesien te hebben, dat Elisabeth Spierincx een brandewijns roomertie voor de voeten van haren man in stucken wierp, daarbij voegende dese woorden, die hij eerste en derde deponenten verklaeren gehoort te hebben, "In hoer huijsen is dat de manier," slaende wijders zij Elisabeth haeren meergemelten man Antonij Spierinx met vuijsten ten huijsen uijt.' Getuigen: J. Boor, en Adrij Smits, schepen.
Vervolg:
Bijschrift van 30-12-1693: 'Verschenen voor schepenen en substituut secretaris van Veghel Sijmon Lamberts en zijn vrouw Jenneken, en meester Anthonij Spirincx met zijn vrouw Elisabet, 'over alsoodanige scheltwoorden als den gemelt huijsvrouwe tegens malckanderen gevoert ende uijtgesproken hebben, als blijckt bij dese neffens staende attestatie, verklaerende sij comparante die malckanderen te vergeven ende malckanderen te houden ende erkennen voor eerlijcke luijden sonder daer meer aan te gedencken over sulcks dese gehelen attestatie gecasseert, geannulleert ende te niette gedaen.

https://proxy.archieven.nl/235/D2D7F4E9EA314E0D9F304ECD231B2767

Vriendelijke groeten,

Belem
Belem zei op 28 september 2022 om 00:32
Die Elisabeth van Anthonij Spierincx was een stevige tante want ze figureert in meer schepenakten waarin ze mot heeft met deze en gene !

Vriendelijke groeten,

Belem
Helena zei op 7 januari 2024 om 05:06
Mooie vondst Belem!
Marcel Hoogewoonink zei op 8 januari 2024 om 11:33
Ik moet hier aan denken aan de leraar Smulders die ik voor rekenen had op de ambacht school en 20 sommen rekenen deed en de daarna ging hij voorlezen wat hij zo goed kon
Alleen kreeg hij problemen toen hij een jongen een laag punt op zijn rapport gaf voor rekenen. Toen werd er gezegd hij leest iedere keer en leren niets.
Cornelis
Cornelis zei op 8 januari 2024 om 14:01
Wit nog goe dat mun vrouwke (opgegroeid in Bergschenhoek / Spijkenisse) vur ut eerst bai oos thuis kwaam en toen we weg gingen aan mij vroeg 'is jouw moeder oversext' mijn moederke praote gewoon plat Zwaloes (Lage Zwaluwe) bekende spreuken waren 'bende gai nou helemaol benukt' en 'pas op jonguh of ik neuk oe buite' hahahaha, motten er nog steeds om lachen, mot wel zegge da mun vrouwke zich ut plat Zwaloes aardig heb aangeleerd!
Belem zei op 8 januari 2024 om 18:01
@Marcel @Cornelis dit stond neem ik aan niet in akten of documenten die zijn ontdekt bij genealogische onderzoeken ?

Om afdwalen te voorkomen: de insteek was/is grappige of opmerkelijke informatie die je daarin kan tegenkomen.

Zelf heb ik nog een vermelding uit een akte klaarliggen waar ik even een geschikt moment later dit jaar voor afwacht :-)

Vriendelijke groeten,

Belem
Marcel Hoogewoonink zei op 9 januari 2024 om 10:49
Ik bedoelde de man Smulders waar je het over had die zo grappig was ook die leeraar was een Smulders misschien familie van die man dan is de bal weer rond.
Want die meester kon ook leuk vertellen.

Reageer op dit verhaal

Heb je al een account? Log in met je gegevens.

Heb je nog geen account? Plaats zonder inloggen, of Registreer een account

Help spam voorkomen en los de volgende som op:
Geef mij een andere som.