Johan van Dael uit Grave via Den Bosch naar Zandvliet en dan?

Ik heb nog enkele aanwijzingen gevonden over het verdere leven van Johan van Dael en Perina van Kessel.

Op 13-1-1635 was 'Pieternel van Dael" in Den Bosch getuige bij de doop van Jacob, zoon van jonker Jacop van Losecaet, luitenant, en Antonetta van Kessel. De moeder was een nicht (tante-zegster) van Perina van Kessel, vrouw van Johan van Dael. Het lijkt me vrijwel zeker dat met Pieternel van Dael bedoeld wordt; Perina van Kessel, de vrouw van Johan van Dael.

Op 9-3-1649 trad "Johan van Dael, gouverneur van Charpé", voor notaris Johan Beeris in Breda op als getuige bij een akkoord dat werd gesloten tussen jonker Jacop van Losecaet, luitenant te Breda, en diens neef jonker Willem Joliet, vaandrig.
[Stadsarchief Breda: notariële archieven, inv.nr. 140, blad 213v]
Mogelijk gaat het in 1649 om dezelfde Johan van Dael uit Grave en was hij toen militair gouverneur. Ik heb echter nergens kunnen vinden welke plaats Charpé zou kunnen zijn. Weet iemand waar/wat dit zou kunnen zijn?

In 1658 is in de Sint-Jacobskapel in Lier (bij Antwerpen) begraven: Joannes van Dael, luitenant-cornel bij de cavalerie in dienst van de koning van Spanje. De kapel deed in die tijd dienst als parochiekapel voor het Spaanse garnizoen.
[J.E. Buschmann: Verzameling der graf- en gedenkschriften van de provincie Antwerpen, zevende deel: Lier (Antwerpen, 1902), 129]

Op 5-2-1663 lieten Jan van Dael, kapitein in Spaanse dienst, en Anna Courtois in Lier (bij Antwerpen) een dochter dopen: Margareta van Dael. Zij trouwde rond 1687 met Jacobus de Haen uit Grave. Margareta is begraven in de kerk in Grave op 24-12-1742.

Op 22-4-1670 kreeg Jan van Dael het burgerrecht van de stad Lier. Volgens het burgerregister was hij afkomstig uit "Bruijnstrijcker". Dit heb ik niet kunnen lokaliseren.

Jan overleed op 10-4-1695 in Lier. Zijn vrouw overleed daar 13-12- 1699. Beiden zijn begraven in de Sint Gommaruskerk in Lier. Op hun grafzerk stond de volgende inscriptie:

Hier lijt begraeven myn Heer JOHAN VAN DAEL geboren in Hooghduytslant, in syn leven Capiteyn, Mayor ende Luitenant Colonel van een Regiment Ruyterye ten dienste van syne Koninglycke Majesteyt van Spanien, sterft den 10. April 1695. Ende vrouwe ANNA COURTOIS syne Huysvrouwe, sterft den 13. Decemb. 1699.

Of er verband is met Jan van Dael uit Grave, die in 1635 genoemd wordt als kapitein in dienst van de Spaanse koning, in garnizoen te Zandvliet, is nog niet vastgesteld. Hij had wel 2 nichtjes, Anna en Lucia van Dael, die in 1636 op de Begijnhof in Lier in de kost waren.

In Met Gansen Trou 21 (1971) 153 e.v. staat het volgende artikel: "Uit het 'dagboek' van een dorpspastoor: Paulus van den Dael, 1635-1636'.
Over de afkomst van deze Norbertijn van de abdij van Berne, die achtereenvolgens pastoor van Bokhoven en Berlicum was lezen we daar:
"Uit het kalendarium of jaargetijden boek van Bokhoven kennen we ook de ouders van Paulus van den Dael. Beiden staan genoteerd op 26 januari, de sterfdag van de moeder. Zijn vader was Arnoldus van den Dael, hij stierf reeds in 1600. Zijn moeder was Lucia van den Leemput, zij overleed op 26 januari 1617."
Het gaat hier dus blijkbaar om een broer van de door jou gezochte Jan van (den!?!) Dael. Over Paulus en zijn familie is meer te lezen in de dagboeken van bisschop Ophovius en van Jan Moors, abt van Berne (een broer Paulus was Minderbroeder, broer Jan wordt hier niet vermeld).

Ik zie net dat er in 2000 al een uitgewerkte stamboom is gepubliceerd in de Brabantse Leeuw:
mr. E.S.A.M. van Daal, 'De Oudste generaties van Dael in Grave en het Land van Cuijk', Brabantse Leeuw 49 (2000) 1-11, 111-125.

Beste Anton,
dank voor je reactie. De publicaties die jij noemt zijn mij bekend. Het artikel in de Brabantse Leeuw heb ik geschreven. Inmiddels heb ik veel meer informatie gevonden over de ouders, broers en zus van pastoor Paulus van Dael (die zijn naam zelf inderdaad schrijft als "van den dael"', maar dit "den" is zelf door hem toegevoegd). Helaas stopt mij informatie op het moment dat de broers richting Brussel en Antwerpen vetrekken. Ik doe nu verder onderzoek naar deze broers in de hoop nog wat verder te komen. Ik ben echter niet goed bekend met de archieven in België en dat maakt het lastig. In Brussel is de voertaal Frans en dat helpt mij ook niet.

De familie komt oorspronkelijk uit het Land van Cuijk (Beugen, Grave).

Art (of Arnt) van Dael werd rond 1559 geboren in Grave, waar hij lakenkoopman, burgemeester en schepen was. Hij trouwde 29-11-1587 in Den Bosch met Lucia van den Leemputte uit een voorname familie uit Den Bosch. Arnt van Dael is op 4-10-1600 doodgeschoten op een schip op de Maas in de buurt van Roermond. Lucia stierf in 1617. Zij lieten bezittingen na in Grave en het Kwartier van Den Bosch. Uit dit huwelijk zijn 4 zonen en een dochter bekend:
1) Franciscus, franciscaner minderbroeder, missionaris te Velp bij Ravensteijn (1629-1636), vertrok in 1636 naar Brussel. Verder niets bekend.
2) Paulus, norbertijn, pastoor te Bokhoven en Berlicum, deken van Heusden, overleden in 1640. Hij voerde samen met zijn abt Jan Moors onderhandelingen over godsdienstvrede in Brabant. Over hem gaat de mooie publicatie in Met Gansen Trou. Zeer lezenswaardig. Ik heb ooit een exemplaar gekregen van de auteur, A. van den Hurk.
3) Elisabeth, trouwde met Maarten van Wermont, advocaat, auditeur-militair, schepen van Den Bosch, schepen van Breda, vertrok in 1637 van Breda naar Roermond en is daar in 1644 gestorven. Hun zoon Martinus was in Roermond raadsheer bij het Hof van Gelre.
4) Dominicus, vaandrig in Spaanse dienst. Hij trouwde in Den Bosch eerst met Elisabeth Ravens en 1626 met Magdalena Beyharts, dochter van de schout van Oisterwijk. Zij vertrokken in 1629 naar Brussel. Twee dochters, Lucia en Anna, waren in 1636 in de kost op het begijnhof in Lier.
5) Joannes, sergeant-majoor, luitenant (1629) en kapitein (1633) in Spaanse dienst. Hij was getrouwd met Petronella (Perina) van Kessel. In 1633 was hij als kapitein gelegerd te Zandvliet bij Antwerpen, maar bezat nog goederen in Grave en het Kwartier van den Bosch. Zij hadden tenminste 2 kinderen, Anna Lucia en Arnoldus.

De dagboeken van Ophovius en Jan Moors zijn helaas in het Latijn, dat ik nauwelijks beheers. Recent is een vertaling van Jan van Boxtel verschenen van het dagboek van Ophovius, maar alleen voor het haar 1629. Daarin wordt Franciscus van Dael genoemd.

Ik vermoed dat Jan van Dael, in 1660 genoemd als kapitein in Spaanse dienst in garnizoen te Lier, een nakomeling is van een van de broers. Zijn dochter Margareta vestigde zich rond 1685 in Grave. Bewijs voor deze verwantschap heb ik echter nog niet gevonden.

Wat die dagboeken betreft:
- ik weet van Jan van Boxtel dat hij bezig is met de vertaling van de volgende jaren van het dagboek van Ophovius. Die zullen te zijner tijd dus ook beschikbaar komen.
- wat het dagboek van Jan Moors betreft: het eerste deel is vertaald en beschikbaar via: https://proxy.archieven.nl/235/F06FD700728842FC806E76E8740F9232
- aan de vertaling van het tweede deel wordt momenteel de laatste hand gelegd door de dezelfde auteurs. Die zal in het najaar (digitaal) worden gepubliceerd.

Dank je wel Anton, ik was daar niet mee bekend en dit is zeker interessant.

Ik zie al dat Paulus, Franciscus en Dominicus van (den) Dael regelmatig worden genoemd in het dagboek van Moors. Paulus en Franciscus hadden in die tijd inderdaad veelvuldig contact met zowel Ophovius en Moors. Moors beschouwde Paulus van Dael zelfs als zijn rechterhand, zoals Anton van den Hurk aangeeft in Met Gansen Trou.

Franciscus van Dael kwam in Velp helaas in conflict met pater Basilius van Brugge over de vraag wie daar de mis mocht opdragen en mocht preken, waarbij Ophovius de kant van Basilius koos. Zie hierover: Pater Hildebrand: De Kapucijnen in de Nederlanden en het prinsdom Luik, Deel VI (Antwerpen, 1951), 210-213; en A.M. Frenken: Conflict tussen paters Kapucijnen en Franciscanen in het Land van Ravenstein, 1633-1636, in: Archief voor de geschiedenis van de katholieke kerk in Nederland, Volume 11, (Utrecht / Antwerpen, 1969), 321, 322, 327, 329-332.