jan toirkens
vertelde op 22 november 2011 om 09:17 uur
In de pre-kadaster periode treft je in de z.g. maatboeken (lijst van grondpercelen), in dit geval het jaar 1816, de termen *arpes* en *perches* aan. Heeft iemand idee of er omrekentabellen zijn in metrische maten of waar de termen naar verwijzen?.
Dank voor reaktie. M.vr. groet
In het spaans vond ik het *pértiga* hetgeen daar ook stok of polsstok betekent, dus dat wijst dan inderdaad op een *roede* als meetstok, nu ik de uitleg ervan op Wikipedia las. Ik zal kijken of er iets valt de destileren tussen het maatboek 1816 en de oppervlaktes van het kadaster in 1832. Ik houd je op de hoogte. Ten zeerste bedankt Rob.
jan toirkens
zei op 22 november 2011 om 15:50
en *arpentes* in het frans staat voor een acre.(hectare). We zijn alweer een stuk verder dus Rob. Dat arpes moet dus denk ik afgeleid zijn van het franse arpentas.
jan toirkens
zei op 22 november 2011 om 16:54
Ik heb een mooi samengesteld voorbeeld van 12 posities samen qua oppervlakte. Conclusie 333 perches = 3 arpes en 33 perches, dus zitten er 100 perches in een arpe.
Verder in dat voorbeeld komen daarbij 20 lopen en 5 roedes (ik ga uit van Bossche maat met 50 roedes in een lopen) overeen met 333 perches er zit dus een sleutel in van 1 lopenzaad is tussen de 16,5 en soms 17 perches, daar zitten m.i. afrondingen in of mogelijk rekenfouten. Als een lopenzaad Bossche maat dus 1650 meter is zijn 20 lopen en 5 roedes totaal 33265 m2. En de 33265 m2 = 333 perches. Conclusie : het systeem van arches en perches is een omsleuteling van het niet metrieke stelsel naar het metrieke stelsel waarbij :
1 perche = 100 m2.
1 arpe = 10.000 m2.
M.vr. groet en dank aan Rob die me op het spoor zette.
Rob
zei op 23 november 2011 om 06:17
Graag gedaan. Zelf zat ik bij arpe(nte)s ook al aan hectare te denken, maar kon geen overeenkomst vinden. Zo leren wij van elkaar! Dus ook dank aan jou!
Wat ik mij, naar aanleiding van jouw vraag, nog wel afvroeg was of het Franse "perches" een verband heeft met het Nederlandse "perken". Maar dat is een taalkundige kwestie dat wat minder met genealogie te maken heeft.
jan toirkens
zei op 23 november 2011 om 10:55
Voer voor etymologen dus, maar ons paal en perk stellen is mogelijk een overblijfsel uit de zelfde verre tijden, als het franse *perches*. Of wanneer we onze auto ergens parkeren zat ik me opeens te bedenken.
De uitdrukking "paal en perk stellen" zou inderdaad weleens uit de landmetershoek kunnen komen. Er is een Kadastermuseum in oprichting. Wellicht weet men daar meer. Meer info is te vinden op de site van de Stichting Historisch Huis- en Veldnamenonderzoek Kwartier van Nijmegen (http://www.kwartiervannijmegen.nl/).
Annemarie van Geloven namens BHIC
bhiczei op 23 november 2011 om 16:10
Uit een Frans-Nederlands woordenboek haal ik:
FR: arpent
NL: morgen
Definitie Frans: ancienne mesure frangaise égale à 42.21 ares
Definitie Nederlands: oude landmaat waarvan de grootte in verschillende streken zeer uiteenloopt: in NL o.a.31.80 are,85.16 are en 107.70 are
Enne...een arpenteur is een landmeter!
Zo maar een voorbeeld: In het Verslag van de Landbouw in Nederland over 1874, met de grootte der gronden tijdens de invoering van het kadaster is 1 nederlandse hectare 0,5107 arpens (ofwel arpents) en 0,8516 Rhijnlandsche morgen
