Onlangs kon ik het boek "Hanegraaff. Genealogie en historische gegevens" van Mr. C.H. Hanegraaff, uit 1977 even inzien. Naar mijn mening verrassend qua layout - bronnen direkt in de tekst en niet opgenomen als referenties/voetnoten - en qua inhoud zowel verhelderend als verwarrend. De reden voor mij om dit boek te raadplegen was dat er enkele bezitters van een Eersels leengoed in de 14e en 15e eeuw worden besproken. Hieronder verwijs ik naar dit boek met [C.H.]. Verwijzingen naar het Bossche schepenprotocollen worden aangeduid met [BP].
Een van de personen die [C.H.] bespreekt (vanaf pag. 201) is Reynirus Haengreve van Stipdonck.
Over deze Reynirus volgens [C.H.] en ondersteund door de Bossche en Helmondse schepenprotocollen:
- Vermeldt vanaf 1368.
- Hij was een zoon van van Godevaert van de Beirghelen.
- In 1399 wordt een Heylwich Aert Haengreefsdochter genoemd, gehuwd met Jan Aerts - overleden - en haar vader Aert - overleden - en haar moeder Yeve. [C.H] veronderstelt dat deze Heylwich een kleindochter en deze Aert een zoon van Reynirus Haengreve van Stipdonck was.
- Hij had in elke geval een broer Hendricken Stakenborgh genaamd.
- Hij is overleden tussen 1381/2 en 1384.
[Ter aanvulling: Zijn vader Godevaert van de Beirghelen was getrouwd met een dochter (mogelijk een Jutta) van een Stakenborch - mogelijk een Hendrik - die volgens de meest recente inzichten getrouwd was met een Mechtild die op haar beurt weer een dochter van een Haengreve was].
[C.H.] vermoedt uit de inschrijvingen:
- "de heriditate Jacobi filii Reyniri Haengreefs quondam liberorum Henrici van der Donck pridem Gerardi van den Donck" in het oudste deel van Cijnsregister van Eersel (fol. XXXI) en
- "Jacob Haengreve van Ourle zoen Belen Mertens dochter van Ourle houdet 't Goet van Heersele geheiten 's Hertogen Hofstat etc. " in het Spechtboek (Register nr. 4 - inv. nr. 208 - van het Leenhof van Brabant).
dat een Jacob Haengreve, zoon van Belen Mertens, een Reynirus Haengreve als vader had.
[Ter aanvulling: Jan Melssen bevestigt het huwelijk van Belen Mertens met een Reynirus Haengreve in zijn artikel "De burcht van Eersel" - te vinden in het boek "Drie Zaligheden, Eersel Duizel Steensel. Een bijdrage tot haar geschiedenis" uit 1989 - zonder hiervoor een bron te noemen].
Op basis van het feit dat de eerstgenoemde Reynirus Haengreve van Stipdonck al vroeg (tussen 1381/2 en 1384) overleden is en het feit dat zijn broer Hendricken Stakenborgh in 3 vermeldingen (2x in 1383 en 1x in 1400) met: "van de Hofstad" wordt aangeduid, [C.H.] van mening dat:
"Reynirus Haengreve gehuwd was met de Beien Mertensdochter van Ourle, van wie deze Hofstat afkomstig was en dat op het moment van zijn overlijden zijn zoontje Jacob, die in dit leen zou opvolgen, nog te jong was om alle plichten en rechten te kunnen nakomen of uitoefenen. Tijdelijk nam zijn oom Hendrik dus deze plichten waar."
Deze 3 vermeldingen zijn resp:
- [BP] Reg. 1178, fol. 16, d.d. 8-1-1383. "Hendrik Stakenborgh van de Hofstad".
- [BP] Reg. 1178, fol. 324, d.d. 30-10-1383. Idem.
- Rechtelijk Archief Helmond, no. 214, fol. 137 (R.A. den Bosch) d.d. 23 mei 1400: "Hendrik Stakenborgh van Bergelen Godertssoen wilen was van de Hofstad".
ECHTER:
Op de site van het BHIC (archief 2114 Abdij van Postel, 1138-1797) zijn de volgende 2 transcripties van Eerselse schepenprotocollen met ID 263 en 296 te vinden:
- ID 263 is gedateerd van 1364-02-26 en luidt volgens de site "Schepenen van Eersel oorkonden dat Heylwijch, vrouw van Dyderic Hanmans van Eersel, dochter van Gherunc van Steensel, en haar kinderen Jhan en Dyderic verkocht hebben aan Gheertrude, dochter van Wouter Skoelborrer van Lyemde, en haar zoon Wouter de verbetering van een beemd geheten die Scoet met toebehoren in Eersel, grenzend aan goed van de hertog van Brabant dat bezeten wordt door Elsbene, vrouw van Hanegreve, en de verbetering van een huis en hoeve met toebehoren, beide in Eersel".
- ID 296 is gedateerd van 1371-08-25 en luidt volgens de site "Schepenen van Eersel oorkonden dat Jan geheten van Stoclo, hun medeschepen, overgedragen heeft aan broeder Jan geheten van de Poele, ondermeester van het godshuis van Postel, ten behoeve van dat godshuis al zijn recht in de verbetering van een beemd, geheten die Scoet, met toebehoren, gelegen in Eersel aan goed van de hertog van Brabant dat bezeten wordt door Elsbene, weduwe van Hanegreve, en in de verbetering van een huis en hoeve met toebehoren in Eersel".
In beide transcripties treffen we een Elsbene aan, in het bezit van een leengoed van de Brabantse hertog en in 1364 getrouwd met een Hanegreve en in 1371 de weduwe van een Hanegreve. Volgens mij is deze Elsbene dezelfde als de bovengenoemde Belen. En dat zou betekenen dat de Reynirus Haengreve, getrouwd met Belen Mertens, niet tussen 1381/2 en 1384 overleden was, maar als een 10 jaar eerder (voor 1371).
Naar mijn mening kan daarom deze Reynirus Haengreve van Stipdonck niet met Belen Mertens getrouwd zijn geweest en een Jacob Haengreve als zoon gehad hebben. Ik denk dat we Reynirus Haengreve, getrouwd met Belen Mertens, bij een andere Haengreve-tak zoeken.
Als iemand weet meer weet over de Reynirus Haengreve, getrouwd met Belen Mertens, of die het niet eens is met mijn zienswijze aangaande deze Reynirus Haengreve van Stipdonck, dan hoor ik dat graag.
Bij voorbaat dank voor alle hulp.
Met vriendelijke groet,
Theo