Nostalgische verhalen over wielerbanen zijn leuk, maar niet goed genoeg voor journalist Robert van Willigenburg (1967). Om te achterhalen waar ooit wielerbanen precies hebben gelegen, ging hij forensisch te werk en dook in de archieven. Eén bron is geen bron dus moesten de bewijzen op tafel komen. Om soms zes weken te zoeken naar die éne plek, maar dan is het ook zeker: Hier lag een wielerbaan.
Hier lag een wielerbaan is ook de titel van het boek van Van Willigenburg; een imposante beschrijving van de wielerarcheologie en een terugblik op de rijke geschiedenis van de velodromes in Nederland.
De Brabantse banen vind je terug op deze site. Van Willigenburg bekeek talloze plattegronden en luchtfoto's, websites van heemkundekringen en scans uit de archieven. Zijn belangrijkste bron werd Delpher, het online krantenarchief van de Koninklijke Bibliotheek. “Soms was ik zes weken zoet met het vinden van één wielerbaan, resulterend in een stukje van slechts driehonderd woorden. Maar dan wist ik wel zeker dat het klopte.”
Waar zijn fascinatie voor de wielerbanen vandaan komt? Misschien bij het familiebezoek in Oudenbosch, ergens in de jaren tachtig, waarbij zijn neefje een baan liet zien. Die had gesigneerde fotokaarten van de vroeggestorven Raleigh-renner Bert Oosterbosch, die daar toen woonde. Niet veel later volgde zijn eerste racefiets, van het Belgische merk Ludo en de zestienjarige Van Willigenburg werd lid van wielerclub De Spartaan in Rijswijk. Fietsen werd onderdeel van zijn leven – soms minder, soms meer. “Tegenwoordig fiets ik zo'n vier keer per week, ongeveer 6500 kilometer per jaar.”
Missie
De fascinatie voor het verleden van de Nederlandse wielerbanen is op een bepaald moment in mijn hoofd gaan zitten. In mijn geboorteplaats Rijswijk was in de jaren twintig en dertig een grote en internationaal heel succesvolle houten baan. Later ben ik in Tilburg journalistiek gaan studeren en kwam ik wel in café De Korenbloem, waarvan ik ook wist dat er een wielerbaan geweest was. Als (foto)journalist bleef ik betrokken bij het wielrennen. “Toen ik in 2011 een stukje las over het verdwijnen van de laatste zichtbare resten van de oeroude wielerbaan bij Maastricht besloot ik er een missie van te maken. Ik wilde het niet ongevéer weten, maar exact.”
“Van de meeste oude wielerbanen zijn geen historische foto's bewaard gebleven. En als fotograaf vond ik het een mooi project om nu zélf te kunnen doen. Want die nieuwe foto's geven een gelaagdheid aan de historie: je ziet wat er na een halve eeuw met het landschap en de gebouwen is gebeurd. Soms helemaal niks, overigens, en dat is dan óók geweldig om te constateren. Dan is zo'n oud weitje, dat vroeger aan de rand van een dorp lag, nu een rommelig deel van het centrum.”
Geboekstaafde geschiedenis
Ik ben best trots op mezelf dat ik een steentje heb kunnen bijdragen aan de geschiedschrijving, dat de geschiedenis van de ooit toch heel belangrijke baansport nu echt geboekstaafd is. Zonder het internet had dit eigenlijk ook niet gekund, omdat de informatie van zo ontzettend veel plekken vandaan komt. Als ik nu door het land rijd, kom ik bijna bij elke afslag wel een plaatsnaam tegen waarvan ik dan kan zeggen: Daar lag een wielerbaan!
Hier lag een wielerbaan, ISBN978-94-6226-301-7 Uitgeverij Lecturis BV
Duik in het Brabantse wielerverleden! Op zoek naar die verdwenen wielerbanen, naar verhalen over karakteristieke coureurs en over rondes waar de straatstenen eruit worden gereden.
De fascinatie voor het verleden van de Nederlandse wielerbanen is op een bepaald moment in mijn hoofd gaan zitten. In mijn geboorteplaats Rijswijk was in de jaren twintig en dertig een grote en internationaal heel succesvolle houten baan. Later ben ik in Tilburg journalistiek gaan studeren en kwam ik wel in café De Korenbloem, waarvan ik ook wist dat er een wielerbaan geweest was. Als (foto)journalist bleef ik betrokken bij het wielrennen. “Toen ik in 2011 een stukje las over het verdwijnen van de laatste zichtbare resten van de oeroude wielerbaan bij Maastricht besloot ik er een missie van te maken. Ik wilde het niet ongevéer weten, maar exact.”