1910 – 1920 Vlieggekte in en rond Bergen op Zoom

In navolging van het eerste nationale vliegfeest in en bij Etten-Leur (in 1909) wilden ook enkele welgestelde ingezetenen van Bergen op Zoom, met voorop Dirk van Dobbenburgh, de boekdrukker en uitgever van de Bergse Courant, er een graantje van meepikken. Zij stelden veel in het werk om een vliegshow naar Bergen op Zoom te krijgen. Dat lukte reeds in 1910. Zij contracteerden de Antwerpenaar Leon Verstraeten voor een show bij het pas geopende Kurhaus aan de Zeekant. Leon was leraar in de aviatiek en bestuurder van de Franse vliegschool Sommer te Mouzon.

Voor de shows moesten wel tribunes worden gebouwd en toegangsregels worden opgesteld. Een complete vliegweek werd in elkaar gezet tussen 8 en 12 september. Een abonnement gaf toegang tot de meest mogelijke vliegcapriolen op de diverse dagen. De aviateur vloog in een Sommer-tweedekker, die geheel open was.

In het land kwamen de eerste vliegverenigingen al van de grond en een van die eersten was de n.v. Rotterdamse Vlieg Maatschappij. Zij kocht een Bleriot vliegmachien en huurde een Duitser met de naam Joseph von Maurer in. Deze piloot liet zich de Nederlandse naam Jan van Bussel aanmeten. In 1911 werd door deze aviateur een vliegshow verzorgd op de Woensdrechtse Heide bij Bergen op Zoom... in een Bleriot natuurlijk.

Ook tijdens de grote Brabants-Zeeuwse Landbouw-, Tuinbouw- en Nijverheidstentoonstelling van 1912 werd op 24 en 25 augustus een vliegdemo verzorgd door de vlieger Van den Burg.

Reeds kort daarop werd in Bergen op Zoom in 1914 een comité opgericht: 'Vliegdemonstratie Olieslagers 1914'. Deze groep wilde op tweede Paasdag een vliegshow organiseren en nodigde Jan Olieslagers uit Antwerpen uit. Voordat Jan vliegenier werd was hij wiel- en motorrenner en verwierf daardoor de bijnaam “de Antwerpse Duivel". De vliegvertoning werd gehouden bij het al eerder gemelde Kurhaus aan het Scheldestrand. Deze vliegenier zou in elk weerstype zijn kunsten vertonen. Het programma was er een van duikelen en roteren van grote hoogte tot kort boven het water. Zeer spectaculair.

Kort na de WO1 werd in 1919 door dezelfde organisatie als in 1914 een vliegshow vastgesteld op 21 en 22 september met de mogelijkheid om als passagier mee te vliegen. Dat was een nogal kostbare zaak, want een dergelijk vertier kostte toch al snel 40 gulden. Een van de passagiers was de onderwijzer Antoine Magnee. Zijn jaarsalaris bedroeg amper 80 gulden. Hij werd op voordracht van een groep welgestelden aan deze vlucht gekoppeld.
Als aviateurs werd een groep Engelse en Italiaanse vliegers uitgenodigd en ook kon de befaamde Jan Olieslagers met een Belgisch team mogelijk aanwezig zijn. Deze groep was toch al in het land voor Paraaf G Chanteloupe een grote show in Amsterdam. Degene, die met passagiers ging vliegen was G. Chanteloupe, een ervaren piloot.

Een bijkomend verhaal was de oprichting van de nieuwe vliegdienst:

Ook in 1920 wordt er een vervolg gegeven aan het nieuwe fenomeen van de vliegtuig-ontwikkeling. Niet alleen worden er stunts georganiseerd door de vliegers Strasser en Hesz, maar ook zal door de luchtacrobaat Schindler huiveringwekkende acrobatiek worden uitgevoerd op 100 meter hoogte. Met een vaartje van 100 km per uur zal hij hangend aan een trapeze onder het vliegtuig de nodige toeren uithalen.

Op de dagen 29, 30 en 31 augustus zijn er ook parachutesprongen en durfals kunnen een vlucht meemaken boven de stad. Ondanks een gebroken schroef (gerepareerd) steeg hij opnieuw op voor een parachute-sprong. Door de harde noordwesten-wind belandde de parachutist bij de landing in het water, waarna hij al zwemmend naar de kant ploeterde. Door een plezierbootje werd hij uit het water gevist en afgeleverd bij het Kurhaus. Het feest was enorm geslaagd.

Alhoewel de Bergse Vliegdienst al snel ter ziele was, is toch het fenomeen in de ontwikkeling van de luchtvaart voor velen een spannende tijd geweest. In deze tijd werden ook de nationale vliegdiensten opgericht, waaronder onze eigen KLM ( Koninklijke Luchtvaart Maatschappij), die op 12 september 1919 met de koninklijke zege van koningin Emma werd opgericht. Nog steeds de enige vliegmaatschappij met de originele naam.

Illustraties: komt uit Regionaal Archief Alkmaar, de foto met vliegtuig komt hier uit WBA / de Bleriot komt uit Wikipedia / de ronde foto van Jan is een detail van een reclame kaart / sluitzegelk is prive en de rest is uit de media fiches van het WBA.