Het klinkt onheilspellend en dat was het ook! Aan lagerwal raken is in financieel opzicht niet iets wat je graag mee wil maken en dat is in de zeilvaart niet veel anders. De uitdrukking “aan lagerwal” stamt namelijk uit de zeilvaart.
De lagerwal is in de zeilerswereld de kant waar de wind op staat. Eénmaal daar geraakt is het razend lastig om daar weer van weg te komen. Hoe ik aan lagerwal raakte lees je on het volgende verhaal:
De werf van Bram Boer aan de ingang van de oude haven van Bergen op Zoom had een bekoring waar iedere jongen in die tijd van droomde. Binnen in de oude loods de geur van eikenhout, vernis en getaand touw, buiten de zilte lucht van het Scheldewater. Daarnaast de aanblik van jachten en vissersboten, zoals schouwen, hoogaarsen, overnaadse reddingssloepen en een verdwaalde motorboot. Bij laagwater hoorde je steevast het geruis van het water dat uit het spuikanaal van de Zoom kwam, met de bedoeling de vaargeul schoon te spoelen. Ook de geur van de blauwe walmende modder en het soppende geluid van de laarzen van de mannen die het zogenaamde zaat, de harde ondergrond, meestal bestaande uit oude rode stenen of kapotgeslagen dakpannen, aan het schoonmaken waren. Kwam het water eenmaal op dan veranderde dit beeld totaal en begonnen boten weer boten te worden, wel stevig vastgemaakt aan oude autobanden die om de houten palen hingen. De vette blauwe modder verdween en maakte plaats voor een zilveren zoute waterwereld, die Oosterschelde heette.
Tekening: Piet Bruijns
Tijd om de zeilen klaar te maken, de boot los te gooien en het Scheldewater op te gaan. Van een buitenboordmotor was in die tijd nauwelijks sprake, dus roeiden we de Friesche schouw richting de havenmond. Wij, een ervaren jongeman met veel zeilervaring, en ik. Hij zou mij de eerste beginselen van de zeilsport bijbrengen. In het begin worstelden we kruisend tegen de vloedstroom in naar buiten, maar eerst toen de Prinsesseplaat ondergelopen was konden we grotere slagen maken om in de wind vanuit de havengeul het Bergse Diep in te geraken. Intussen keken we ongerust naar het wolkendek dat zo langzamerhand onheilspellende vormen begon aan te nemen. Ook de wind nam onrustbarend toe, zodat we ons klaarmaakten om een rif in het grootzeil te steken.
Intussen stonden bovenaan bij de werf van Bram Boer in de luwte van het clubgebouw van de watersportvereniging “De Schelde” een aantal mensen stevig commentaar te leveren over de escapades die het tweetal daar in de verte aan het vertonen was. Werd het niet eens tijd om terug te keren, vroeg men zich daar af terwijl de wind steeds meer aanwakkerde. Eindelijk zagen de beste stuurlui, die aan wal stonden, dat de boot uiteindelijk overstag ging en besloot huiswaarts te keren.
Doordat de zuidwestenwind steeds verder aanwakkerde besloot het tweetal in de boot nog een dubbel rif in het grootzeil te steken en de stormfok bij te zetten maar de boot verlijerde sterk, met andere woorden, dreef zo veel af, dat de boot al bijna tegen de havendijk aan kwam en dreigde kompleet aan lager wal te geraken. Gemene puntige stenen staken scherp af tegen het donkere glanzende dijklichaam van de Kop van ‘t hoofd en dreigden de boot te doorboren. Het gebonk van de stenen begon catastrofale vormen aan te nemen. Gelukkig nam op zeker moment de wind iets af en kon de stuurman, door scherp bakboord roer te geven, los komen van de lagerwal en was het gevaar geweken. Toch enigszins beduusd door de angstige gebeurtenissen bereikten we de veilige haven.
Intussen haastten zich de zogenaamde “stuurlui aan de wal” zich op steiger, volgeladen met goedbedoelde raadgevingen. Eén ervan vergeet ik nooit: Ga allebei eens naar een goede zeilschool!
Omdat het zo waaide heb ik die raad toen ook maar in de wind geslagen.
Dit is een leutig verhaal met een emotionele waarde. Ik denk dat vele beginnende zeilers dit wel eens hebben meegemaakt. Ook is het leuk om vanuit de werf van Bram Boer weer eens een andere kant op te kijken, Dus sluit het leuk aan op het eerdere verhaal van de werf. Ook de aankleding is weer geweldig. Perfect
