Het Diessense gehucht Baarschot had twee watermolens, die voor de nodige bedrijvigheid ter plaatse zorgden: de Voorste Molen en de Achterste Molen. Deze molens waren voor hun aandrijving afhankelijk van opgestuwd water. De Vloed was het opstuwingsgebied voor de Achterste Watermolen, voor het eerst genoemd rond 1500. [Correctie 28-10-2011: moet zijn 1421].
We weten eigenlijk bijzonder weinig van deze molen. Er is wel een tekening bewaard van de Achterste Molen. Hij dateert uit 1832 en is gemaakt door een soldaat uit het noorden van het land, die toen hier gelegerd was vanwege de Belgische Opstand.
De Voorste Molen op de Reusel bij Baarschot, zo meldt Hans Frieke uit Veldhoven
Het verval was toen duidelijk al ingetreden. Ruim dertig jaar later, in 1865, kocht Govert Teurlings, de laatste molenaar van de Voorste Molen, de restanten van de Achterste Molen op. We nemen aan dat die spoedig daarna zijn afgevoerd. Alleen de straatnaam Moleneind herinnert nog aan deze molen.
Opvallend op het kadastrale minuutplan van 1832 hieronder, is dat er twee molensymbooltjes op staan weergegeven. Eén bij de molenvijver en één schuin rechts daarboven, aan een omleidingskanaaltje.
Volgens onderstaande gegevens wordt deze molen al gemeld in 1421. Gevonden op <a href="http://www.petervandinther.nl/1300-1555.htm" target="_blank">deze website</a>:
1421 Jan Spirinc van Dynther
In Baarschot stonden verschillende hoeven of domeingoederen. Een van de meest aansprekende was ongetwijfeld het `Goed ter Molen'. In het midden van de veertiende eeuw was dit complex in het bezit van Jan Spirinc, zoon van Wouter van Spirinc van Dynther. Op 17 februari 1421 verkocht Jan Spirinc aan Lijsbet, dochter van Jan Coninc, een cijns rustende op het goed Ter Molen, later bekend als de Achterste Watermolen.
Rien Wols, namens BHIC
bhiczei op 28 oktober 2011 om 09:59
Hartelijk dank, Noud, voor deze aanvulling! De tekst is aangepast aan deze gegevens.
Maria Meijer
zei op 27 maart 2013 om 13:17
Mijn moeder mvr tops van Gool 25 /9 /1927.
Vertelde mij dat haar moeder opgegroeid is op de watermolenweg in diessen bij een watermolen.
Haar moeder is Johanna Cornelia Fabrie 12 /7 /1884
Dochter van Adriaan Fabrie
en van Cornelia Vingerhoeds
Graag wil ik meer teweten te komen over op welke plaats mijn Oma opgegroeit is bij welke molen Ik heb het orgineel schrijven van het burgerlijk wetboek ik kan je dit mailen
paul spapens
zei op 30 juli 2017 om 17:37
Beste Rien,
hoe kan ik aan de tekening komen
ik wil deze plaatsen in een boekje over de Reusel van de bron tot aan de Noordzee
Annemarie van Geloven
bhiczei op 1 augustus 2017 om 13:26
Beste Paul, helaas kunnen de bron niet meer achterhalen. De eerste gedachte ging uit naar de tekeningen van Jhr. Mr. D.T. Gevers van Endegeest, gemaakt tijdens de Belgische Opstand, maar in het gelijknamige boek komt deze tekening niet voor. Ook niet in de online catalogus van de Atlas van Stolk waar deze tekeningen zich bevinden. Ik heb je vraag doorgestuurd naar onze collega's in Tilburg.
Annemarie van Geloven
bhiczei op 1 augustus 2017 om 17:00
Ik zie dat deze tekening ook In het boek Watermolens in Noord-Brabant van ir. Piet-Hein van Halder ('s-Bosch 2010) wordt gebruikt (pag. 174). Onderschrift: Tekening, in 1832 opgemaakt door een soldaat die hier gelegerd was in verband met de Belgische Opstand.
Er wordt hier een literatuurverwijzing gemaakt naar: Collectie dag- en weekbladen bij het RA Tilburg, Deusone, jrg. 11, nrs. 8-14 Molens van Diessen
en naar Jacobs, W en W.C.M. van Oosterhout, Van Deusone naar Diessen (Diessen, 1996). In dit boek komt de tekening niet voor.
paul spapens
zei op 1 augustus 2017 om 19:34
beste Annemarie, met verwijzing naar Deusone weet ik voldoende
bedankt voor de moeite
Louis de Groot
zei op 14 juni 2020 om 16:00
De afbeelding bij het verhaal betreft de Achterste watermolen in Baarschot zoals in de tekst omschreven. De Voorste watermolen ( de laatste) heb ik naar aanleiding van verhalen van Diessenaar Harry de Weijs in beeld gebracht. Hij bracht er in zijn jeugd met paard en wagen graan naar toe en wist zich nog precies te herinneren hoe de molen en zijn omgeving er uit zag. De man is in de negentiger jaar van de vorige eeuw op hoge leeftijd overleden.
Beide molens werden bemalen door nazaten van mijn beide grootmoeders. De voorste molen door een nazaat van mijn oma van moederskant ( Nuwenhuysen), de achterste door een nazaat van mijn vaders kant (Moonen)
Ik heb beide watermolens middels pentekeningen in beeld gebracht. Ook de Achterste molen. Dit omdat de bewuste aquarel op mysterieuze wijze uit het bezit van Dr Ruhe is verdwenen. Mocht u interesse hebben laat het maar weten.
Marilou Nillesen
bhiczei op 15 juni 2020 om 09:57
Beste meneer De Groot, hartelijk dank voor uw reactie. Als u een afbeelding van de pentekeningen naar ons mailt (via info@bhic.nl ovv Watermolens Diessen), dan zetten we deze hier graag bij!
Marilou Nillesen
bhiczei op 18 juni 2020 om 20:55
De tekeningen zijn inmiddels ingestuurd en erbij gezet! Veel dank, meneer De Groot, wat een prachtige illustraties, een mooie aanvulling voor het verhaal.
Jan Lavrijsen
zei op 7 april 2021 om 12:15
Dag Marilou en Louis de Groot,
Ik schrijf momenteel een (lang) verhaal waarbij de Voorste Watermolen en de nog bestaande boerderij daar vlakbij een rol speelt. Ik herinner me het boerderijtje nog uit de jaren vijftig toen ik er logeerde. Heel graag zou ik de pentekening zien van Louis. Is dat mogelijk?
Met vriendelijke groet,
Jan Lavrijsen
Marilou Nillesen
bhiczei op 8 april 2021 om 21:28
Hallo Jan, goed dat je dit even meldt, want ik jubelde hierboven wel over de mooie tekeningen maar die stonden niet (meer?) bij het verhaal. Ik heb ze er weer bij gezet, kun je hiermee vooruit?
Louis de Groot
zei op 9 april 2021 om 09:39
Beste Jan,
Kijk op de website www.louisdegroot.nl. Daar staat ook mijn email adres. Dan wil ik je de tekeningen en de situatieschets zoals door een bijna dagelijkse bezoeker van die molen (naar aanleiding van zijn verhaal heb ik de tekeningen gemaakt) toesturen.
Ad van Gijzel
zei op 1 augustus 2021 om 17:57
Familie archief van Gijzel
Genealogisch onderzoek Familie van Gijzel medio 1240 - medio augustus 2021
"Van watermolen in Baeschot tot Woonlandschap De Leyhoeve in Tilburg"
Het gedurende ruim 45 jaar verrichtte onderzoek is samengesteld en digitaal uitgebracht door Ad en Corry van Gijzel-Smulders
Het onderzoek geeft een beschrijving van de familie van Gijzel, waarin opgenomen 72 Midden-Brabantse families, van medio 1240 tot medio augustus 2021
Dit ter aanvulling en correctie van de eerder verschenen uitgaven
Marilou Nillesen
bhiczei op 2 augustus 2021 om 10:27
Veel dank voor je bericht, Ad. Is er ook een linkje waarmee we naar dit onderzoek kunnen verwijzen? Dan zetten we dat hier er graag bij.
Paul Huismans
bhiczei op 12 augustus 2021 om 12:17
De tekeningen van Louis de Groot waren weggehaald bij dit verhaal (en zijn dat nu opnieuw), omdat ze niet de Achterste, maar de Voorste Molen in Diessen tonen. Dus als je ze wilt zien moet je bij dat verhaal kijken.
