Hij woonde in Barcelona en de Verenigde Staten maar als hij vanuit Hilversum de brug bij Gorinchem over rijdt, dan voelt NOS-verslaggever Joep Schreuder het al: hij is weer bijna thuis. Want thuis, dat is zijn geboortestad Breda. Schreuder woont in het hartje van het historische centrum. Waar je ook kijkt, overal duiken bijzondere verhalen op. "Als je daar oog voor hebt, maakt je dat rijker."
foto's: Suus Heersema
Staand op zijn dakterras wijst Schreuder naar beneden, naar een blinde muur onder hem. "Zie je daar die cijfers staan? Telkens om de paar meter, net boven ooghoogte: 4, 5, 6... in de Tweede Wereldoorlog hebben de Duitsers daar politiecellen gemaakt." Daar bijna recht tegenover herinneren indrukwekkende koetshuisdeuren aan de tijd dat gebouwen hier werden gebruikt als stalling voor rijtuigen. En nog geen steenworp verder staat een Evangelisch-Lutherse kerk gesticht in de achttiende eeuw, allemaal aan hetzelfde plein. Als een tot leven gekomen geschiedenisboek.
Dweilend over de graven
Maar Schreuder kiest voor een andere imposante verschijning: de Grote Kerk. "Als achttienjarige had ik daar een bijbaantje. Ik gaf er rondleidingen, met mooie verhalen over de torenbrand in 1694 bijvoorbeeld, die ontstaan was door blikseminslag op de houten spits. Bij dat baantje hoorde trouwens ook dat je de kerkvloer moest dweilen. Dan ging je met je boenlap over al die grafstenen die daar liggen. Dat vond ik een bijzondere gewaarwording, om zo praktisch om te gaan, met iets dat toch iets sacraals heeft. Voordat ik klaar was met de hele vloer, waren er vier dagen om."
Schreuder kijkt nog eens omhoog naar de toren van de Grote Kerk. "Maar wat ik het meest fascinerend vind, is dat die kerk er al 500 jaar staat. Gebouwd met stenen die uitgehouwen zijn uit grotten in Noord-Frankrijk. Zie je het voor je? Zonder machines, allemaal met paard en wagen, en handkracht. Ze hebben er tachtig jaar over gedaan. En de kerk staat er nog steeds! Hij valt niet om naar links of naar rechts, nee, hij staat daar gewoon beeldbepalend te zijn, na al die eeuwen. Wonderlijk, vind je niet?”
Open blik
Die verwondering, de nieuwsgierigheid: dat komt ook van pas tijdens zijn werk als sportverslaggever bij de NOS. "Een heel andere wereld is dat, hoor. Ik kom overigens oorspronkelijk uit een heel andere hoek. Ik heb de PABO gedaan en dan zette ik bijvoorbeeld projecten op voor groep acht met als doel: ken je stad. Houd die open blik en stel jezelf vragen bij alles wat je ziet. Die hoogte van de kerk; die is niet zo maar ontstaan. Er werd bijvoorbeeld gekeken naar de Sint-Jan in Den Bosch – 73 meter hoog – en andere omliggende kerken. Het werd een keiharde concurrentiestrijd. De strijd om dichterbij God te komen. Dat zijn verhalen die het ook goed doen bij die rondleidingen", zegt hij met een knipoog naar zijn eerste baantje.
De Grote Kerk – de officiële benaming is Onze Lieve Vrouwe Kerk – is inmiddels in gebruik als multifunctioneel centrum voor concerten, cursussen, symposia en dergelijke. “Toen mijn vader in 2007 overleed, was er een afscheidsbijeenkomst. Dat maakt de band nog meer speciaal.” Het betekent daarom ook letterlijk thuiskomen. “Ken je dat gevoel van vroeger? Dat je als kind op vakantie was geweest, lang in de auto had gezeten en dan zag je opeens de contouren van de kerk opdoemen. Dan wist je: ik ben weer thuis.”
De Grote Kerk – de officiële benaming is Onze Lieve Vrouwe Kerk – is inmiddels in gebruik als multifunctioneel centrum voor concerten, cursussen, symposia en dergelijke. “Toen mijn vader in 2007 overleed, was er een afscheidsbijeenkomst. Dat maakt de band nog meer speciaal.” Het betekent daarom ook letterlijk thuiskomen. “Ken je dat gevoel van vroeger? Dat je als kind op vakantie was geweest, lang in de auto had gezeten en dan zag je opeens de contouren van de kerk opdoemen. Dan wist je: ik ben weer thuis.”
