In de Udensche Courant van 15 september 1915 staat het volgende bericht: “Alhier overleed na een zeer smartelijk, maar geduldig lijden, een geïnterneerde Belgische soldaat, die ruim 8 dagen liefdevol werd verpleegd in het gasthuis der Eerw. Zusters alhier.
Het is de 24-jarige Louis Croymans, zoon van een geachte familie uit Achel. In het eerste tijdperk van de oorlog, die strenge koude winterdagen, is hij gewond en werd na 5 dagen in een bosch gevonden. Krankzinnig geworden van pijn en ontbering is de arme sukkel door het Nederlandsche Rode Kruis opgenomen en na een tijd alhier in 't krankzinnigen-gesticht Huize Padua te zijn verpleegd, vervoerd naar het gasthuis alhier, waar hij zacht en kalm overleed.
Bij volle kennis zijnde gekomen, koesterde de arme verdediger nog steeds de hoop eenmaal nog zijn vader te mogen zien, wat echter niet heeft mogen zijn. Zijn moeder was reeds 18 jaren dood. O die oorlog!!!!”
Nieuwsgierig geworden na dit krantenbericht, hebben we vervolgens wat onderzoek gedaan naar deze militair. Het bleek te gaan om Louis Lambert Eugene Croymans, geboren te Achel (België) op 20 februari 1891. Hij was de zoon van de gemeentesecretaris van Achel, beeldhouwer bij Sint Lucas te Luik en aldaar medewerker van ene Thomas Watson. Hij was sinds 1911 milicien (soldaat 2e klasse) en scherpschutter bij het 11e Linie Regiment van het Belgische leger.
Op 28 juli 1914 trok hij naar het front en raakte betrokken bij de slag om Luik. Na het neerschieten van een Duitse cavaleriesoldaat zou hij last hebben gekregen van gewetenswroeging en is hij vermoedelijk gaan zwerven. Nu zouden we dat PTSS (Post Traumatisch Stress Syndroom) noemen. Het is ook na onderzoek niet duidelijk geworden waar Croymans is gevonden vóór de opname in Huize Padua op 26 februari 1915. Hij is daar ontslagen op 30 augustus 1915 en van daaruit naar het gasthuis van de zusters in Boekel overgebracht, alwaar hij op 7 september 1915 is overleden.
Aangifte van overlijden bij de gemeente Boekel werd op 9 september 1915 gedaan door: J. Wouters en J. Kusters, beide bewoners van het gasthuis.
Het leek erop dat Croymans begraven zou zijn op het Belgisch Ereveld op de begraafplaats Oostergaarde in Harderwijk. Op dit “Belgische Militair Ereveld 1914-1918” zijn de graven van 225 Belgische militairen uit de Eerste Wereldoorlog. Zij waren in oktober 1914 - na de val van Antwerpen - met nog 33.000 wapenbroeders uitgeweken naar Nederland om aan Duitse krijgsgevangenschap te ontkomen.
In ons land werden zij volgens de regels van de internationale conventie van Den Haag ontwapend en geïnterneerd. Ruim 25.000 van hen werden ondergebracht in tentenkampen en kazernes in o.a. Amersfoort en Harderwijk; de anderen in Loosduinen bij Den Haag, in Gaasterland, Leeuwarden, Assen, Kampen, Zwolle en Zeist. Enkele honderden Belgische militairen stierven tijdens hun Hollandse interneringsjaren, onder andere als gevolg van een Spaanse griepepidemie in de zomer van 1918.
In 1960 werd in gemeenschappelijk overleg tussen de Belgische regering, de Oorlogsgravenstichting en de gemeente Harderwijk besloten hen gezamenlijk op een ereveld bijeen te brengen. De keuze viel op Harderwijk, omdat op deze begraafplaats al Belgische slachtoffers een laatste rustplaats hadden gevonden. Ter nagedachtenis van 124 doden die niet herbegraven konden worden, is een herdenkingsmonument opgericht met daarop hun namen.
Omdat hierbij ook de naam van Louis Croymans staat, mag aangenomen worden dat hij niet herbegraven kon worden in Harderwijk. Waar hij na zijn overlijden dan wél is begraven, is niet duidelijk geworden, maar naar alle waarschijnlijkheid in de gemeente Boekel. Croymans is ook genoemd in het begrafenisboek van de parochie Boekel.
Begin mei 2014 is een bezoek gebracht aan het Grevenbroekmuseum in Achel alwaar enige informatie over Louis Croymans aanwezig was, alsmede een foto van hem in uniform.
Verder bleek dat er in Achel een oorlogsmonument stond waarop een plaquette met daar op de naam van Louis Croymans.
In archieven is er over Louis Croymans niets meer te vinden, maar toch apart om in het jaar 2014, het jaar dat we gedenken dat honderd jaar geleden de Eerste Wereldoorlog uitbrak, nog een klein stukje Boekelse geschiedenis over deze periode gevonden te hebben.
Bronnen:
Udensche Courant september 1915
Overlijdensregister gemeente Boekel
Gemeente Harderwijk
Oorlogsgravenstichting
Grevenbroekmuseum Achel België
