Op 5 mei 1994 vierde Oss bevrijdingsdag, maar kwam ook kennis “vrij” over middeleeuws Oss. De eerste week van mei 1994 staat landelijk in het teken van de Tweede-Kamerverkiezingen. Het CDA lijdt een megaverlies en Ossenaar Jan Marijnissen loodst de SP de Kamer binnen.
Zijn stadsgenoot, archeoloog Gerard van Alphen, is al een tijdje op heel andere zaken gefocust. Bij de Eikenboomgaard graaft ‘Hendriks-Berghege Bouwcombinatie’ namelijk een enorme bouwput uit voor een hoog appartementencomplex met winkels op de begane grond. Omdat onlangs in de buurt vondsten zijn gedaan uit de Romeinse tijd, houdt Gerard een oogje in het zeil, maar begin mei heeft hij een vakantie gepland.
Gelukkig is Hans Pennings, eveneens archeoloog, wel beschikbaar, en op donderdagochtend 5 mei, Bevrijdingsdag, arriveert deze, gewapend met schop en fototoestel, bij de bouwput. Eerst loopt hij naar de noordoosthoek, nabij de Singel 1940-1945, waar grondsporen zichtbaar zijn. De uitvoerder, al gewend aan de aanwezigheid van archeologen, komt naar Pennings toegelopen en wijst naar donkere aarde aan de westkant van de bouwput waar een graafmachinist met grondverzet bezig is: “Dat is misschien interessant!”
Spoedig ontdekt Pennings rode bakstenen in de donkere aarde, en even later een ronde vorm. “Dat is een put”, zegt de machinist. “Stop maar met graven”, reageert Pennings, “je hebt de fundering van een kasteel te pakken!” Er volgt overleg in de bouwkeet en de aannemer wordt erbij geroepen. Het gemeentehuis is op 5 mei gesloten, maar wethouder en historicus Gerard Ulijn, die gelukkig bereikbaar is, komt ’s middags naar de bouwput. Ook streekarchivaris Henk Buijks is present.
Diezelfde dag nog blijkt dat een uitgebreid archeologisch onderzoek noodzakelijk is. Daarvoor zal een beroep worden gedaan op de Rijksdienst voor Oudheidkundig Bodemonderzoek in Amersfoort en de Archeologische Dienst van Den Bosch. De bouw ligt voorlopig stil tot 16 mei.
De archeologen kunnen dus aan de slag, terwijl de streekarchivaris middeleeuwse documenten uit Brussel doorneemt op vermeldingen van een kasteel in Oss. Dankzij alle onderzoek komt vast te staan dat Oss ±1380 inderdaad een kasteel rijk was! Logisch dus dat het plein bij het appartementencomplex de naam “Burchtplein” krijgt. Het verloop van de kasteelmuren wordt in het wegdek zichtbaar gemaakt.
Met dank aan Hans Pennings en Gerard Ulijn.
Dit verhaal verscheen eerder in het Brabants Dagblad
Zijn stadsgenoot, archeoloog Gerard van Alphen, is al een tijdje op heel andere zaken gefocust. Bij de Eikenboomgaard graaft ‘Hendriks-Berghege Bouwcombinatie’ namelijk een enorme bouwput uit voor een hoog appartementencomplex met winkels op de begane grond. Omdat onlangs in de buurt vondsten zijn gedaan uit de Romeinse tijd, houdt Gerard een oogje in het zeil, maar begin mei heeft hij een vakantie gepland.
