Fernand Martin is in Frankrijk voor velen een begrip. Eind 19de eeuw maakt hij prachtig blikken speelgoed, waaronder twee blikken brandweermannetjes, "les pompiers". Cor van Schaijk dook in het verhaal achter dit ingenieus gemaakte speelgoed uit 1887, waarvoor je inmiddels een stevige prijs moet betalen.
Op de foto: een kleine handspuit, die tot 1926 door de Veghelse brandweer werd gebruikt, vergelijkbaar met het Franse speelgoed
Les pompiers is één van de eerste stukken speelgoed dat Martin maakte. Twee brandweerlieden met een vuursproeier, gebaseerd op hoe in de negentiende eeuw daadwerkelijk brand werd bestreden. Het geeft ook duidelijk weer hoe de stand van de techniek op dat moment was. Hoewel dit type vuursproeier een constante stroom water geeft, heeft het als nadeel dat het met emmers moet worden gevuld. Er is ook een type dat zelf water uit een kanaal of sloot kan zuigen. Maar dat heeft weer beperkingen in verband met de lengte van de slang.
Terug naar het speelgoed van Martin: het speelgoedmodel is 16 centimeter hoog, en 14 centimeter lang en laat exact zien hoe het destijds in zijn werk ging. Aan de opslagtank kan dan ook een slang worden gekoppeld. Door het model op te winden, komen de poppetjes in beweging. Ze bewegen dan op en neer en pompen zo het water weg.
Benieuwd hoe de blikken mannetjes eruit zien? Klik dan hier om het hele verhaal van Cor van Schaijk te lezen. En let wel, het gaat hier om een zeer zeldzaam en moeilijk te vinden speelgoed, de doos is nog zeldzamer te vinden. Het stuk met de doos op de eerste foto werd op de Bertoia-veiling op 9 mei 2019 verkocht voor 8000 dollar.
