Bakhuisjes vormen lange tijd een essentieel onderdeel van vrijwel iedere boerderij in Brabant. Tot ongeveer 1900 is dat dé plek waar het brood wordt gebakken. Op de foto zien we het bakhuis bij de boerderij van Petrus J.M. van Hal op Selissen uit Boxtel.
In vroeger tijden hebben rijkere boeren een eigen bakhuisje direct aan het huis of - vanwege brandgevaar - verderop op het erf. De iets minder rijke boeren delen vaak een dergelijk gebouwtje. Met ingang van de vorige eeuw zorgt de bakker steeds vaker voor het brood en raken deze huisjes in onbruik, en volgt onvermijdelijk het verval. Sinds een jaar of tien is er meer oog voor de historische waarde en wordt menig huisje in ere hersteld, menigmaal om er een B&B in te beginnen.
Weet je nog dat deze bakhuisjes daadwerkelijk werden gebruikt voor het bakken van brood? Roept deze foto andere herinneringen bij je op? Vertel ons je verhaal!
Deze foto-oproep verscheen in de rubriek 'Kijk naar Toen' in De Meierij, waarin we op zoek zijn naar de persoonlijke verhalen achter een foto.
Marilou Nillesen
bhiczei op 22 december 2019 om 20:21
Weer in gebruik, dat is ook een mooie invulling natuurlijk :)
Bedankt voor het linkje, Mark!
Mark Goossens
zei op 23 december 2019 om 17:11
Ik kan me niet herinneren of dat Dungens bakhuisje in verval was geraakt en weer gerestaureerd, of dat er gewoon een nieuw bakhuisje is gebouwd gebaseerd op een oud ontwerp. In ieder geval wordt het met hout gestookt.
Tot je artikel dacht ik altijd dat het een "bakkershuisje" was, maar ik begrijp nu dat het juist niet door bakkers werd gebruikt, en dat die huisjes begonnen te verdwijnen op het moment dat bakkers, zoals die in mijn familie, commercieel werden.
Marilou Nillesen
bhiczei op 24 december 2019 om 10:55
Een kleine glimp van het Dungen bakhuis in gebruik, in een aflevering van "Man Bijt Hond" van tien jaar geleden tijdens de Dungense Kerstmarkt: https://youtu.be/4C2VT1V-NWI?t=1929
Marilou Nillesen
bhiczei op 7 januari 2020 om 16:40
Nou, wat een vondst Mark! Wat leuk om het bakhuis in dit fragment terug te zien. Veel dank voor deze aanvulling.
Marilou Nillesen
bhiczei op 21 januari 2020 om 12:05
Via de mail wijst Gijs van Aarle ons op zijn boek 70 jaar bakker in Rooi en zijn ruime ervaring met broodbakken in houtgestookte ovens. Een bijzonder boek dat gaat over de geschiedenis van het broodbakken tot het bouwen van een bakhuis. En voor de liefhebbers... in te zien op onze studiezaal:
Haanwijk, natuurlijk! Daar heeft mijn familie (die nog steeds bakkers heeft) eens een zondag picknick gehouden waarbij ook dat bakhuisje werd gebruikt. Dat was 1981. Ik neem aan dat het te huur is, mits je weet wat je doet.
Overigens, Haanwijk, top vijf mooiste stukjes Brabant hoort het wel in thuis denk ik. Jammer dat de dikke weg is.
jan minkels
zei op 19 maart 2020 om 13:28
Best lezers
In het Bakhuis op Haanwijk (Sint-Michielsgestel) werd regelmatig brood gebakken door een beroepsbakker in een met takkenbossen gestookte oven. Dit is al weer een tijdje geleden en dit willen ze weer nieuw leven in blazen samen met een aantal mensen. Twee oproep;
1. Wie heeft dit vaker gedaan en wil een aantal keren ondersteunen.
2. Wie willen dit regelmatig gaan doen. Ik kan je verzekeren is een hele leuke hobby en ontzettend lekker brood.
zouden jullie iets voor ons kunnen beteken.
bijv. ons leren hoe we de oven moeten stoken.
PS, Mark kun je contact met me opnemen.
b.v.d.
Mark Goossens
zei op 19 maart 2020 om 16:07
Jan, achter de schermen kunnen ze onze emails uitwisselen.
Marilou Nillesen
bhiczei op 20 maart 2020 om 14:43
Ga ik voor zorgen, heren, komt voor elkaar. Succes samen verder!
anke van Doremalen
zei op 8 oktober 2021 om 22:04
Is er ook informatie over melkhuisjes? Een soortgelijk huisje waar melk van de boerderij werd opgeslagen.
Marilou Nillesen
bhiczei op 11 oktober 2021 om 10:46
Dag Anke, da's inderdaad gek: een zoektocht online levert bijzonder weinig informatie op. Wel vind ik dit:
"In de in 1885 gemoderniseerde, uitgebouwde kelder bevond zich een gemetselde waterput ten behoeve van de boterbereiding. Bij dit proces werd de melk eerst in het aangebouwde melkhuis gezet om af te koeien en daarna door een luik in de kelder gebracht. Daar werd de melk afgeroomd; de room werd in de stal tot boter gekarnd en vervolgens weer naar de kelder gebracht om daar te worden gekneed en gezouten. Ten tijde van Uilkema's bezoek werd de melk hier echter al niet meer op de boerderij verwerkt."
Maar mogelijk kunnen mensen die je vraag lezen dit verder nog aanvullen?
Anke van Doremalen
zei op 11 oktober 2021 om 11:09
dank je wel. het soort huisjes waar ik meer info over wilde werden rond 1920 een stukje van de boerderij gebouwd om zo hygienisch mogelijk de melkbussen schoon te maken en de melk terug te koelen met koud water.
