Voor het wegverkeer is het water vaak een lastige barrière. Met veerboten en later veerponten en met bruggen kom je aan de overkant. Globaal gezien kennen we tegenwoordig de volgende soorten.
Bruggen
Vaste en beweegbare bruggen
Vaste brug: de Edithbrug bij Ravenstein in 1927 (coll. BHIC)
Er zijn vaste bruggen, waarmee zowel het wegverkeer als de scheepvaart tegelijkertijd ongehinderd hun weg kunnen vervolgen. Bij beweegbare bruggen moet altijd één van beide wachten. Er zijn verschillende soorten beweegbare bruggen:
Ophaalbrug
Op een ophaalbrug staat een portaal, de hameipoort. Hieraan is een draaiende arm bevestigd, de balans. Aan de ene arm van de balans hangt het contragewicht, de balanskist. Aan de andere kant is de arm verbonden met het brugdek, het val. Als de brug omhoog gaat draaien de balans en het brugdek dus parallel.
Ophaalbrug
Draaibrug
Een draaibrug draait om een verticale as. De pijler kan in het midden van het water staan, waardoor de draaibrug twee gelijke armen heeft. In geopende stand zijn er zo twee gelijke doorvaartopeningen.
Draaibrug
Hefbrug
Het val van een hefbrug wordt recht omhoog gehesen. Het val is met kabels bevestigd aan gewichten, die in de heftoren hangen.
Hefbrug
Basculebrug
Een basculebrug is eigenlijk een ophaalbrug zonder hameipoort en balans. Het val van de brug is verlengd en verzwaard met een contragewicht, de balastkist. Dit contragewicht bevindt zich in de basculekamer onder de rijweg.
Basculebrug
Veren
Noord-Brabant kende en kent een groot aantal veren. Grote ponten, voor alle soorten verkeer, maar ook voetgangers- en fietsveren. Je kunt drie typen veerponten onderscheiden:
Vrijvarend veer: Gorinchem - Sleeuwijk
Vrij varend veer
Het vrij varende veer werd vroeger voortbewogen door te roeien of zeilen en tegenwoordig aangedreven door een motor. Meestal is dit een dieselmotor. Sommige veren die alleen voor fietsers en voetgangers bestemd zijn, worden aangedreven door een elektromotor die gevoed wordt door een accu en/of zonnecellen.
Gierpont
De gierpont is met een kabel bevestigd aan een punt in het midden van de rivier op de bodem. Door het schip schuin te draaien, zal de boot door de stroming de overkant bereiken. Tegenwoordig hebben alle gierponten een dieselmotor ter ondersteuning om sneller aan de overkant te komen.
Gierpont
Kabelpont
De kabelpont is verbonden met een of twee doorlopende kabels van de ene naar de andere oever. Grotere ponten voor auto's hebben een dieselmotor. Kleinere worden aangedreven met een elektromotor of met de hand. Sommige kabelponten die met de hand moeten worden aangedreven zijn zelfbedieningsponten.
Tiest van den Boogaard
zei op 31 oktober 2022 om 14:53
Veer Sleeuwijk jaren '60: Mogelijk voeren er twee veren bij Sleewijk maar m’n vader en zijn vader lieten bij een oom die een carrosseriebedrijf had speciaal deze verhuisoplegger bouwen, die door de ronde voorkant en de schuin oplopende achterkant met de slagbomen open nét met alle wielen dwars op de pont paste. (foto beschikbaar)
Marilou Nillesen
bhiczei op 1 november 2022 om 08:48
Ah interessant, Tiest! Zou je de foto willen mailen naar info@bhic.nl ovv Bruggen en veren? Dan zetten we die er hier graag bij.
Tiest van den Boogaard
zei op 7 november 2022 om 21:18
Hoi Marilou, ik las je reactie en besefte pas bij het teruglezen dat jullie denken dat pa een foto had van de vrachtwagen OP het veer. Het betreft echter een foto van zijn verhuiswagen (destijds) die door zijn oom Harrie (die later een karosseriefabriek in Australië begon met zijn familie).
Harrie Donders (ver)bouwde de trailer zodat hij, door de ronde voorkant, superkort achter de truckcabine kon draaien, en met de schuin oplopende achterkant geen problemen met de op/afrit had en met (hij sprak dacht ik van pont 5 of pont 3) de korte wielbasis nét op het dek en met de slagbomen (of ketting) open altijd veel tijd won.
Ik weet niet meer precies of die tijdwinst kwam doordat hij niet op ‘n groter veer hoefde te wachten of doordat hij niet via Moerdijk hoefde.
Marilou Nillesen
bhiczei op 8 november 2022 om 09:29
Bedankt voor het insturen van de foto, Tiest. Levert toch een mooi plaatje op en een interessante toelichting. Dank je!
