skip naar content skip naar hoofdnavigatie spring naar service navigatie
sluit
Hulp nodig?

Chat is online op maandag t/m vrijdag van 10.00 - 16.00 uur en van 19.00 - 22.00 uur.

Op dit moment zijn we offline. Je kunt je vraag stellen via e-mail of WhatsApp: 06-12887717 (alleen berichtjes)

Meer informatie over de chat-service? Klik hier

Online op dit moment

Stel je vraag

Ans Holman
Ans Holman RA Tilburg
Menu
sluit
Hulp nodig?

Chat is online op maandag t/m vrijdag van 10.00 - 16.00 uur en van 19.00 - 22.00 uur.

Op dit moment zijn we offline. Je kunt je vraag stellen via e-mail of WhatsApp: 06-12887717 (alleen berichtjes)

Meer informatie over de chat-service? Klik hier

Online op dit moment

Stel je vraag

Ans Holman
Ans Holman RA Tilburg

Café De Harmonie moest blijven

Het had maar weinig gescheeld of het authentieke, op verenigingsleven geschoeide en bruin café De Harmonie was verdwenen uit de Markstraat, het dorpshart van Terheijden.

Bron: Heemkundekring De Vlasselt
Bron: Heemkundekring De Vlasselt

Het café of ‘De Harmonie’, eerder bekend als ‘De Harmoniezaal’, bestaat al sedert omstreeks 1880. Daarvóór woonde er, tot zijn overlijden, de schoenmaker Johannes Hamels met zijn zuster Elisabeth, die eerder in 1879 was overleden. Het pand werd uit de nalatenschap gekocht door Martinus Marisse. Volgens de bevolkingsadministratie was Marisse op dit adres bekend als winkelier en later ook als herbergier.

De plaatselijke harmonie 'Beoefening der toonkunst' had hier vrij snel onderdak gevonden als één van de eerste verenigingen, waarna er nog velen volgden. Het was logisch dat het verenigingslokaal eerstens ‘De Harmoniezaal’ genoemd werd en later café ‘De Harmonie’.

1925. Helemaal rechts nog net café De Harmonie en daarna het toenmalige patronaatsgebouw (Heemkundekring De Vlasselt)
1925. Helemaal rechts nog net café De Harmonie en daarna het toenmalige patronaatsgebouw (bron: Heemkundekring De Vlasselt)

Het al uit negentiende eeuw stammende etablissement dreigde te worden opgeslokt door de uitbreidingsplannen van de zorginstelling Circonflex, opgevolgd door het woon- zorgcentrum Antonius Abt van de stichting Surplus. De eerste schermutselingen om het café te bemachtigen, te slopen en de vrijgekomen grond een zorgbestemming te geven dateren al uit de jaren negentig van de vorige eeuw.

Van links naar rechts bloemenwinkel Vos, buurthuis De Dreef, café De Harmonie en het pand van de vroegere school- en onderwijzerswoning, c. 1998 (© Ado Schellekens)
Van links naar rechts bloemenwinkel Vos, buurthuis De Dreef, café De Harmonie en het pand van de vroegere school- en onderwijzerswoning, c. 1998 (© Ado Schellekens)


de vroegere school- en onderwijzerswoning, 1980 (Bron: Heemkundkering De Vlasselt)
De vroegere school- en onderwijzerswoning, 1980 (Bron: Heemkundkering De Vlasselt)

Ook de naastgelegen panden: het buurthuis De Dreef (het vroegere patronaatsgebouw), de bloemenwinkel van Vos en de al uit de zeventiende eeuw stammende voormalige combinatie school- en onderwijzerswoning - bekend onder naam Dorps Schoolhuis – moesten eraan geloven in de aanvankelijke plannenmakerij. De sloop van de panden en om de gronden te herbestemmen voor een zorginstelling kon rekenen op een meerderheid van de gemeenteraad, met de Vooruitstrevende Partij (VP) in de coalitie, van de toenmalige gemeente Terheijden. De inwoners uit Terheijden zagen geen brood in de afbraakplannen waarbij juist ‘hun’ café er aan moest geloven. Er werd een heus actiecomité opgericht onder de naam ‘Café Harmonie moet blijven’, notabene gesteund door de VP die ook hun thuisbasis zag verdwijnen. In de daarop volgende jaren van getouwtrek tussen partijen zoals de gemeente, de zorginstelling, het actiecomité en de eigenaar van het pand, hakte bierbrouwer Grolsch in 2004 de knoop door. Het pand werd definitief niet verkocht en bleef als café gespaard. Zo’n dertigtal verenigingen, waaronder muziekvereniging De Harmonie, gemengd koor Steluta, de Vrouwenbond, het Traais smartlappenkoor en vele anderen, konden opgelucht ademhalen.

Café De Harmonie in 2017 (Foto: G. Lanting. Bron: Wikimedia. CC BY-SA 4.0)
Café De Harmonie in 2017 (Foto: G. Lanting. Bron: Wikimedia. CC BY-SA 4.0)

De volgende herbergiers, kasteleins of uitbaters zijn bekend:
Martinus Marisse, schoenmaker en winkelier (1881), Matheus A. van Schendel, rietdekker (1907-1910), Weduwe Johanna van Schendel-Marijnissen (1910), Johanna Marijnisse n gehuwd met Franciscus Leyten, Cornelis A.H. Krijnen (1939), Jacobus G. van Bekhoven (1950), Adam van Bekhoven (1957), Hendrikus P. van Wijk (1965) en Toos en Marius Buijs (2002). Sinds 2006 is Joep van Bekhoven de uitbater.

Bronnen

BN/DeStem van 26 april 2004 en 15 juni 2006, auteur Jan van Vliet
Boekje Herbergen vroeger en nu, uitg. Heemkundekring De Vlasselt, 1984

Reacties (1)

Marilou Nillesen
Marilou Nillesen bhic zei op 26 oktober 2020 om 16:50
Dag Jan, wat een geluk dat dit markante gebouw voor Terheijden bewaard is gebleven. Mooi verhaal, in woord en beeld. Dank voor het delen!

Reageer op dit verhaal

Heb je al een account? Log in met je gegevens.

Heb je nog geen account? Plaats zonder inloggen, of Registreer een account

Help spam voorkomen en los de volgende som op:
Geef mij een andere som.