Sinds 1983 ligt er bij Gastelsveer een strakke, betonnen brug over het Mark-Vlietkanaal. Deze brug heeft een aantal bijzondere voorgangers gehad. In 1861 gaven Gedeputeerde Staten de toenmalige veerman bij Gastelsveer Johan Jacobs toestemming een houten voetbrug bij het veer te bouwen. Dat werd een rolbruggetje, omdat zo’n brug het minst hinderlijk was voor het scheepvaartverkeer.
De draaibrug van 1872 (klik voor de complete tekening)
Die toestemming kwam overigens pas tien jaar na het eerste verzoek van Jacobs. Maar bij de opvolger van dit houten bruggetje ging het sneller. Want in de jaren na 1861 werd de provinciale weg Kruisland-Oud Gastel-Oudenbosch aangelegd en voor een betere doorstroming van het verkeer moest er een brug komen in plaats van het veer. De provincie besloot dan ook de veerrechten af te kopen en een brug te bouwen.
De trambrug van 1892 (Tekening: Collectie RAWB)
Dat werd een plaatijzeren draaibrug, voorzien van leuningen en twee petroleumlantaarns, die in 1873 werd geopend. Ook de opvolging van deze brug kwam sneller dan verwacht: al binnen tien jaar was de brug aan vernieuwing toe, dankzij de opkomst van de stoomtram. Voor de tramlijnen Oudenbosch-Oud Gastel-Kruisland-Steenbergen en Gastelsveer-Roosendaal werd in 1892 een gloednieuwe draaibrug gebouwd, in de vorm van een asymmetrische, ijzeren boogbrug.
Foto: RAWB
De brugwachterswoning ernaast was tevens café en een bloeiend etablissement op de koop toe. “Gastelsveer” was een gezellig trefpunt voor toneelclubs, boeren en schippers. Maar in 1938 werden de tramlijnen opgeheven en de draaibrug werd vervangen door een nieuwe ijzeren brug, die al weer enkele jaren later bij gevechtshandelingen tijdens de tweede wereldoorlog vernield werd.
Nadat tijdelijk een pontje was ingezet, kwam er kort na de oorlog eerst een voetgangersbruggetje. In oktober 1947 opende Rijkswaterstaat een baileybrug, samengesteld uit allerlei materiaal dat de geallieerden hadden achtergelaten. De brug was daardoor vrij hoog en vooral erg smal.
Hij had een houten wegdek, dat enorm rammelde als er gemotoriseerd verkeer overheen ging. Omdat de brug zo smal was, kon men elkaar niet passeren en door de hoogte kon men een tegenligger niet op tijd zien aankomen. Dat leidde af en toe tot heftige taferelen, waaraan pas een einde kwam toen het op- en afrijden geregeld werd met verkeerslichten.
Trekker met aardappels zit vast op de baileybrug, 1972 (Foto: Dick de Boer, coll. RAWB)
Foto: RAWB
Ondanks deze ongemakken, duurde het meer dan 35 jaar voordat er een nieuwe vaste oeververbinding kwam. De normalisatie van de Vliet tot het Mark-Vlietkanaal in 1983 gaf uiteindelijk de laatste stoot. Er kwam een nieuwe, betonnen brug die genoemd werd naar J.D. van der Harten, Commissaris van de Koningin in Noord-Brabant van 1973-1983.
