Niemand kan op dat moment vermoeden dat hij nog ooit het Rijksmuseum en het Centraal Station in Amsterdam zou ontwerpen. Halverwege de jaren vijftig van de negentiende eeuw is Pierre Cuypers nog een jong en veelbelovend architect én bovendien een oude schoolvriend van de Oeffeltse pastoor Wilhelmus Walter. Daar verrijst dan ook de eerste kerk van Cuypers. Deze Sint Salvatorkerk wordt verwoest in 1944 maar niet álles gaat verloren.
Pierre Cuypers bouwt de R.K. Sint-Salvator basiliekkerk (foto hiernaast) in Oeffelt omstreeks 1854 in een klassieke gotische bouwstijl. De San Salvatorkerk is waarschijnlijk het eerste Nederlandse bouwwerk dat sinds vele eeuwen weer met gemetselde, stenen gewelven wordt gebouwd. Het toont het vakwerk dat door Cuypers weer wordt geïntroduceerd, stellen bouwkundigen. Als Cuypers aan zijn opdracht begint, staat er nog een 13de eeuwse toren maar die is instabiel, zo schat de jonge architect in.
De opzichters van Waterstaat eisen dat deze toren toch in het nieuwe plan moet worden opgenomen. Zodra de bouw begint, stort het in. De kerk raakt hierbij nauwelijks beschadigd, omdat Cuypers de nieuwe kerk niet aan de torenmuur heeft verbonden. Een slimme zet; de kerk in Oeffelt is één van de eerste kerken die Cuypers zelfstandig realiseert. Met de verwoesting in oktober 1944 verdwijnt het bijzondere bouwwerk.
Oeffelt is geschokt. "Onze kerk was weg - niets rest meer dan een ellendige puinhoop", beschrijft juffrouw Nijssen in het boek Bezetting Bevrijding Evacuatie van Oeffelt. De kerk is in de nacht van donderdag 19 op vrijdag 20 oktober opgeblazen. "Ze zijn 's nachts met een troepje over de Maas gekomen, langs de heggen geslopen en hebben een overvloedige hoeveelheid springstof in onze kerk gelegd", beschrijft diezelfde juffrouw Nijssen. Ook huizen aan het kerkplein zijn zwaar beschadigd, soms onbewoonbaar geworden.
Op de plaats van de verwoeste Cuijperskerk wordt in 1956/57 een nieuwe kerk gebouwd door architect Nico van der Laan. Hij ontwerpt een kerk die helemaal past in de traditie van de zogeheten Bossche School: een moderne kerk in de traditie van de Romeinse basilica’s. De kerk is inmiddels uitgeroepen tot rijksmonument. Aan deze kerk is een gedenkplaat bevestigd met daarop de namen van oorlogsslachtoffers uit de Tweede Wereldoorlog, en in Indonesië gesneuvelde militairen.
Slechts een klein deel van de Cuijperskerk (op de tweede foto helemaal rechts te zien) is overeind - en bewaard gebleven. Het gebouwtje wordt ook wel 'Catechismushuisje' genoemd wat mogelijk de oorspronkelijk functie is geweest, vermoedt onderzoeker Jan Veekens. Oeffelt heeft tot 1930 openbaar onderwijs gekend. De school stond naast de kerk en is in 1944 ook verwoest. Dit catechismushuisje is sinds 2015 in gebruik als urnenkapel.
In de Maas- en Niersbode van 1 juli 2015 lezen we dat het zeven jaar heeft geduurd (vol van 'oriëntatie, voorbereiding en realisatie') voordat de urnenkapel in gebruik kon worden genomen, en kon worden omgebouwd tot een 'sfeervolle gedachteniskapel'. Dat zal ongetwijfeld niet in het hoofd van Pierre Cuypers hebben gespeeld maar desalniettemin legde de beroemde architect onbedoeld tóch de basis voor deze bijzondere invulling.
Pierre Cuypers bouwt de R.K. Sint-Salvator basiliekkerk (foto hiernaast) in Oeffelt omstreeks 1854 in een klassieke gotische bouwstijl. De San Salvatorkerk is waarschijnlijk het eerste Nederlandse bouwwerk dat sinds vele eeuwen weer met gemetselde, stenen gewelven wordt gebouwd. Het toont het vakwerk dat door Cuypers weer wordt geïntroduceerd, stellen bouwkundigen. Als Cuypers aan zijn opdracht begint, staat er nog een 13de eeuwse toren maar die is instabiel, zo schat de jonge architect in.
