De 100-jarige R.K.v.v. Nieuw Borgvliet, een dorpsclub

Over de achtergrond: het dorp                                

Het dorp Nieuw Borgvliet ontstaat rond 1860 op de grens tussen de bouwlanden en bossen van de hoeven Het Hoofdkwartier en De Raaijberg.  In 1864 kwam er de R.K. parochie H. Antonius Abt met een eigen kerk. Het gebied van de parochie strekt zich uit van de Stalenbrug tot en met Lindonk met de buurtschappen Heimolen, Zuidgeest en – enkele decennia ook een zeebad - De Duintjes. Naast een kerkgebouw komt er een paar jaar later een lagere school en er zijn ook herbergen. Een opvallend restant van het oude dorp is nog bergmolen De Twee Vrienden.

Zoals elders ontstaan aan  het einde van de 19^e eeuw sociale en maatschappelijke verenigingen op het dorp. Een paar voorbeelden. In 1893 is er de Koninklijk erkende vereniging Werkliedenvereeniging “Broederliefde", onder de zinspreuk: » Eensgezindheid".  In 1908 wordt het varkenfonds H. Antonius Abt en een burgerwacht opgericht. Eind 1922 verenigen zich de voetballiefhebbers waarover later meer. Ook komt er in 1924 de postduivenclub Nooit Gedacht en harmonie Concordia volgt in 1928. Rond 1958/1960 wordt het dorp vastgebouwd aan de stad. Het dorpse gaat verdwijnen, maar de vereniging blijft een maatschappelijke rol in de woongemeenschap vervullen.

Over de voetbalverening

De vereniging is in 1922 opgericht onder de naam Roomsch Katholieke Voetbalvereniging Houdt Moedig Stand, afgekort R.K.V.V. H.M.S, sedert 1934 genaamd R.K.v.v. Nieuw-Borgvliet en de leden kwamen uit het gebied van de R.K. parochie. De inwoners van Nieuw Borgvliet wilden namelijk een eigen voetbalclub met een eigen dorpsidentiteit. Binnen die identiteit stond een goede balans tussen prestatie en spelvreugde voorop. Goede onderlinge contacten en zelfwerkzaamheid stonden ook hoog in het vaandel.

De oprichter was het hoofd van de jongensschool St.Vincentius in de Rembrandtstraat. De pastoor van de parochie H. Antonius Abt was de eerste geestelijk adviseur.

De vereniging heeft voorzien in een belangrijke, maatschappelijke, sociale en culturele functie voor de wijk Nieuw Borgvliet. Bijvoorbeeld droeg de vereniging bij  aan de leefbaarheid door de opvang van jeugd en jongeren en de integratie van bewoners met verschillende culturele achtergronden. 

De club had verschillende afdelingen: atletiek (in de jaren dertig, met Bergse kampioenen), vanaf 1958 een jeugdafdeling (sinds 2021 is de jeugd van Nieuw-Borgvliet met de jeugd van FC Bergen samengegaan in de nieuwe vereniging SJO De Markiezaten), een damesafdeling sinds 1971 en vanaf dat zelfde jaar ook een veteranenafdeling. Een aantal jaren had de vereniging zelfs nog een afdeling zaalvoetbal.

Nevenactiviteiten

De vereniging Nieuw-Borgvliet heeft zich in haar hele bestaan gekenmerkt door het organiseren van nevenactiviteiten, zoals een rik- en wip concours, een eigen voetbalpool voor leden en donateurs en later de Toto-Lotto, gezinsdagen, sportdagen, clubavonden, oudpapier actie, kerstbomen actie, clubblad “de Schakel”, jeugd-en pupillenkampen,  Vastenavend Bouwclub: "H.M.S. In m'un Eentje". Bijzondere aandacht werd geschonken aan de jeugdafdeling. Nevenactiviteiten vormden ook een wezenlijk onderdeel van de totale jeugdbegeleiding. Bijvoorbeeld: gezinsdagen, sportdagen, wandel avondvierdaagse, Sint-Nicolaas vieringen en de jeugd- en pupillenkampen. Nieuw-Borgvliet heeft vele malen wedstrijden en activiteiten georganiseerd ten bate van goede doelen in de wijk en omgeving.

Overigens bleven de buurtschappen de Duintjes en de Heimolen hun onderlinge wedstrijden spelen. 

Zelfwerkzaamheid

De mate van zelfwerkzaamheid kenmerkt de club. Met de eigen leden en bewoners van de wijk werden de accommodaties onderhouden en meerdere keren uitgebreid, verbouwd en verbeterd.  Bijvoorbeeld: velden aanleggen, onderhouden en speelklaar maken, clubhuis (ver)bouwen, tribune (ver)bouwen, verlichting aanleggen, afrastering aanbrengen, verzorgen (sport)materialen.

De Brombeer

De vereniging heeft op meerdere accommodaties gespeeld. In 1922 begon de vereniging H.M.S. (Houdt Moedig Stand) op een veld in het buurtschap de Heimolen. Na twee jaar speelde de vereniging, van 1924 tot 1943, op een veld gelegen aan de Antwerpsestraatweg tegenover “De Brombeer”.

Dit veld is volledig door eigen leden met medewerking van vele dorpsbewoners aangelegd en onderhouden. In 1943 moest dit terrein worden afgestaan voor de aanleg van Duitse verdedigingswerken. In 1946 werd een nieuw speelveld aangelegd aan de overzijde van het oude terrein. 

Dit terrein was het eigendom van de weduwe van de schrijver A.M. de Jong, mevrouw W. de Jong-Defresne. Hierover later meer. Door de watersnoodramp in februari 1953 moest de vereniging gedurende tweeënhalf jaar uitwijken naar elders. Rijkswaterstaat had immers de grond van De Brombeer nodig voor het dichten van de dijken en het herstellen van de spoorlijn.

Het clubhuis “De Kruik”, gebouwd door eigen vrijwilligers, is in 1979 in gebruik genomen. Het is genoemd naar het personage, een stroper en landloper in de streekroman “Merijntje Gijzen’s Jeugd” van de schrijver A.M. de Jong.

Door uitbreiding van de wijk Nieuw Borgvliet in de jaren zestig en zeventig kwamen er steeds meer leden. In 1989 werd een tweede veld in gebruik genomen. Het kleine sportpark was door niet-aflatende noeste zelfwerkzaamheid van de eigen leden en bewoners van de wijk een parel op de Brabantse Wal. Het mooist gelegen sportpark van West-Brabant op de rand van de Brabantse Wal.

A.M. de Jong sportpark De Brombeer

Het “A.M.de Jong sportpark De Brombeer” is vernoemd naar de schrijver A.M. de Jong. Naar hem is zelfs een museum vernoemd. De schrijver A.M. de Jong vestigde zich in augustus 1925 in de gemeente Bergen op Zoom. Hij woonde met zijn gezin op Nieuw Borgvliet aan de Antwerpsestraatweg 414, nabij het toenmalige voetbalveld. Het pand heette de Witte villa en later “Merijntje”. In de eerste drie jaar van zijn verblijf in Bergen op Zoom schreef hij zijn beroemde serie “Merijntje Gijzen’s Jeugd”.

Vanaf 1927-1930 was hij lid van de Bergse gemeenteraad voor de SDAP. Bekend was dat hij politieke vluchtelingen hielp en joden onderdak verleende. Zijn anti-fascistische uitlatingen en geschriften bleven uiteraard niet onbekend. Dit was de reden dat hij op 18 oktober 1943 door twee Nederlandse SS'ers werd vermoord. De band met de vereniging is ontstaan doordat zijn weduwe, Mevrouw de Jong-Defresne, omstreeks 1946 een perceel grond aan de Antwerpsestraatweg aan de voetbalvereniging verhuurde. Mogelijk verhuurde zij het terrein, omdat de vereniging, zoals al eerder vermeld, geen speelterrein meer had. De verhuring betekende een decennia lange goede band met de eigenaresse

De huursom was een symbolisch bedrag, en de huur liep van 1946 tot juli 1986. In 1986 verkocht Mevrouw de Jong-Defresne het sportterrein aan de vereniging, dat toen de naam kreeg van “A.M. de Jong - sportpark De Brombeer”. 

Een tweede speelveld kwam er in 1988.  In 1991 ging de eigendom van het terrein over naar de gemeente. Voor meer informatie over de sportterreinen klik hier.

Afscheid van De Brombeer

In 2010 kwam er een einde aan het  “A.M.de Jong sportpark De Brombeer” aan de Antwerpsestraatweg. De gemeente had de grond bestemd voor woningbouw. Het deed pijn het fraaie en knusse sportcomplex te moeten opgeven. In de zomer 2010 werd verhuisd naar het nieuwe sportpark “De Markiezaten”. Een sportpark tevens betrokken door FC. Bergen.

Het deelgebied De Wal maakt onderdeel uit van het bestemmingsplan “De Markiezaten-Borgvliet”. Het aanwezige hoogteverschil wordt zichtbaar gehouden door een openbaar parkgebied, geheten “De Borgvlietse Wal”. Ter plaatse van het voormalige sportpark is woningbouw voorzien, gelegen tegen genoemd park.

De straten in het reeds gerealiseerde deel en nog te realiseren deel van nieuwbouwplannen zijn vernoemd naar de hoofdpersonen uit de boeken van de schrijver A.M. de Jong. Te weten: Merijntje Gijzenlaan, Kromme Lindert, Bulletje en Bonestaak. Ook titels van zijn boeken worden tot straatnamen: Goudbaard en Onder de Jefkes. De R.K.v.v. Nieuw-Borgvliet kreeg bij het 100-jarig bestaan op 22 november 2022  de Koninklijke Erepenning vanwege grote maatschappelijke betekenis.