In de 17de en 18de eeuw was Nederland een overwegend calvinistisch landje, waarin katholieken lang niet altijd in vrijheid hun godsdienst konden belijden.
Gelukkig voor die katholieken waren er gebieden als de heerlijkheid Bokhoven, waar ze die vrijheid wél hadden. Hier kon onbelemmerd katholiek getrouwd, geboren, gedoopt en zelfs gestorven worden. Wat zou het daarom verleidelijk zijn om de oorsprong van de “aloude Corneliusprocessie van Bokhoven” in die periode te plaatsen. Het nietige Bokhoven als het nieuwe dorp van Asterix; het klinkt geweldig. Helaas is het in werkelijkheid toch net wat anders gegaan...
Het echte verhaal van de Corneliusprocessie begint pas in 1835, het jaar dat pastoor Van Roosmalen zijn intrede doet. Van Roosmalen moet tot zijn ongenoegen vaststellen dat het geloof in Bokhoven in verval is: de traditionele sacramentsprocessie is al jaren niet meer doorgegaan, zijn voorganger –pastoor Klijn- kon niet met de Bokhovenaren overweg en het kerkgebouw is verwaarloosd. De pastoor begon dus maar eens met het restaureren van zijn kerk en vervolgens herstelde hij in 1839 de sacramentsprocessie, die steeds in mei plaatsvond, in ere.
Prima reclame
Begin 1839 was Van Roosmalen bovendien, via pater Wolff, in het bezit gekomen van enkele relikwieën, in dit geval botfragmenten, van de Heilige Cornelius. Wolff vroeg daarvoor meteen maar pauselijke aflaten aan, die door paus Gregorius in augustus werden verleend. Het aanbidden van de relikwieën in Bokhoven kon daardoor een aflaat voor zielen in het vagevuur opleveren. Prima reclame! Op 16 september 1839 werd vervolgens de eerste Corneliusprocessie gehouden: ruim 700 deelnemers, en –zeker niet onbelangrijk- 16 guldens in het offerblok in de kerk.
Vanuit een steeds grotere kring van omliggende plaatsen was er belangstelling voor de processie. Er werden broederschappen ter ere van Cornelius opgericht en de processie trok steeds meer mensen, zóveel zelfs dat er een uitgebreide organisatie moest worden opgezet om alles in goede banen te leiden. Al in 1844 werd het “Reglement over de Processie” opgesteld, en enkele jaren later werd de Bokhovense broederschap door de paus erkend. Ze ging daarna door het leven onder de naam 'Processie van den H. Paus en Martelaar Cornelius te Bokhoven'.
Zielenheil
Aan leden geen gebrek: Ouders lieten zelfs hun pasgeborenen meteen inschrijven, want de Heilige Cornelius beschermde onder meer tegen de stuipen. Mocht het dan tóch misgaan, dan werden er in ieder geval -in je eigen parochiekerk- één of meerdere missen voor je zielenheil opgedragen. Tegen de tijd dat pastoor Van Roosmalen in 1869 overleed, leverde de processie jaarlijks ruim 800 gulden aan inkomsten op. De winst werd overigens weer netjes besteed aan diezelfde plechtige ommegang.
Ook na het overlijden van de pastoor bleven processie en broederschap populair. Rond 1900 zou de laatste ongeveer 22.000 leden geteld hebben. Zelfs nu, nog weer zo’n 120 jaar later, mag Bokhoven zich jaarlijks in september verheugen op grote aantallen bedevaartgangers.
Gelukkig voor die katholieken waren er gebieden als de heerlijkheid Bokhoven, waar ze die vrijheid wél hadden. Hier kon onbelemmerd katholiek getrouwd, geboren, gedoopt en zelfs gestorven worden. Wat zou het daarom verleidelijk zijn om de oorsprong van de “aloude Corneliusprocessie van Bokhoven” in die periode te plaatsen. Het nietige Bokhoven als het nieuwe dorp van Asterix; het klinkt geweldig. Helaas is het in werkelijkheid toch net wat anders gegaan...
