skip naar content skip naar hoofdnavigatie spring naar service navigatie
sluit
Hulp nodig?

Chat is online op maandag t/m vrijdag van 10.00 - 16.00 uur en van 19.00 - 22.00 uur.

Op dit moment zijn we offline. Je kunt je vraag stellen via e-mail of WhatsApp: 06-12887717 (alleen berichtjes)

Meer informatie over de chat-service? Klik hier

Online op dit moment

Stel je vraag

Mariët Bruggeman
Mariët Bruggeman Bhic
Menu
sluit
Hulp nodig?

Chat is online op maandag t/m vrijdag van 10.00 - 16.00 uur en van 19.00 - 22.00 uur.

Op dit moment zijn we offline. Je kunt je vraag stellen via e-mail of WhatsApp: 06-12887717 (alleen berichtjes)

Meer informatie over de chat-service? Klik hier

Online op dit moment

Stel je vraag

Mariët Bruggeman
Mariët Bruggeman Bhic

De Batterij en de Rietmus

Op 25 augustus 1830 kwamen de Zuidelijke Nederlanden in opstand. Het Nationaal Congres te Brussel verklaarde België onafhankelijk en er ontstaat al gauw oorlog. Er moet een zuidelijke verdedigingslinie worden gerealiseerd om Nederland tegen België te beschermen. Herbergen en logementen worden voor inkwartiering gevorderd.

Er gebeurde natuurlijk van alles en nog wat, er werden inzamelingen gehouden van oud linnen pluksel en verkwikkende drank voor de verminkten en gekwetsten die aan de strijd voor het verkrijgen van een scheiding van België hadden deel genomen en nu in het hospitaal lagen.

Schutter Antonius Franssen uit Zevenaar redde het kind van Adriaan Klerx die op de Kleine Laar woonde van de verdrinkingsdood. Hij had het kind in een gracht zien liggen met het hoofd naar beneden en de klompjes aan de voetjes net even zichtbaar boven het water en hij had het onmiddellijk uit het water gehaald. Daarna legde hij het kind op een bed voor het vuur in de keuken, rolde het  heen en weer en wreef over borst en ruggengraat. Het proces-verbaal over de drenkeling werd verzegeld en met een verklaring verzonden aan de Maatschappij tot Redding van Drenkelingen te Amsterdam.

In 1835 stuurden de bestuurders van Sint-Oedenrode een brief aan de gouverneur van Noord-Brabant met het verzoek om te worden verlost van inkwartiering en allerlei daarmee samenhangende verplichtingen, zoals het afstaan van stallen en paarden, omdat de gemeente in vergelijking met de naburige dorpen Schijndel en Veghel sinds 1830 buitengewoon zwaar met inkwartiering en hand- en spandiensten was belast.

Circa 1841 ontstond een plan om verdedigingswerken aan te leggen rond Sint-Oedenrode, als onderdeel van een linie om Den Bosch. Twee ervan zijn nog goed waar te nemen in hulpkaarten van het kadaster. Een werd er aangelegd tussen toen het klooster Mariëndael en de Nijnselseweg, (toen ‘Zonse Dijk’) . De andere kwam aan het einde van de Kasteellaan en hoek Boskantseweg.

Huis met opschrift 'Batterij' Twee onder een kap helemaal, rechts stond de Rietmus

 

Bij het opheffen van de vestingwerken hadden ze geen nut meer. De Nijnselseweg was rechtgetrokken en het enige wat ons rest van deze verdedigingswerken zijn de mooie hulpkaarten. De naam ‘De Batterij’ zoals het in de volksmond werd genoemd, staat op een van de huizen aan de Nijnselseweg. De benaming zou ook nog een restant kunnen zijn uit de Franse tijd. Ook toen vonden er in de omgeving van de Nijnselseweg hevige gevechten plaats. Adriaan Brock 1775-1834 doet er uitgebreid verslag van in deel 1, pagina 173 t/m 177 van zijn ’Beschrijving der Vrijheid Sint-Oedenrode’.

Hanneke Ketelaars van de Burgt voor de Rietmus

Na de opheffing bouwde de welgestelde gebroeders Wijnen voor 1885 op een stukje grond er een klein huisje. In 1930 verkocht Judocus Roovers het huis aan Wilhelmus Ketelaars wagenmaker van beroep, die daarmee de koper werd van een huis met erf en tuin genaamd ‘De Rietmusch’, nu Nijnselseweg 8.

Waarom die naam heb ik nog niet kunnen achterhalen. Misschien omdat het stukje grond eerder in het kadaster voorkomt als de Putten waarop veel riet kan groeien.

Judocus van de Ven vraagt in 1881 een drankvergunning aan voor het pand A 1389. Schoonzoon Martinus Roovers is daarna de herbergier tot 1926, hij is gehuwd met een dochter van Judocus. In 1910 kochten Martinus en zijn vrouw Johanna het pand van de familie Wijnen.

Bronnen:
Vriendelijke dank aan Wim Ooijen
BHIC, Gemeentebestuur Sint-Oedenrode, toegangsnummer 7634, inventarisnrs. 222, 266.
BHIC, Gemeentelijk Kadaster Sint-Oedenrode 1832-1971.
BHIC, Notariële akten Sint-Oedenrode, toegangsnummer 7637.

Reacties (3)

Lisette Kuijper
Lisette Kuijper bhic zei op 15 november 2018 om 15:23
Bedankt voor dit interessante verhaal, Willie! Wat een heldendaad van die schutter uit Zevenaar! Je ziet het arme kind zó voor je, liggend in de gracht. Gelukkig heeft het verhaal een goed einde gekregen!

Fijn dat we dankzij jou een uitgebreid overzicht hebben gekregen van de invloed van de Belgische Opstand op Sint-Oedenrode. Dank daarvoor! Ik vind jouw vermoeden van de herkomst van de naam 'De Rietmusch' erg leuk en heel aannemelijk. Mocht je er ooit nog achter komen, dan horen we het graag!
Hans Hendriks zei op 28 oktober 2022 om 10:13
Naast de Batterij aan de Nijnselseweg heeft er ook een aan de Eerschotsestraat gestaan met de naam De Kazerne ter hoogte van het huidig benzinestation, ook uit dezelfde tijd.
Willie Damen van de Mosselaer zei op 28 oktober 2022 om 14:27
Zie verhaal trefwoord: kazerne en voor Heistraat Eerschot het trefwoord Anne.
Het eerste: kazerne beschrijft de geschiedenis van de Kazerne en bij het trefwoord Anna: de Geschiedenis van Militaire verdedigingswerken.

Reageer op dit verhaal

Heb je al een account? Log in met je gegevens.

Heb je nog geen account? Plaats zonder inloggen, of Registreer een account

Help spam voorkomen en los de volgende som op:
Geef mij een andere som.