Het kerkhof van De Mortel is ouder dan de kerk zelf. Rond 1636 heerste in de omgeving de pest. Er stierven zoveel mensen dat de aanleg van een nieuwe begraafplaats nodig was. Pas na vijftig jaar werd er een kapel bij de dodenakker in gebruik genomen. Die was toegewijd aan de H. Antonius Abt.
Dat het zo lang duurde voor de kapel klaar was, werd de H. Antonius te gortig. Volgens de dorpelingen spookte er ’s nachts een wit varken rond bij de bouwplaats. Dat was een teken dat de heilige zelf op deze manier van zijn ontstemming liet blijken, want Antonius wordt altijd afgebeeld met een varken.
Na ruim 200 jaar voldeed de kapel niet meer en in 1849 bouwde men een nieuwe, in waterstaatsstijl. Jammer genoeg vertoonde het gebouw gebreken en was het bovendien spoedig te klein. In 1904 werd de huidige neogotische kerk opgeleverd; hij was ontworpen door architect C. Franssen.
De Mortelnaren houden hun patroonheilige, Sint-Antonius Abt, in ere. Elk jaar is het op 17 januari groot feest in het dorp; die dag wordt ook wel de Mortelzondag genoemd. Ook de relatie met de pest is niet in het vergeetboek geraakt, mede dankzij de varkenspest. De talrijke varkensboeren uit de omgeving houden de Antoniusdevotie in stand.
