De parochie Standdaarbuiten was niet groot, maar wel behoorlijk oud: meer dan vijfhonderd jaar. Het dorp werd gesticht in een van de eerste polders die na de Elisabethsvloed van 1421 zijn bedijkt. Na een eeuw was de zandbank die in het gebied lag, voldoende aangegroeid om ingepolderd te kunnen worden.
Zo ontstond Standdaarbuiten en spoedig daarna de parochie. Van de oorspronkelijke kerk is niets meer over. De huidige neogotische kerk dateert uit 1924. Op maandag 27 april 1925 werd hij door bisschop Hopmans van Breda gewijd. Het lijkt alsof het geld ontbrak om de toren af te bouwen. Op zich is dat niet vreemd, want zo ging het bij veel kerken. In Standdaardbuiten is de toren echter wel afgebouwd, maar deze werd in 1944 zwaar beschadigd en is daarna nooit meer helemaal herbouwd.
Omdat er te weinig kerkgangers waren werd de kerk gesloten op 29 juni 2013. De parochie fuseerde met die van Stampersgat, Oudenbosch, Hoeven, Bosschenhoofd en Oud Gastel tot de nieuwe Bernardusparochie. Hoewel nog gezocht wordt naar een bestemming, is de gemeente van plan het gebouw te behouden. In juli 2014 werd het op de gemeentelijke monumentenlijst geplaatst.
Reageer hieronder en deel je herinneringen aan de kerk, het leven in de parochie en de geestelijken van vroeger. Zoals aan pastoor Thomaes (hieronder op de foto), die in 1945 in de parochie werd ingehaald en deze ook in de jaren zestig nog bediende. Of aan kapelaan J.M.L. Bruyns uit de jaren vijftig.
Architect J. Oomen bij de opening van "zijn" kerk (Gebleken is uit een van de reacties bij dit verhaal dat het twijfelachtig is of dit Architect Oomen is of tóch de restaurateur van de kerk Bernard Oomen (collectie C. Kerstens)
Installatie van burgemeester P. Hamel. In het gemeenschapshuis De Standaard spreekt pastoor Thomaes de nieuwe burgemeester toe. (Foto: Jan Sturm, Roosendaal. Bron: West-Brabants Archief, nr. RAW014010453)
Aanvulling: Antoon Koenraadt heeft ons een heleboel informatie opgestuurd waaronder dit document: Verslag onafhankelijkheidsfeesten Onder dit verhaal vind je bij de reactie van 21 september 2023 nog veel meer aanvullingen en foto's van Antoon.
Aardig om te weten: Bij de Heemkundekring 't Sandt daer buyten is zeer recent verschenen een periodiek over het bijzondere leven van pastoor Emiel Thomaes, de eerste naoorlogs pastoor van Standdaarbuiten. Hij trof een berooide parochie aan en heeft zich ingespannen er weer een bloeiende parochie van te maken. Dat is hem aardig gelukt, tot de tijdgeest zo veranderde dat de leegloop van de kerk op gang kwam, begin jaren '60 van de vorige eeuw. Onze pastoor had het daar maar moeilijk mee. Pastoor Thomaes stond bekend om zijn soms weinig diplomatieke optreden en grof taalgebruik. Hij had een bijnaam: de paradijsvloek. Een lezenswaardig boekje van 68 pagina's. Te koop bij de heemkundekring voor € 4 per stuk. (excl. verzendkosten). Een email van hkk-standdaarbuiten@live.nl en we sturen u het boekje toe, na betaling.
Thijs de Leeuw
bhiczei op 27 december 2022 om 10:30
Bedankt Peter voor deze bijdrage over pastoor Thomaes en wat mooi dat aan hem nu een publicatie is gewijd!
Toon Oomen, architect
zei op 7 augustus 2023 om 15:12
Bij de foto staat vermeld, architect J. Oomen bij de opening van 'zijn' kerk .
Architect J. Oomen heeft inderdaad de kerk gebouwd. Hij was mijn oudoom, maar ik herken hem absoluut niet op de foto. Mijn vader Bernard Oomen heeft de kerk na de oorlog gerestaureerd. Hij lijkt er meer op.
Hoe oud is de foto?
Mariët Bruggeman
bhiczei op 9 augustus 2023 om 12:40
Beste Toon,
dank voor je zeer waardevolle opmerking. Ik heb net mijn collega Paul gevraagd, die dit verhaal in 2015 heeft geschreven of wij nog in contact kunnen komen met de eigenaar van de foto, dhr. C. Kerssens. Ik hou je zeker op de hoogte van zijn antwoord.
Mariët Bruggeman
bhiczei op 10 augustus 2023 om 10:24
Beste Toon, ik heb inmiddels bericht gehad van mijn collega Paul. Hij heeft even gezocht in de mailwisseling over deze foto met Dhr. Kerstens. Uit de mailwisseling blijkt dat de foto zeer waarschijnlijk afkomstig is van het www.westbrabantsarchief.nl. Maar helaas kon Dhr. Kerstens de foto op hun website niet meer terugvinden. Dhr. Kerstens denkt dat de foto gemaakt is tijdens de feestelijke opening van de kerk. De ingebruikname was in 1924. De plechtige consecratie vond plaats op 27 ap ril 1925 (https://www.delpher.nl/nl/kranten/view?coll=ddd&identifier=MMKB23:001961097:mpeg21:a00053).
De foto zal waarschijnlijk dus rond die tijd gemaakt zijn.
Hopelijk kun je met deze informatie ons misschien wat meer zeggen over de persoon op de foto?
Toon Oomen
zei op 10 augustus 2023 om 22:31
Beste Mariët, bedankt voor je bericht. De datum klopt wel, dat kon je ook aan de auto's zien. J. Oomen was de architect, ik heb de oude bouwtekeningen in mijn archief. Maar de persoon op de foto kan niet architect Jan Oomen zijn.
Kan ik de foto' s van de kerk in mijn artikel oven het Architecten geslacht Oomen gebruiken?
Hartelijke groet, Toon Oomen
Mariët Bruggeman
bhiczei op 11 augustus 2023 om 14:53
Bedankt voor je reactie Toon, ik ga de beschrijving bij de foto zeker aanpassen. De foto's van de kerk die in onze fotocollectie zitten mag je zeker gebruiken. Ik zal je hieronder het linkje doorgeven naar deze foto's. Ze zijn te downloaden door middel van de pijl in de linkerkolom (per foto).
Ik vind dit een zeer interessante discussie, die wellicht een nieuw licht werp op de vraag wie er op de foto staan. Wij van de Heemkundekring 't Sandt daer buyten zijn er ook altijd uitgegaan van dat het om de architect zou gaan.
Mooi dat deze informatie via deze website beschikbaar komt!
Die foto ken ik en dat is inderdaad de juiste architect Jan Oomen, de architeht van de kerk. Een duidelijk andere man dan op de foto bij de auto. De architect van de restauratie is mijn vader Bernard Oomen. Hij is de oudste zoon van de broer van architect Jan Oomen. Hij is geboren in 1909. Dus ten tijde van de bouw was hij 13 jaar. Tentijde van de restauratie was hij ongeveer 37.
Hartelijke groet, Toon Oomen
Peter Dingenouts
zei op 22 augustus 2023 om 09:36
Ik ben dan wel benieuwd naar een andere foto van uw vader om die te kunnen vergelijken met de foto, waar ne de discussie over gaat, want zo blijft toch nog onduidelijk om wie het nu echt gaat?
Mariët Bruggeman
bhiczei op 24 augustus 2023 om 13:28
Daar heb je helemaal gelijk in Peter. Gelukkig heeft Toon een foto van Bernard Oomen uit 1946 toegestuurd.
Misschien wordt het zo wat duidelijker?
Mariët Bruggeman
bhiczei op 21 september 2023 om 13:55
Antoon Koenraadt heeft ons een heleboel informatie opgestuurd naar aanleiding van deze discussie, welke ik graag met jullie deel:
in navolging van ons telefoongesprek stuur ik u hierbij mijn bevindingen
omtrent de foto waarop mogelijk architect Oomen
zou zijn afgebeeld. Architect Oomen is de architect van de katholieke kerk
te Standdaarbuiten gebouwd in 1925.
Overigens is op de meegestuurde bijlage een ansichtkaart te zien waarop is
aangegeven dat er sprake is van Gebr . Oomen.
Mijns inziens worden er vier mogelijkheden geopperd waarop de foto
betrekking kan hebben.
- De consecratie van de Katholieke kerk in 1925.
In de bijlage zit een foto uit de Katholieke illustratie waarop goed te
zien is dat er op de markt veel vlaggen uithangen, maar
van versierde bogen erehagen is niets te zien.
- De heropening van de katholieke kerk na de herstellingen van de
oorlogsschade.
Dit beeld past niet bij dat verhaal omdat na de oorlog vrijwel alle
bebouwing op de Markt in puin lag, en de herbouw is in een
heel andere stijl gebeurd.
- De onafhankelijkheidsfeesten van 1913. Van deze festiviteiten is een
uitgebreid verslag gemaakt en dit is geplaatst in de
Oudenbossche Courant. De heemkunde heeft dit verslag geplaatst in een
periodiek in 2011 (zie bijlage). In dit verslag wordt
minutieus verhaalt over o.a. de versieringen, maar er wordt met geen
woord gerept over erebogen . Er zitten bij dat verslag
ook meerdere foto's , maar niet de foto waarop onze speurtocht is
gericht.
- Het feest ter gelegenheid van het 25 jarig regeringsjubileum van Koningin
Wilhelmina in 1923. In de bijlagen zitten meerdere
foto's van de versierde straten. Op deze foto's zijn meerdere versierde
bogen en erehagen te zien, deze zijn zeer verwant
aan "onze gezochte foto ". Ook op de foto van de Molenstraat ,zijn verder
in de straat dezelfde bogen te zien.
Als verzamelaar van ansichtkaarten van Standdaarbuiten , ben ik in het bezit
van een kaart met daarop de bewuste afbeelding.
(bijlgen). Op de achterzijde is door iemand (lang geleden ) met potlood
geschreven 1913?? 100 jaar onafhankelijk Standdaarbuiten.
Waarschijnlijk was degene die dit heeft geschreven hiervan niet zo zeker.
Verder staat er nog op de achterzijde, wederom in potlood
v.l.n.r de Graaf Fotograaf P v Blerik taxichauffeur.
Ik neig het meest naar de versie dat de betreffende afbeelding betrekking
heeft op de feesten ter gelegenheid van het regerings-
jubileum.
In afwachting van verdere reacties.
Mvg Antoon Koenraadt
