skip naar content skip naar hoofdnavigatie spring naar service navigatie
sluit
Hulp nodig?

Chat is online op maandag t/m vrijdag van 10.00 - 16.00 uur en van 19.00 - 22.00 uur.

Op dit moment zijn we offline. Je kunt je vraag stellen via e-mail of WhatsApp: 06-12887717 (alleen berichtjes)

Meer informatie over de chat-service? Klik hier

Online op dit moment

Stel je vraag

Stef Uijens
Stef Uijens RA Tilburg
Menu
sluit
Hulp nodig?

Chat is online op maandag t/m vrijdag van 10.00 - 16.00 uur en van 19.00 - 22.00 uur.

Op dit moment zijn we offline. Je kunt je vraag stellen via e-mail of WhatsApp: 06-12887717 (alleen berichtjes)

Meer informatie over de chat-service? Klik hier

Online op dit moment

Stel je vraag

Stef Uijens
Stef Uijens RA Tilburg

De Leerkamer, Van Goghs atelier in Etten

Cor Kerstens
Cor Kerstens
vertelde op 11 augustus 2016
bijgewerkt op 25 april 2019
Op dinsdag 12 april 1881 keert Vincent van Gogh terug naar de ouderlijke woning, de pastorie in Etten. De zondag daaropvolgend, Eerste Paasdag, vindt familieberaad plaats. Vincent neemt het besluit om kunstschilder te worden. Vader, moeder en broer Theo zeggen toe hem daarbij te ondersteunen.

De Nederlands Hervormde pastorie stond aan de Roosendaalseweg, tegenwoordig de Binnentuin waar nu het beeldje van Vincent van Gogh staat. De pastorie werd in 1649 gebouwd nadat de protestanten het jaar daarvoor de kerk tot hun beschikking hadden gekregen. In 1904 werd ze wegens slechte staat van onderhoud afgebroken. Het jaar daarop werd een nieuwe pastorie gebouwd die in 1964 wegens de verbreding van de Rijksweg werd afgebroken.

Als atelier richt Vincent het aanbouwsel aan de pastorie in. Dat hij dit doet ligt voor de hand. Al in 1878 als Vincent voor een kortstondige periode in Etten verblijft, betrekt hij al dit kamertje. Op maandag 22 juli 1878 schrijft hij hierover het volgende aan zijn broer Theo: “Wat heeft er onlangs een uitmuntend mooie houtgravure in l’illustration gestaan van “Un jeune Citoyen de l’an V” v. Jules Goupil, is U die onder de oogen gekomen, ben die magtig geworden & die hangt op ’t oogenblik aan den muur hier van het kamertje waar ik mij mag vestigen, n.l. de leerkamer die op den tuin uitziet & waar de klimop tegenaan groeit”.

De Roosendaalseweg met rechts de NH pastorie gedeeltelijk

De Roosendaalseweg met rechts de NH pastorie gedeeltelijk

In deze brief noemt Vincent het aanbouwsel “de Leerkamer”, waarom lezen we in onderstaande annotatie:

"Next to the parsonage was an annexe, which was called the ‘classroom’ because the Rev. Peaux (Mr van Gogh’s predecessor) had used it as a nursery. (...) According to Mrs. Van Gogh, Vincent was ‘very happily installed with prints on the wall, a cupboard, a bed and washbasin, and table and chairs." 

In bovenstaande annotatie beschrijft moeder Van Gogh hoe Vincent de leerkamer in 1878 had ingericht, namelijk met prenten aan de muur, een kast, een bed, een wastafel, en tafel met stoelen.

Begin jaren twintig van de vorige eeuw onderneemt Mr. Benno Stokvis een zoektocht door Brabant naar personen die hem nog iets kunnen vertellen over Vincent van Gogh. In Etten interviewt hij Ds. J.H.L. Dijkman en schrijft hierover het volgende: "Toen Ds. J.H.L. Dijkman voor 25 jaar te Etten beroepen werd, stond de oude pastorie er nog zooals zij indertijd door de familie Van Gogh was bewoond geweest."

De NH pastorie Etten, Vincent van Gogh (Juv. XXII) rechts het aanbouwtje, de leerkamer, Vincents atelier

De NH pastorie Etten, Vincent van Gogh (Juv. XXII) rechts het aanbouwtje, de leerkamer, Vincents atelier

Wat verderop schrijft hij: "Nevens de pastorie bevond zich vroeger een aanbouwsel, dat 'de leerkamer' genoemd werd, in verband met de door Ds. Peaux daaraan gegeven bestemming van kinderverblijf."

Conclusie: het aanbouwsel stond dus bekend als de leerkamer.

Bronnen

Annotatie: Website Van Goghletters, FR b988 and Stokvis 1926, p. 21; FR b995, 18 July 1878. [FR = Family Records CK.]

Mr. Benno Stokvis, Nasporingen omtrent Vincent van Gogh in Brabant, uitgegeven door S.L. van Looy - 1926 – Amsterdam, blz. 21.

Reageer op dit verhaal

Heb je al een account? Log in met je gegevens.

Heb je nog geen account? Plaats zonder inloggen, of Registreer een account

Help spam voorkomen en los de volgende som op:
Geef mij een andere som.