In 1832 beschrijft de taxateur van het kadaster tijdens zijn rondgang door Berghem nog vier molens. Een eeuw later is daarvan nog één exemplaar over. En na een verwoestende brand in 1970 staat daarvan nog slechts de lege romp overeind. Wel ‘een mooie slanke romp’ overigens, volgens kenners. De laatste jaren zijn daarom initiatieven genomen om de molen te restaureren en weer te laten draaien.
“Anna” heet deze ronde, stenen stellingmolen. De molen is gebouwd in 1875 en in gebruik geweest als korenmolen. Op de kap stond een windvaantje in de vorm van een varken met het jaartal 1882.
In Berghem zijn op dat moment nog twee andere windkorenmolens, de Oude Molen en de molen Nooit Gedacht. De Oude Molen was een halfgesloten standaardmolen, die al sinds 1661 vermeld wordt. De houten, achtkantige bergkorenmolen Nooit Gedacht uit 1878 stond op een gemetselde onderbouw. Deze molen verving een oudere rosmolen op diezelfde plek. Maar drie molens was teveel voor het dorp. Uitgebreide briefwisselingen tussen de molenaar van de molens, de vereniging De Hollandsche Molen, het gemeentebestuur en het ministerie om het behoud van de molens te verzekeren, mochten niet baten. Beide korenmolens zijn in 1929 afgebroken.
De Anna bleef als enige in bedrijf. Tijdens een storm waait de hele kap met wieken en al van de molen. Bij de restauratie in 1938 komen er gestroomlijnde wieken voor in de plaats, volgens het systeem van Bussel, waardoor met weinig wind toch gemalen kan worden. Tot de jaren vijftig blijft ‘Toon de Mulder’, de bijnaam van molenaar Toon Megens, nog op de wind malen. Daarna wordt er nog enige tijd elektrisch gemalen, maar de molenaarskinderen verdienen hun geld dan al in de veevoederhandel. De molen, inclusief het molenhuis, wordt verkocht en er worden pogingen ondernomen om de molen te restaureren.
Door een rampzalige brand in 1970 gaat de molen vrijwel helemaal verloren. Alleen de lege romp blijft staan. Jarenlang staat de molen te wachten op herstel. Er ontstaan verschillende initiatieven, maar door de hoge kosten zijn de plannen tot nu nimmer uitgevoerd. Inmiddels is een stichting ‘De Berghemse Molen’ in het leven geroepen die zich ten doel stelt de molen in zijn oude glorie te herstellen. Het zou mooi zijn voor Berghem als de wieken weer zouden draaien.
Ik zou graag willen weten waarvandaan het jaartal 1875 als bouwjaar komt. Uit gegevens van de familie van den Eertwegh (Cornelius van den Eertwegh was de bouwer) blijkt dat 1875 niet kan. Wellicht wel 1882?
Peter Verhees
Jos de Kadt
zei op 12 april 2012 om 21:32
Ik zelf ben bij de brand aanwezig geweest,en als ik het me goed herinnner zijn er filmopnames gemaakt door iemand van de familie klerks(jan ?)
Peter Verhees
zei op 21 mei 2012 om 18:54
Ik heb me vergist.
In 1875 zou de molen in Berghem gebouwd zijn. Volgens het boek “Aangenaam van den Eertwegh” woonde Cornelis van den Eertwegh in 1875 nog in Helmond bij Henricus de Vocht, molenaar aan de Molenstraat C44, waar hij het vak van molenaar leerde.
Korte tijd heeft hij daarna als molenaarsknecht gewerkt bij van Roy in Woensel.
Cornelis besloot om in Berghem een eigen molen te kopen. Karel, broer van Ans, zegt dat Cornelis niet zelf de molen liet bouwen.
Cornelis van den Eertwegh vertrok op 30 april 1881 uit Helmond naar Woensel.
In 1882 woonde Cornelis van den Eertwegh waarschijnlijk in nog Woensel. Wellicht verhuisde hij in 1882 naar Berghem waarmee het jaartal op het vaantje verklaard zou zijn. Op de kap van de molen in Berghem stond immers een windvaantje in de vorm van een varken, voorzien van het jaartal 1882.
Cornelis en Maria Sevens trouwden in 1886 te Woensel. Het jaartal 1886 wordt beschouwd als het oprichtingsjaar van de “Erven Weduwe C. van den Eertwegh”.
“Anna” heet deze ronde, stenen stellingmolen. De molen is gebouwd in 1875 en in gebruik geweest als korenmolen. Op de kap stond een windvaantje in de vorm van een varken met het jaartal 1882.
De Anna bleef als enige in bedrijf. Tijdens een storm waait de hele kap met wieken en al van de molen. Bij de restauratie in 1938 komen er gestroomlijnde wieken voor in de plaats, volgens het systeem van Bussel, waardoor met weinig wind toch gemalen kan worden. Tot de jaren vijftig blijft ‘Toon de Mulder’, de bijnaam van molenaar Toon Megens, nog op de wind malen. Daarna wordt er nog enige tijd elektrisch gemalen, maar de molenaarskinderen verdienen hun geld dan al in de veevoederhandel. De molen, inclusief het molenhuis, wordt verkocht en er worden pogingen ondernomen om de molen te restaureren.
