De Nachtwacht op doortocht langs Middelrode

Een reparatie aan de brug en Sluis 2 in Middelrode, door bewoners ‘de Milrooise‘ kanaalbrug genoemd. Zittend op zijn NSU-motor en zonder helm had ik moeite om in de bocht schuin te hangen, shorttrack. Over zijn schouder zag  ik de Kattenogen in het wegdek: witte reflectors.

Op het karwei aangekomen, wachtten we voor het laswerk op een krachtstroomaansluiting. De benodigde elektricien was onbereikbaar vanwege een onbetaalde telefoonrekening, zoals de brugwachter hoorde aan de informatietoon. Het gereedschap en de gasflessen waren opgeslagen in een aanhanger, voor werkzaamheden vanuit de sluiskolk beschikten we over een boot. Op het moment dat de ‘bak’ met schepen werd gevuld en wanneer zij stroomafwaarts voeren, lag ons werk stil.

Onderwijl werd ik dan door het personeel onderwezen, want in Uden stroomde alleen de Leigraaf. Alle bewerkingen van de brug en de sluisdeuren waren handmatig. Ik merkte dat de deuren al niet meer te openen waren bij een waterhoogteverschil van slechts enkele cm’s.

Een gat in de romp werd gedicht met reuzel of een stuk rauw spek, een week later las ik zo’n voorval in de krant.

Men vertelde over de Zwaaikom en het verdwenen Jaagpad, de boot die werd voortgetrokken door mens, paard of hond. Een zinker onder het kanaal werd aangegeven met het gele bord waarop de letter Z. Ik zag een boot in rouw voorbij komen, met zwarte wimpel; een met langszij liggende schroeven en het fooienzakje voor de dienstdoende sluiswachter.

Bij het vollassen van de in de meerpaal gesleten groeven bemerkte we dat deze met beton opgevuld was! Bij het verwijderen van de halfronde, stalen reling vloog de hamer van de steel. Het laatste wat ik ervan zag, waren enkele luchtbellen in het water. Mijn blote rug zag na enkele dagen rood, mijn maat ‘verzachtte’ de pijn en goot met een gieter olie over de zere plek.

Onze dorst werd gelest met flessen gazeuse limonade uit het beneden aan de dijk gelegen kruidenierswinkeltje, dat uitverkocht raakte. Schoonmoeder uit Odiliapeel bezocht ons, op weg voor familiebezoek in Balkum (Berlicum). Na twee weken was het karwei geklaard en ik een ervaring rijker. We keken uit naar de enige jaarlijkse vakantieweek, augustus, terwijl de dagen al gingen korten. We beloofden terug te komen om de schots en scheef geplaatste sluitringen van de brug ordelijk te plaatsen.

In opdracht van Rijkswaterstaat maakte Piet van Hek een paar sluisdeuren. Deze werden vóór de levering door Waterstaat diagonaal gecontroleerd. In 1942 werd de opgerolde Nachtwacht opgeslagen in de grotten van de Sint-Pietersberg te Maastricht. Na de oorlog waren voor de terugweg de wegen te slecht en werd voor transport over water gekozen met o.a. de Zuid-Willemsvaart. Zo passeerde de Nachtwacht ook Middelrode.

Met dank aan de Heemkundekring Berlicum en Cees Verhagen voor het mogen gebruiken van de foto’s uit Verhagens boek: De geschiedenis van de Zuid-Willemsvaart : het kanaal van eenheid en scheiding (Someren, 2000).