De zusters Penitenten der Eenheid in Reek de oorlog (4): Bevrijd

Op 17 september waren wij in de tuin voor de middagsecretie. Ontelbare vliegtuigen vlogen heel laag over ons heen, nu geen Duitse maar Amerikaanse, de Duitse vliegtuigen bleven ook al tijd hoog in de lucht. Opeens zien we bij het Jesuitenbosch een heele partij oranje parachutes uit een vliegtuig komen. Leken allemaal groote oranje appels. We wisten niet wat we zagen, dat zijn toch de Hollanders uit Engeland. Geallieerden en hier midden in de Duitse bezetting, hoe durven ze het wagen, er zal toch wel een geweldige kracht achter zitten dachten we, en jawel weer zagen we door een ander vliegtuig groene gestreepte parachuten uitlaten. Onze verrassing en blijdschap is niet te beschrijven. Denzelfden dag hoorden we dat Velp bevrijd was en dat de Graafse brug in handen was der geallieerden. Door hun spoedige inval te dien plaatse hebben de geallieerden belet dat de Duitsers de brug lieten springen.

Anderdaags 18 sept kwamen de Amerikanen te Reek en waren wij bevrijd. Een groep Americanen kwamen in onze spreekkamer om zich te laten zien. We zijn er allen even geweest en hebben hun een verversing opgediend. Dien dag en de volgende dagen bleven de troepen der geallieerden over de heerbaan aan het trekken. Het volk was zoo enthousiast en spoedde zich met oranje gesierd naar de baan om de Amerikanen de hand te drukken en boden hun als geschenken eieren en fruit aan, en deze wederkerig deelden cigaretten en chocolade uit, die wij hier in langen tijd niet meer gezien hadden en de Nederlandse driekleur wapperde maar langs de huizen. We hadden nooit kunnen denken dat de bevrijding hier zonder slag of stoot zou plaats vinden in Hees Dinther en andere plaatsen is ook wel meer gevochten, maar nog minder hadden we kunnen denken, dat na deze successen het nog meer dan 7 maanden zou duren vooraleer heel Nederland bevrijd was. Op een avond in September kregen we waarschuwing ons niet ter ruste te begeven, men verwachtte een terugaanval der Duitsers. ’s Avonds laat kwam er bericht het gevaar was geweken. De Duitschers waren naar ’s Bosch, ‘s Bosch was sterk belegerd door Duitsers, doch daar ging alles succesvol. Het was ook op een zaterdag. De kathedraal ofschoon gehavend bleef toch gespaard en er was niet zoo veel verwoest. Wij kregen intusschen Engelsche inkwartiering een kolonel en een paar officieren. Zij kenden de Fransche taal, en een paar zusters konden met hun praten, het waren vliegenieren van het vliegveld te Keent, dat nu door de Engelse in gebruik was. Ze zijn hier enkele weken geweest, ook 7 soldaten (Engelse) op de boerderij, later ook ongeveer 26 Canadeeze soldaten. Ze hebben zich hier goed gedragen, wel hebben ze met hun zware wagens bij avond de cementen schutting stuk gereden per ongeluk, rondom het klooster, een schade van ruim f 100. De verovering van Arnhem hield verschrikkelijk tegen, maar daarmee zou ook alles gewonnen zijn. Nijmegen was reeds in handen der geallieerden en werd vanaf de Betuwe en vanaf Duitsland nog vreeselijk gebombardeerd.

Op 4 oktober 1944 zijn hier in Reek veel menschen uit die streken aangekomen die moesten gaan vluchten. Wij hebben 47 evacuees uit Nijmegen en de Ooij opgenomen en geplaatst in bewaarschool en naaischool. Die arme menschen kwamen hier uitgeput en hongerig aan juist toen wij in de kapel de vespers baden. Wij hebben dan ook die menschen met groote blijdschap opgenomen, naar de vermaning van onze H vader Franciscus welke vermaning zonder toeleg van onzentwege s avonds in den refter het boek van St Franciscus gelezen werd. Neemt vreemdelingen en armen op als christus zelve. De viering van het Franciscusfeest moest die dag plaats maken voor een groote drukte. Onze zusters moesten helpen de inboedel der scholen naar binnen te sjouwen. We hebben de banken der scholen in onze werkkamer opgestapeld, de naaimachines geplaatst, zoodat  we van de werkkamer dien heelen winter geen gebruik hebben kunnen maken. We hebben de evacuees voorzien van gebakken aardappelen en brood en pap en ze waren zoo blij dat ze een rustig onderdak hadden. We hebben voor hen de eerste dagen gezorgd totdat het comité de zorg voor voeding op zich nam.

We hebben die menschen dekens gegeven zooveel ze noodig hadden en aan de oude menschen peluwen en kussens en ook een veeren bed en leunstoel en verder tafels en borden en lepels en andere benodigdheden. Er was een oude vrouw bij van meer dan 80 jaren en ook vele kindertjes. We hebben hun met vergunning van pater directeur de binnenplaats ook ten gebruike gegeven zoodat zij konden gebruik maken van de keukenpomp. Het nachtleger der evacuees bestond uit stroo op den houten vloer uitgespreid. Toen zij door het comité gevoed werden, hebben wij hun toch wat geholpen met boter en fruit en suiker voor de kleine kinderen en zijn ook altijd de heele dag door papjes blijven koken voor de kinderen. We hebben ook tot februari altijd hun wasch gedaan, ofschoon we bijna geen zeep hadden, we hebben nu en dan pakjes wasch gedaan voor Engelse militairen en als beloning daarvoor in plaats van geld stukjes zeep gekregen. We hadden het wel ontzettend druk maar deden dit ter wille van de zeep. Vierden october ongeveer hebben we tot 1 december de was gedaan van het hulpziekenhuis van Nijmegen. Wegens bombardementen gevestigd te Grave, omdat ze in hun nood het nergens gedaan konden krijgen. De heer Paul Fique zoon van den burgemeester van Grave kwam met het dringend verzoek. Ik heb in uw kloosterkapel eerder zitten bidden op dat ge me toch helpt want ik weet geen raad om die was ergens gedaan te krijgen, het is maar enkele weken dan is er een wasserij te Grave gereed. We hebben hem ondanks ons vele werk 6 weken voortgeholpen. Een dankbetuiging voor dit werk berust in ons archief. We hebben er ook voor betaald gekregen. Intusschen bleven de bombardementen steeds aanhouden vooral te Nijmegen en omstreken.

Wil je meer verhalen van Erna Hodenius over de Penitenten in Reek lezen?

Klik hier voor meer verhalen