Dongen was al in 1816 een leerlooierijcentrum van betekenis. Het dorp bood toen plaats aan zeven looierijen. Het looien geschiedde in deze tijd nog uitsluitend in kuipen. De Donge zorgde voor het benodigde stromende water. De omringende veeteeltgebieden garandeerden een gestage aanvoer van huiden.
De Donge
In Dongen paste men in die tijd het zogenaamde "stromen" toe: om de huiden voor te bewerken en schoon te spoelen werden ze in het stromende water van de Donge gehangen. Als gevolg van deze methode kwamen er veel bacteriën in het water terecht, waardoor de looierijen verder stroomafwaarts in Oosterhout gedwongen werden voor hetzelfde proces van voorbewerking het "smarten" toe te passen. Hierbij hing men de vochtige huiden enkele weken in een donker hok.
De lijn Breda-Tilburg
Daarna begon het looiproces met het oplossen van de lederhuid in kalkputten. Door de bloeiende schoenennijverheid in Dongen groeide ook de leerlooierij in het dorp. De opening van de spoorlijn Breda-Tilburg in 1863 leidde tot een verdere concentratie van de leernijverheid in Dongen en in Rijen.
De Frans-Duitse oorlog in 1870 en daarna de Eerste Wereldoorlog (1914-1918) deden de vraag naar leer enorm stijgen en de looiers deden goede zaken. Een nieuwe techniek van leerlooien (chroomlooiing) die ook fabrieksmatige productie mogelijk maakte, deed rond 1900 zijn intrede. Maar hoewel er in 1891 maar liefst 85 leerlooierijen actief waren in Dongen, bleef de bedrijfsvoering enorm conservatief: in 1911 was er nog geen enkele leerlooierij gemechaniseerd.
Koninklijke Lederfabriek Bressers
In 1921 kwam de crisis die tot sluiting van veel Dongense looierijen leidde. Die crisis werd veroorzaakt door het faillissement van de Hanze Bank. Veel Dongense lederfabrikanten hadden met krediet van deze bank grote hoeveelheden huiden ingekocht. Toen de bank omviel, kwam 60% van het looierijpersoneel op straat te staan. Het aantal looierijen nam snel af: in 1929 waren er nog maar 32 bedrijven (looierijen en leerfabrieken) actief. In 1945 waren er daar nog 15 van over en in 1986 nog maar twee.
Vervallen leerlooierij aan de Donge
In Rijen, waar de meeste bedrijven pas na 1900 ontstonden, doorstond men de crisis beter. Daar was tijdig gemechaniseerd en de fabriekseigenaren waren alerter op de markt dan in Dongen. In 1929 telde Rijen nog 52 leerbedrijven (dat waren er 22 in 1891). In 1945 waren dat er nog steeds 42 en ook in 1986 waren er in Rijen nog veruit de meeste leerfabrieken in Noord-Brabant: 19 van de in totaal 36 bedrijven.
Hallo Is er meer informatie over de Dongense Hanzebank. Gr Peter.
Annemarie van Geloven namens BHIC
bhiczei op 3 mei 2011 om 21:59
Bij het BHIC op de locatie Den Bosch bevindt zich een handelsdossier van de Dongense Hanzebank:
100019 Credietver. De Hanzebank Dongen
Verder bevindt zich bij BHIC het hele lijvige faillissentsdossier van de Hanzebank in 1923. Het is openbaar en je kunt het vrij raadplegen. Je moet er wel even voor gaan zitten om de passages van de Dongense Hanzebank er uit te halen. Kijk, dit moet je dan doorspitten:
24 Rechtbank in 's-Hertogenbosch, 1838 - 1930
1406 Dossier Hanzebank
1923
1407 Dossier Hanzebank
1923
1408 Dossier Hanzebank
1923
1409 Dossier Hanzebank
1923
1410 Dossier Hanzebank
meer
1411 Dossier Hanzebank
meer
1412 Dossier Hanzebank
meer
1413 Dossier Hanzebank
1923
1490 Surséance van betaling Hanzebank
1923
Als je via het groene domein Onderzoek op onze website zoekt op 'Hanzebank' krijgt je nog veel meer resultaten.
j
zei op 5 januari 2018 om 15:27
Waar zou ik een schapenvacht kunnen brengen om te laten behandelen ?
Mariët Bruggeman
bhiczei op 6 januari 2018 om 13:57
Deze vraag hebben we nog nooit eerder gehad, maar wellicht kan een van onze forumgebruikers je daar een zinnig antwoord op geven.
Gerard Verharen
zei op 1 februari 2018 om 11:37
Ik zoek meer informatie (ev. foto's) over leerlooierij A. Haast gevestigd aan de Lage Ham in Dongen. Mijn vader heeft daar gewerkt vanaf ca. 1928.
Marilou Nillesen
bhiczei op 1 februari 2018 om 14:50
MCH van den HOOGEN
zei op 20 december 2023 om 13:25
Ik zoek de HANZEBANK/BOXMEER.
Marilou Nillesen
bhiczei op 20 december 2023 om 16:08
Dag M. van de Hoogen, in het handelsregister van de Kamer van Koophandel vind ik Credietvereeniging "De Hanzebank" Bankbedrijf, Steenstraat A 41, Boxmeer
Of u kunt zoeken in onze archieven op Credietvereeniging De Hanzebank Boxmeer
En ik vind een advertentie in het Boxmeersch Weekblad van 4 maart 1916, voor een zitdag van de Hanzebank Boxmeer. Die advertentie vindt u via de volgende link:
