Als ze het lichaam omdraaien, stroomt er een grote hoeveelheid bloed uit Anthonies neus en ontdekken ze een diepe wond aan de linkerkant van zijn hoofd; het gat in de schedel is de duidelijke doodsoorzaak. Wat is hier gebeurd?
We horen het van Martinus Schellekens, de 22-jarige zoon van Jan Schellekens, brouwer in Gemonde, die er bij was gisteren, op zondag 22 april. Martien was rond half een ‘s middags met Anthonie vanuit Gemonde naar Sint-Oedenrode gegaan, omdat Anthonie nog belasting over houtkap had te voldoen. Na de betaling zijn zij nog een tijdje in de herberg gebleven en hebben ze wat zitten drinken.
Met dat laatste zijn ze doorgegaan in de herberg van Jan Francis van Weert, tot een uur of half zes. Anthonie was toen al behoorlijk beschonken, zelfs zo erg dat hij een eind buiten Sint-Oedenrode in een sloot belandde. Vervolgens kwamen ze bij de herberg ‘De Beurs’ aan de Ollandseweg waar het vol zat met dronken mensen die ze geen van allen kenden. Martien kende alleen de herbergier Laurens Clompers, zijn vrouw Maria van den Heuvel en haar moeder Cornelia van Schijndel.
Toen Anthonie bier wilde en dat niet kreeg, begon hij te vloeken en te razen. Martien (die nog een beetje bij zinnen was) deed zijn best om Anthonie naar huis te krijgen. Anthonie ging naar buiten, maar doordat het zo druk was, heeft Martien dat niet gezien. Toen hij zelf naar buiten ging, zag hij daar veel volk rondom Anthonie. Opnieuw zei hij tegen Anthonie dat ze naar huis moesten en tegen het verzamelde volk riep hij, dat zij Anthonie geen kwaad moesten doen. Maar die lui riepen dat Anthonie een mes had.
Terwijl Martien probeerde dat mes af te pakken, drong het volk op. Iemand sprong naar voren met een stuk hout in zijn hand en sloeg daarmee Anthonie met volle kracht op zijn hoofd. Het slachtoffer viel op de grond en gaf geen teken van leven meer. Meteen daarna hoorde hij iemand zeggen (hij was nogal klein van stuk): “dat is een bedroeft ding, zij slaan daar den mensch zoo harstige dood.” Hij heeft het volk ook horen zeggen dat de dader Lambert Hendrik Rovers geweest zou zijn.
Martinus Schellekens heeft na het ‘ongeval’ nog voor vier duiten jenever gedronken, waarna hij door de knecht naar de herberg ‘De Verroeste Spade’ is gebracht, bij de kapel in Olland. Daar is hij zowel door de drank als door de emoties over wat er gebeurd was buiten westen geraakt. Hij is die nacht daar gebleven en pas de volgende morgen naar huis vertrokken.
Is dat het hele verhaal? Waar was de vermoedelijke dader? Vier jaar later, in 1796, blijkt uit een verklaring door de Municipaliteit van Sint-Oedenrode dat Lambert Rovers meteen na zijn daad het land is ontvlucht. Diezelfde verklaring noemt Lambertus een stil en vreedzaam persoon en absoluut geen dronkaard, ruziemaker of vechter. Hij zou altijd als een deugdzame en aardige jongeling bekend hebben gestaan. Had deze “brave jongen” dan op deze fatale zondagmiddag ook een slok teveel op?
Hoe het ook zij: op basis van deze verklaring herkreeg Lambert weer zijn vrijheid. En blijkbaar heeft Lambert Rovers zijn leven weer op kunnen pakken. Op 27 oktober 1799 trouwt hij met Antonetta van Aarle. En hoewel hij in 1830 overlijdt, komt hij in het kadaster van 1832 nog voor als eigenaar van een huis dat op de Ollandseweg stond, ofwel aan dezelfde weg waar Anthonie van den Besselaer het leven liet.
Bronnen:
BHIC, Archief Schepenbank Sint-Oedenrode, toeg.nr. 7636, inv.nr. 192 p. 637-649; inv.nr. 193 p. 1-52; inv.nr. 194, p. 184-185.
BHIC, Archieven van Notarissen in Sint-Oedenrode, toeg.nr. 7637, inv.nr. 41, nr 20: Transport door Antonetta van Aarle weduwe Lambert Roovers van o.a. een huis in Olland, 1833.
BHIC, Gemeentelijk kadaster Sint-Oedenrode 1832-1971, toeg.nr. 7739, Artikelsgewijze legger, Artikel 638.
