Dorpsstraat 15 en 17 liggen aan een drukke doorgangsweg van Esch. Er zijn al diverse pogingen gedaan om het sluipverkeer te weren maar helaas blijft dit een moeilijk oplosbaar probleem. Een duik in de historie.
Dorpsstraat 15 - woonhuis
In 1832 is dit gebied, de Weiakkers, nog bouwland en bestaat de Dorpsstraat uitsluitend uit karrensporen. De Postelstraat fungeert dan als doorgangsweg. Willebrordus van den Braak, de eigenaar van deze grond, verkoopt rond 1898 een deel van zijn perceel aan Toon Spooren. Deze bouwt circa 1902 met sloopmateriaal afkomstig van Groenendaal beide panden.
De stijl van deze woningen is verwant aan Leunisdijk 1-3-5. Dorpsstraat 17 heeft in de voorgevel muuropeningen met fraaie segmentbogen. Deze beide huizen hebben klokgevels met een wolfeind. Ze zijn gedekt met pannen en aan de straatzijde staan diverse leilinden.
In een aanbouw van dit huis bevindt zich een gevelsteen aan de voorzijde. Die is afkomstig van Huize Groenendaal en vermeldt de volgende tekst:
Huize Groenendaal werd reeds in de eerste verpondingregisters van Esch in 1655 vernoemd. In 1720 werd het omschreven als “eene bovenhuysinge, stallinge, schure, met een borgerlycke woningh off speelhuys en 13 lop. land”.
Anna Elisabeth Maria van Veldriel was een dochter van Johannes J. van Veldriel en Isabella M. Princen. Zij was getrouwd met mr. Gerardus B. Verheijen. Deze bezat tot 1835 Huize Groenendaal en na zijn overlijden kwam het landgoed in handen van hun zoon Leonardus J. Verheijen die 43 jaar burgemeester van Esch was. Hij was ongehuwd en na zijn overlijden liet hij bij testament Groenendaal na aan meester F.P. van Cooth.
Sloop
Deze op zijn beurt liet het landgoed weer na aan de gemeente van Esch, die overging tot sloop. Antonius Spooren bouwde met materialen afkomstig van Groenendaal rond 1902 dit huis maar bewoonde het niet zelf. Het wordt tot 1958 verhuurd aan verschillende mensen onder wie rijksveldwachter Verhagen. Na het overlijden van Toon Spooren werden zijn vrouw Wilhelmina van Grinsven en hun zoon Theo de eigenaars. Theo verkocht in 1958 de woning aan Johannes M. Wagemans. Rond 1962 werd het eigendom van zijn zoon Johannes F. Wagemans, geboren 19-9-1933. Samen met zijn gezin bewoonde hij tot oktober 1994 deze woning. Van toen af tot juli 1997 was het in handen van de heren J. van der Ven en C. Leijs. Zij verkochten het huis aan C. van Schaaijk. Na het overlijden van Cees werd het huis verkocht aan de familie Vos.
(verhaal gaat verder onder de foto)
Dorpsstraat 17 woonhuis met v. m. kleermakerij
Dit pand werd eveneens in 1902 gebouwd door Toon Spooren. Rond 1931 werd het verkocht aan Marinus van de Ven en diens zoon Piet, beiden kleermaker van beroep. Vermoedelijk werd het pand al eerder door Marinus van de Ven gehuurd. Hij was gehuwd met Lien van de Pas. Aanvankelijk was de kleermakerij in het woonhuis gevestigd. Rond 1929 werd deze ondergebracht in een aanbouw aan de linkerzijde van het pand.
Marinus was naast kleermaker ook barbier. In de voorgevel zaten twee deuren. De linkervoordeur stond vanaf de straat direct in verbinding met de kleermakerij. Op zaterdag deed die ook dienst als kapsalon. Men kon er terecht voor scheren en knippen. Via de rechtervoordeur kwam je in een kamertje dat dienst deed als tabakswinkel. De winkel was de hele week geopend en werd vooral zondags na de hoogmis druk bezocht voor pruimtabak en sigaretten. Marinus en zijn zoon Piet zaten vaak boven op een grote tafel en in de kleermakerszit voerden zij dan hun opdrachten uit. De Witte Paters van St. Charles waren vaste klanten. Hun kleding werd hersteld, maar uit wollen stoffen werden ook nieuwe habijten voor de congregatie gemaakt. Menige inwoner van Esch bestelde bij hen een pak “op maat”.
Kleermakerij
Na het overlijden van zijn ouders zette Piet de kleermakerij voort. Toen hij naar het bejaardenhuis ging verkocht hij zijn eigendom aan Adrie van Hommel en Lina Konings. Het interieur werd in 1972 grondig onderhanden genomen maar het oude winkeltje en de kleermakerij bleven als ruimten intact. Adrie van Hommel overleed in september 2015. Zijn weduwe Lina biedt momenteel het pand te koop aan.
Bron
Hoeve of bovenhuizinge Groenendaal, Esch R. 30 fol. 199
Fasel, Staat van oude huizen in de gemeente Esch, 1968
De Monumenten van Haaren Helvoirt Esch Biezenmortel. 2002
Archief N.v.d. Langenberg-Scheepers
Bijgewerkt maart 2020 door N. v.d. Langenberg-Scheepers
Foto’s gemaakt door Christien van Schijndel-Pijnenburg omstreeks 1998
In een aanbouw van dit huis bevindt zich een gevelsteen aan de voorzijde. Die is afkomstig van Huize Groenendaal en vermeldt de volgende tekst:
