skip naar content skip naar hoofdnavigatie spring naar service navigatie
sluit
Hulp nodig?

Chat is online op maandag t/m vrijdag van 10.00 - 16.00 uur en van 19.00 - 22.00 uur.

Op dit moment zijn we offline. Je kunt je vraag stellen via e-mail of WhatsApp: 06-12887717 (alleen berichtjes)

Meer informatie over de chat-service? Klik hier

Online op dit moment

Stel je vraag

Stef Uijens
Stef Uijens RA Tilburg
Menu
sluit
Hulp nodig?

Chat is online op maandag t/m vrijdag van 10.00 - 16.00 uur en van 19.00 - 22.00 uur.

Op dit moment zijn we offline. Je kunt je vraag stellen via e-mail of WhatsApp: 06-12887717 (alleen berichtjes)

Meer informatie over de chat-service? Klik hier

Online op dit moment

Stel je vraag

Stef Uijens
Stef Uijens RA Tilburg

Een echte onderwijsman: A.W.H. van de Wijnpersse

Op de muur van Koevoetstraat 43 te Bergen op Zoom tussen beide ramen is een gedenksteen ingemetseld voor ene Alexus Wilhelmus Hubertus van de Wijnpersse. Wie was deze man en waarom een gedenkbord?

Tekst op het bord:

“1882 hulde 1907
Aan de nagedachtenis van
A W H van de Wijnpersse
Gebracht door de onderwijzers
uit het westen van
Noord – Brabant”

A.W.H. van de Wijnpersse was een geweldige en zeer gerespecteerde onderwijsman. Hij verwierf roem als hoofdonderwijzer bij het 'Meer uitgebreid lager onderwijs' in Bergen op Zoom en werd vanwege zijn kwaliteiten gekozen tot de eerste directeur van de Rijks Hogere Burgerschool in Bergen op Zoom . Hij is duidelijk de man , die het onderwijs in BoZ op een hoger peil heeft gebracht en mede door zijn kwalitatief streven werd hij toonaangevend in de zuidelijke onderwijswereld.

De man in kwestie begon als hulponderwijzer in Breda aan de 1e Burgerschool en solliciteerde in 1862 naar de functie van hoofdonderwijzer bij het Bergse meer uitgebreid lager onderwijs (mulo).
Er is voor deze functie interesse uit vele windstreken tot zelfs uit Leeuwarden toe. De eerste selectie bedraagt 10 namen. Vlgs het programma van de examentest voor de heren komen er 2 mannen naar voren , t.w. Jurriens en Goemans. Vreemd genoeg staat vd Wijnpersse niet op de definitieve voordracht deze lijst. Het blijkt dat hij zich niet heeft ingeschreven.

De keuze van de schoolopziener wordt door de ouders van de leerlingen en de schoolcommissie betwist vanwege het niveau van beide heren. Er volgt een tweede oproep. Hierop reageert o.a. A van de Wijnpersse wel. Het kennis - examen wordt op 10 juni 1862 afgenomen en daaruit komt een voordracht van vier personen. Uiteindelijk wordt A v d Wijnpersse gekozen en benoemd tot hoofdonderwijzer van de MULO.

Schrikbarende kwaliteit

Gestart op 1 september 1862 heeft hij de tijd genomen om de kwaliteit van het Bergse onderwijs te beoordelen en hij kwam tot de schrikbarende conclusie dat die verre van ideaal was. Hij schreef daarover een uitgebreid rapport aan de toenmalige Schoolcommissie van de gemeenteraad in de stad.


Exerpt van brief dd 24 januari 1863 aan de Schoolcommissie

Samen met collega Brogtrop ging hij werken aan de kwaliteit van het onderwijs. Daardoor werd bij koninklijk besluit in 1870 de opleiding voor hulponderwijzers tot hoofdonderwijzer mede aan Bergen op Zoom toegewezen. In 1880 wordt zelfs de opleiding van kwekelingen tot hulponderwijzer als cursus toegevoegd.
In deze afgelopen jaren heeft van de Wijnpersse zich bekwaamd in veel diverse onderwijs -bevoegdheden, waardoor de kwaliteit van de school steeds een behoorlijk hoog peil haalde.

In 1882 start de 3 jarige HBS opleiding in Bergen op Zoom en de heer van de Wijnpersse wordt daarbij aangesteld als directeur. Niet alleen op onderwijs gebied is Alexus bekend. Ook op het sociale vlak is hij bij de nodige zaken betrokken. Zoals bij het oprichten van de societeit Thalia in 1882 en bij de cooperatieve winkel 'Eigen Hulp' eveneens in 1882. Tevens wordt hij voorzitter van de vers opgerichte 'vereniging van leraren aan inrichtingen in het middelbaar onderwijs' in het zuidelijk departement.


A.W.H. van de Wijnpersse, WBA beeldbank nr ronw005


In 1885 wordt ervoor gezorgd dat ook meisjes deze opleiding kunnen gaan volgen en ook dat is mede een verdienste van de heer van de Wijnpersse. Hij treedt duidelijk op als mentor voor veel onderwijzend personeel in de zich snel ontwikkelende onderwijswereld.
Helaas is zijn strijd voor een 5 jarige HBS pas in 1900 gestreden, maar dat mocht hij niet meer meemaken want hij is in 1897 overleden.

De grote verdienste van Alexus van de Wijnpersse is dat hij het Bergse onderwijs een enorme impuls heeft gegeven. Daarbij keek hij ook duidelijk over de grenzen van de stad naar het bredere verband in de onderwijswereld.
Zijn onderwijzende collega’s in West-Brabant hebben dat duidelijk gemaakt door hem te eren met een gedenksteen zoals boven beschreven. De steen hing eerst bij de inmiddels gesloopte Franciscusscholen aan de Hoogstraat. Het is na die sloop in de Koevoetstraat herplaatst.

 

Reacties (1)

Marilou Nillesen
Marilou Nillesen bhic zei op 27 april 2022 om 12:01
Mooi dat je op deze manier het verhaal achter deze gedenksteen tot leven hebt geroepen, Hans. Dat is deze meneer Van de Wijnpersse zeker waard!

Reageer op dit verhaal

Heb je al een account? Log in met je gegevens.

Heb je nog geen account? Plaats zonder inloggen, of Registreer een account

Help spam voorkomen en los de volgende som op:
Geef mij een andere som.