Chat is online op maandag t/m vrijdag van 10.00 - 16.00 uur en van 19.00 - 22.00 uur.
Op dit moment zijn we offline. Je kunt je vraag stellen via e-mail of WhatsApp: 06-12887717 (alleen berichtjes)
Meer informatie over de chat-service? Klik hier
Chat is online op maandag t/m vrijdag van 10.00 - 16.00 uur en van 19.00 - 22.00 uur.
Op dit moment zijn we offline. Je kunt je vraag stellen via e-mail of WhatsApp: 06-12887717 (alleen berichtjes)
Meer informatie over de chat-service? Klik hier
Het was een kleine amandelvormige handspits uit de oude steentijd van ca. 30.000 jaar voor Christus. Hij vond de steen op een diepte van 1.50 meter bij het opgraven van leem voor de steenfabriek. De steen lag in een weiland aan de andere kant van de Rijksweg tussen McDonalds en de boerderij van de familie Naalden op de Lage Bremberg 5.
De handspits heeft een witte patineerlaag en is ruw aan de bovenkant. Aan de onderkant is nog gedeeltelijk de ruwe cortex te zien. De vroegste mensen gebruikten vuursteen om werktuigen van te maken, zoals schrabbers, messen, pijlpunten, boren en bijlen. Archeologen kunnen zien door welke culturele groep deze werktuigen gemaakt zijn. Deze handspits werd gemaakt door Neanderthalers.
Over de Neanderthalers, die 200.000 tot 30.000 jaar voor Christus leefden is weinig bekend. Zij zwierven in groepjes van ongeveer 25 over de steppen in Europa en Centraal-Azië. Het waren vleeseters. Op zoek naar voedsel kwamen ze waarschijnlijk hier in West-Brabant terecht dat toen nog een woest moerasgebied was. Hier zijn geen stoffelijke resten van hen gevonden, wel in Limburg en in de Belgische Ardennen. Volgens deskundigen konden ze praten, waren ze slim en sociaal. Waarschijnlijk hebben ze nog een tijdje naast de homo sapiens (de moderne mens) geleefd maar zijn door hen verdrongen. Tegenwoordig is duidelijk dat deze mensensoort minder aapachtig was dan altijd gedacht werd.
Op de plek waar de steen gevonden werd, ontbrak de leemlaag. Dit is te verklaren omdat door dit gebied de Brandsebeek stroomde. Vroeger schijnt deze beek veel breder geweest te zijn, waardoor in grote delen van dit beekdal de leemlaag is weggeschuurd. Op geologische kaarten is te zien dat dit beekje ontsprong op de hoogten van de Klappenberg. De Klappenberg is een voortzetting van de hoogten van de Ticheltseberg, de Goudberg en Tichelt tussen Rijsbergen en Zundert. Hier zijn artefacten van praehistorische volken gevonden. Het is aannemelijk dat deze kleine handspits met de beek hierheen is meegevoerd.
Om dit voor West-Brabant bijzondere historische object te bekijken moet men naar het Rijksmuseum voor Oudheden in Leiden. In 2008 werd de handspits tentoongesteld in de voormalige Nederlands hervormde kerk tijdens het Open Monumentenweekend. Speciaal voor deze tentoonstelling hadden Masja Parlevliet (regioarcheoloog) en Cor Kerstens (heemkundekring Jan uten Houte) de steen in Leiden opgehaald.
Bronnen:
Broeder Christofoor, 'De handspits uit Etten', in: Brabants Heem 1956, blz. 135 en 136.
Rob Musters, 'Neanderthalers op jacht in Etten-Leur', in: BN De Stem, september 2008.
Foto Neanderthalers: Neanderthaler Museum, Mettmann, Duitsland.
Foto Masja Parlevliet en Cor Kerstens gemaakt door Rob Musters.
Op ongeveer dezelfde plek werden deze exemplaren gevonden, zo vertelt Jeroen ons. Kan iemand osn hier meer over vertellen?