Jenneken Gielis is de weduwe van wijlen Aert Aerts van Boemel en woont in Breda. Ze zou zich altijd ‘peyselyck’ gedragen hebben, maar dat is kennelijk schone schijn. Ze voorziet in haar levensonderhoud door als tapster door het leven te gaan. In 1574 zijn een aantal personen in haar huis in vergadering bijeen.
Haar tegenwoordige man, ook een Aert, zit aardig beschonken in de gelagkamer en maakt op een bepaald moment zijn vrouw uit voor alles en nog wat en verwijt haar, dat ze zich het liefst door anderen laat zoenen. Hij zegt haar recht op de man af: “Jen, Jen, ghy en weet nyet, ghy stuck vleesch ghy hoere van vilanicheyt [= gemeenheid, laaghartigheid] ghy my wilt doen”.
Dat pikt ze niet en snauwt terug: “Man, ghy weet wel dattet selve is onwaerachtich ende dat (het) clappers ende snappers zyn die u tegen my souden willen opruerich maken”. Aert fulmineert nog harder en raast en tiert. Tenslotte krijst hij: “Ick sal u doot slaen!” Meteen daarop grijpt hij naar een stoel, is op haar in gelopen en valt boven op haar. Nu heeft zij een mesje bij de hand en weet haar tegenstander, min of meer per ongeluk, een steek toe te brengen in de buikstreek. Hij laat zich behandelen en gebruikt de nodige medicijnen. Enige tijd later blijkt het levensgevaar geweken en zou hij binnen 7 of 8 dagen redelijk hersteld zijn.
Ongeveer 14 dagen na het oplopen van de buikwond, krijgt hij volgens het relaas ‘een gestoortheyt’ waardoor de wond weer is opengesprongen en kort daarna moet hij een koortsaanval gekregen hebben. Vrij kort daarop is hij overleden. Jenneken verzoekt de de overheid remissie en ‘misericordia’. Dit verzoek wordt gehonoreerd.
Deze bijdrage van Henk Beijers maakt onderdeel uit van een serie korte verhalen over 16de – en 17de – eeuwse Brabanders, ontleend aan de Remissieboeken uit de Rekenkamer Delen van het Algemeen Rijksarchief Brussel RANB - toegangsnummer 1107 inventarisnummers (649.1.7 – februari 1577).
wat betekenen in dit verband de woorden "remissie" en "misericordia"
Henk Beijers
zei op 11 juli 2019 om 19:15
Het woord remissie duidt in dit verband op een kwijtschelding van straf en het woord misericordia kunt je het beste vertalen met 'barmhartigheid' denk maar bv. aan de Zusters van Liefde uit Tilburg die aan de Oude Dijk wonen en hun huis heeft 'Mater misericordiae' = de Moeder van Barmhartigheid.
