skip naar content skip naar hoofdnavigatie spring naar service navigatie
sluit
Hulp nodig?

Chat is online op maandag t/m vrijdag van 10.00 - 16.00 uur en van 19.00 - 22.00 uur.

Op dit moment zijn we offline. Je kunt je vraag stellen via e-mail of WhatsApp: 06-12887717 (alleen berichtjes)

Meer informatie over de chat-service? Klik hier

Online op dit moment

Stel je vraag

Mariët Bruggeman
Mariët Bruggeman Bhic
Menu
sluit
Hulp nodig?

Chat is online op maandag t/m vrijdag van 10.00 - 16.00 uur en van 19.00 - 22.00 uur.

Op dit moment zijn we offline. Je kunt je vraag stellen via e-mail of WhatsApp: 06-12887717 (alleen berichtjes)

Meer informatie over de chat-service? Klik hier

Online op dit moment

Stel je vraag

Mariët Bruggeman
Mariët Bruggeman Bhic

Erfgoederen

In 1694 overleed Hendricxken Adriaens Baes in Waspik. Er werd een inventaris opgemaakt van de bezittingen van Hendricxken en haar man Adriaan van Pas, die beschrijft wat een welgestelde famiie in de Gouden Eeuw zo allemaal bezat, en dus hoe ze leefden.

De inventaris begint met het huis en de vele stukken land, maar gaat verder met de inkomsten en uitgaven, de dieren, het tinwerk, het koper- en keulswerk, met goederen zoals gouden oorbellen, een bijbel met zilveren slot en negen schilderijen

Het huis en hof met akkerland lag ten westen van de Vroukensvaart, en was 6 hont (ongeveer 1 hectare) groot. Hendricxken en Adriaan waren ook eigenaars van de helft van nog een hofstede met land, groot 12 hont. Dan waren er 12 stukken land; driessen (moerassen), moergronden, binnen- en buitendijkse dellen (nieuw aangewassen land) en akkerland, gelegen in Groot of Klein Waspik, en Capelle.

De lijst van Inkomende penningen bestaat uit 10 obligaties op of tot last van particulieren, maar ook op het sterfhuis, en ten laste van de armen van Waspik. De lijst Anders Ontfanck (ontvangsten) heeft 20 items van nog te ontvangen, geld, maar ook goederen zoals vaten rogge. Dan volgt een korte lijst van Uitgeeft (uitgaven), rekeningen die nog betaald moeten worden, zoals de begrafenis van Adriaan van Pas en de taxatie in Capelle.

De lijst met Hoffelijke Goederen begint met een paard (waarde 30 gulden), een koe, een 2-jarig en een 1-jarig kalf, een varken, en dan nog een lijst van gebruiksvoorwerpen voor de boederij;

grel, een wan, eenen snijback, een korenvadt, eenen tartob, eenen kopeijback, 1 fercken back, eenen rieck, 3 vurcken, 1 seijsie, 1 sicht, 1 mieshaeck, 1 schoep, 1 krengen, 1 tarvadt, 1 swingh, 1 erbeugel, 2 ponter tauwen ende den bom, 1 vleskuijp, 1 karn, 3 melcktonnen, 1 melck ember, 1 watterember, een scherrebordt, 1 bottertonneken, 1 lepelbordt, 1 tonnebanck, 1 tooftton, 1 wastob, 9 stoelen, 1 schabel, 2 taefeltjen, 1 kantour, 1 wageschottekist, 1 kasken, 2 kapstocken 1 kannebort, 1 naeijmand, 1 korffken, 1 botterkorf, 1 soutdos, 1 laeij 1 spinwiel, 2 klerborstels, 9 schielderijen, 1 toogh, een suij.

Dan volgt een lijstje Tinnewerk:

8 tinne schottelen, 3 taeffelborden, 1 rondt vaedt, 1 mostertpot, 1 pispot, 1 botterpot, 13 tinne lepels, 1 spiegel.

En een lijst Koper:

1 koeijketel, 2 handtketels, 1 schuijmspaen, 1 vierpan, 2 koopere kannen, 2 eijsere potten, 1 fout hengel, 1 koeckschuep, 3 assschuppen, 1 vleswerck,1 rostel, 1 hangeijser, 1 strijckeijser, 2 elspodt ?, 1 lengh, 2 paellen, 1 kapmes, een lanteren, 2 koopere lampen, 1 …, 2 viereijsers, 1 tangh, 1 kaeijleck, 2 korskorven, 2 deellen, 2 bossen geschel, de kemp, 1 fles, een gals.

Dan een lijst Keulswerk, sommige met de inhoud:

19 keulsche schottelen soo groot als kleijn, 9 taeffelborden, 6 kommen, 1 mostertpodt, 3 kannen met schellen, 5 kannen sonder schellen, 2 beijltjes, 2 speijkerborden, 1 sagh, een hamerken.

30 vaedt boeckweijt op solder gewant, 6 vaedt min een quaertier saedt, ontrent 2 vaedt giers, 1 vadt kenninghsaedt, noch een del boeckweijt ongewantdt, ontrent vijff ende twintich vimmen rogh, ontrent 11 vimmen haver, ontrent 10 duijsent hoeij in huijs.

Ander huisgoed, en vooral het linnengoed, word aan bepaalde erfgenamen nagelaten:

Hier volght het linde dat aen Peeter de Roeij is bevallen.

Eerstelijck 13 heemden, 8 slapelakens, 9 fluwijenen, 2 taeffelakens, 1 servedt, 2 lijnde doecken, 8 ellen wiedt lijnde laeken, 1 maelsack, 1 witte kovel, 8 kovelmutsen, 1 tes, 1 seijen kovel, 1 neusdoeck, 3 neusdoecken, 1 nachthalsdoeck, 1 witte schela , 1 paer kousen, 4 paer voor mouwen, 3 nerseltjes, 2 rocken, 2 neusdoecken, 1 leijtschen mantel met een schort, 1 rijghlijff, 1 swarte schort, 1 blauwen rock, 1 sesie manteltjen, 2 scheeleken, 1 paer schoen, een testament met sillevere slot, een sillevere eijser, eenen swarten toep.

Het nam een paar jaar om het allemaal uit te zoeken, maar gelukkig waren er niet te veel erfgenamen en werd er geen ruzie gemaakt. Hendricxken en Adriaan hadden blijkbaar geen kinderen, want Hendricxkens erfenis ging naar haar nichtjes Anneken (getrouwd met Peter de Rooij) en Adriaantje Cornelisse.

Bronnen
Brabants Historisch Informatie Centrum (BHIC)
Doekefkes website (with rechterlijk archieven for Raamsdonk, Groot en Klein Waspik, Capelle, Vrijhoeve-Capelle, Sprang and Dongen).

Illustraties
Rijksmuseum Amsterdam (Rijksstudio).
Het schrapen van een varken, Adriaan van Ostade, 1678, RP T 1879 A 14
Strijkijzer van koper, 1600 1699, BK NM 8143
Stilleven in een stal, Hendrik Potuyl, 1639 1649, SK A 2790
Pul met deksel, 1630 1660, BK NM 10079
Keulse pot (steengoed), 1580 1650, BK NM 10062
Bijbel met zilveren sloten, 1718, BK NM 7866

Reageer op dit verhaal

Heb je al een account? Log in met je gegevens.

Heb je nog geen account? Plaats zonder inloggen, of Registreer een account

Help spam voorkomen en los de volgende som op:
Geef mij een andere som.