Fort Altena is gebouwd in 1847 als deel van de Nieuwe Hollandse Waterlinie. Het ligt aan de weg van Breda naar Gorinchem en het diende dan ook om die belangrijke verbindingsweg te kunnen afsluiten. Het gebied oostelijk van het fort tot Woudrichem kon geheel onder water worden gezet.
Het fort ligt in het meest zuidelijke gebied van de Nieuwe Hollandse Waterlinie, in Noord-Brabant. Het bestond bij aanleg uit een ronde aarden redoute met een bomvrije toren en een natte gracht. Op de toren bevond zich een batterij. In 1870 is de waterlinie voor het eerst in staat van paraatheid gebracht in verband met de Frans-Duitse Oorlog.
Hoewel Nederland niet bij dit conflict betrokken raakte, kon men wel allerlei ontwikkelingen in de krijgskunde zien. Als gevolg daarvan werd het fort in 1878-1880 uitgebreid, waarbij aan weerszijden van de bomvrije toren een bomvrije kazerne werd gebouwd. Het fort kreeg ook twee halve bastions.
Maar de introductie van de brisantgranaat in 1885 maakte de gemetselde forten achterhaald. Deze explosieve projectielen dwongen tot nieuwe verdedigingstactieken, waarbij het geschut juist moest worden verspreid in het landschap in plaats van het te concentreren in forten.
Desondanks is Fort Altena nog tweemaal gevechtsklaar gemaakt, tijdens de mobilisaties in 1914-1918 en in 1939-1940. Er waren toen zo’n 300 man ingekwartierd. Na de Tweede Wereldoorlog heeft het fort nog dienst gedaan als interneringskamp voor collaborateurs.
In 1951 verloren de forten van de Nieuwe Hollandse Waterlinie hun status als verdedigingswerk. Defensie bleef Fort Altena nog wel gebruiken voor de opslag van voertuigen. In 2006 is het fort gedeeltelijk gerestaureerd en heeft het een recreatieve bestemming gekregen. Bij die restauratie zijn de meeste loodsen gesloopt en zijn de wallen weer onder profiel gebracht.
Het fort ligt in het meest zuidelijke gebied van de 
Hoewel Nederland niet bij dit conflict betrokken raakte, kon men wel allerlei ontwikkelingen in de krijgskunde zien. Als gevolg daarvan werd het fort in 1878-1880 uitgebreid, waarbij aan weerszijden van de bomvrije toren een bomvrije kazerne werd gebouwd. Het fort kreeg ook twee halve bastions.
Desondanks is Fort Altena nog tweemaal gevechtsklaar gemaakt, tijdens de mobilisaties in 1914-1918 en in 1939-1940. Er waren toen zo’n 300 man ingekwartierd. Na de Tweede Wereldoorlog heeft het fort nog dienst gedaan als 
In 2006 is het fort gedeeltelijk gerestaureerd en heeft het een 
