Foto leidt tot zoektocht van één jaar

Zoals u op de bijgaande foto kunt zien is het een fabrieksgebouw met enkele geleidepijpen voor materiaal – vervoer van het ene naar het andere gebouw. Ondanks dat er al vroeg werd gewezen op een van de laatste aardewerkfabrieken was het tot voor kort nog niet absoluut duidelijk waar dat gebouw gelocaliseerd moest worden.

Probleemoplossing

Met behulp van kadasterkaarten, (oude) luchtfoto’s, bouwdossiers van de mogelijke panden én een boekje uitgegeven door de Ned. Ver van Ceramiekvrienden over de aardewerkfabriek de Kat hebben de navorsers getracht een juiste beslissing te nemen, maar er bleef altijd discussie. Discussie over de locatie, de architectuur van het gebouw, de tijd en over de details, die mede het gebouw zouden kunnen herleiden. De discussies over het pandje recht vooruit leidde in eerste instantie tot een verkeerde aanname.

Er is in dat stadsgedeelte nogal wat geruimd in de afgelopen 60 jaar, waaronder de sloop van de Nieuwe Markt en gebouwen op het Mineurplein. Dit in verband met de aanleg van de Westersingel.

Ook rond de oude Stadsschuur, de Noordzijde Haven en de Havenstraat werd veel gesloopt en veranderd omdat de grote Watersportartikelen en zeilmakerij van Ribbens tegen de vlakte ging, de tribunebouwer Margadant al eerder vertrok en de bouwmaterialenhandel van De Schelde verhuisde naar de Zeelandhaven. Op de ruimtes, die hierdoor vrijkwamen, werden er prachtige nieuwe bewoning aangelegd.

Ook werden mensen benaderd die mogelijk kennis van zaken hadden, die met de opstallen van de Kat te maken konden hebben. Ook gemeentelijke ambtenaren en hobbyisten, gespecialiseerd in de stadsgeschiedenis werden aangepeld, maar het leverde niet veel op. Totdat...

De uitkomst

Een uitgebreide zoektocht in de stedelijke bouwgeschiedenis door een medewerkster van het West Brabants Archief kondigde eindelijk de doorbraak. Zij vond uit dat er de nodige bouwdossiers waren, die de leek nauwelijks terug kon vinden.

Via deze dossiers, veld- en hulpkaarten uit het kadasterregister werd de muur doorbroken. (Klik op de link voor een prachtige Uilenkan van de Kat.)

Nu konden de bouwtekeningen en de foto naast elkaar worden gelegd. Ook de juiste locatie kon via de hulpkaarten en de veldkaarten worden teruggevonden en al deze gegevens matchten met elkaar.

Het gebouw op de foto

Dat betekende dus dat de gebouwen van de oude kunstaardewerkfabriek de Kat, die als langste is overgebleven van de grote groep pottenbakkers in Bergen op Zoom, nu weer herkend waren. Deze fabriek was eigendom van de familie Augustijn.

Het bedrijf heeft bestaan vanaf 1504 tot 1929. Toen werd het bedrijf overgenomen door draineerbuizen- fabriek Zoomvliet uit Wouw. De grote gebouwen van de fabriek waren in 1902 en 1918 gevestigd. De Leeuw heeft de productie heropgestart. Kort na het begin van de WO2 werd de productie definitief gestopt. De productlijn bestond uit algemeen (Bergs) aardewerk, kunstaardewerk en draineerbuisjes voor (huis) drainage.

Opslag en sloop

In 1951 heeft Guillaume de Leeuw het gebouw onder eigen beheer gebracht en in 1963 verkocht aan de timmerfabriek Noko (A.F.Noteliers) aan de Bongaertsweg.

In 1977 tenslotte werd het pand gesloopt door de nieuwe eigenaren van deze gronden. De wooningstichting Soomland heeft op deze terreinen een aantal nieuwe huizen gebouwd, waarmede een deel van het oude havenkwartier opnieuw bewoonbaar is gemaakt.