De twee broers Van den Eijnden dreven in 1814 een apothekerswinkel in ’s-Hertogenbosch. De jongste, Johannes Franciscus, was nog maar zestien jaar en leerling-apotheker. Zijn oudere broer Josephus was 31. Hen werd verweten dat zij op zaterdag 12 maart 1814 aan Jacoba Jans Broks, de dienstmeid van Franciscus van den Bogaart, een verkeerd medicijn hadden verkocht.
Het had wormkruid[1] moeten zijn, maar ze leverden kraanögen[2], een dodelijk gif. Als gevolg daarvan stierven drie kleine kinderen van hoofdcommies Johannes Peter Oerder uit Oirschot binnen het uur: Johanna van zes, Trinette van drie en Karel van twee jaar oud. Twee apothekers uit Den Bosch, Raring en Van Waning, hadden dat na raadpleging geconstateerd.
De jongste van de beide broers was nog maar enkele maanden leerling-apotheker en verkocht de medicijnen in de winkel, maar ook in koffiehuizen en herbergen. Omdat geen van beide broers het Latijn beheersten, was het al meermalen voorgekomen dat ze verkeerde pillen en poeders aan de man hadden gebracht. Volgens het Wetboek van Strafrecht hadden ze onvoorzichtig, onoplettend en achteloos gehandeld, wat als ‘verzuim’ gekenschetst werd.
Op deze vorm van dood door schuld stond een mogelijke straf van drie maanden tot twee jaar hechtenis. De rechtbank legde de jongste broer een straf op van drie maanden en de oudste een straf van zes maanden. Beiden kregen daarnaast nog een geldboete van 25 gulden en ze moesten ieder ook 154 gulden en 18 stuivers gerechtskosten betalen.[3] Omgerekend naar de koopkracht van nu was dat respectievelijk ruim € 195,- en ongeveer € 2.675,-.
Foto's: Boerenwormkruid. Foto: Wikimedia door Rasbak. Apotheek van het Groot Ziekengasthuis te ’s-Hertogenbosch, 1890. Foto: Erfgoed ’s-Hertogenbosch, fotonr. 0030703.
[1] Nog steeds als alternatief geneesmiddel verkrijgbaar. [2] Ook wel genoemd nux vomica, thans bekend als braaknoot, die de giftige stof strychnine bevat [3] Nederland heeft tot 1896 in het Wetboek van Strafrecht een kostenveroordeling van de verdachte gekend, maar deze regeling werd afgeschaft, vooral omdat de kostenveroordeling belemmerend kon werken op de resocialisatie van de veroordeelde.
Het had wormkruid
Op deze vorm van dood door schuld stond een mogelijke straf van drie maanden tot twee jaar hechtenis. De rechtbank legde de jongste broer een straf op van drie maanden en de oudste een straf van zes maanden. Beiden kregen daarnaast nog een geldboete van 25 gulden en ze moesten ieder ook 154 gulden en 18 stuivers gerechtskosten betalen.
