skip naar content skip naar hoofdnavigatie spring naar service navigatie
sluit
Hulp nodig?

Chat is online op maandag t/m vrijdag van 10.00 - 16.00 uur en van 19.00 - 22.00 uur.

Op dit moment zijn we offline. Je kunt je vraag stellen via e-mail of WhatsApp: 06-12887717 (alleen berichtjes)

Meer informatie over de chat-service? Klik hier

Online op dit moment

Stel je vraag

Stef Uijens
Stef Uijens RA Tilburg
Menu
sluit
Hulp nodig?

Chat is online op maandag t/m vrijdag van 10.00 - 16.00 uur en van 19.00 - 22.00 uur.

Op dit moment zijn we offline. Je kunt je vraag stellen via e-mail of WhatsApp: 06-12887717 (alleen berichtjes)

Meer informatie over de chat-service? Klik hier

Online op dit moment

Stel je vraag

Stef Uijens
Stef Uijens RA Tilburg

Gansrijden op vastenavond leidt tot dode

Aert, de zoon van Jan Goossens, leidt normaal gesproken een goed en eerlijk leven, maar op vastenavond 1593 gaat het fout. Tijdens het gansrijden loopt het helemaal uit de hand.

Afbeelding rechts uit Europa's Länder und Völker. Ein lehrreiches Unterhaltungsbuch für die gebildete Jugend, 1822

 

Gansrijden was in vroeger dagen een normaal gebruik. Tussen twee bomen werd een touw gespannen, waaraan een levende gans werd bevestigd. De kop werd met vet of olie ingesmeerd, zodat deze lekker glad was. De deelnemers moesten er met een paard onder door rijden en dan proberen de kop van de gans af te trekken, Wie daar in slaagde mocht de gans mee naar huis nemen als prijs.

Aert woont in Berghem en in dat dorp kent men het volksvermaak van het gansrijden. Uit elke uithoek van het dorp zorgt men dan voor een gans. Vorig jaar was het een zekere Anthonisken Joachims die ‘die hinne oft haen hadde affgeworpen’.

Op paard met een jonge vrouw

Dit jaar is een zekere Goossen Peter Goossens, die op een paard gezeten met achter hem een jonge vrouw, die ‘de gansse hadden affgereden’. Tot zover niets nieuws lijkt het, maar toch ontstaat er nogal wat tumult.

Op een gegeven moment is het Jan Bastiaens die met een ‘brandtvier’ in de hand Aert Jan Goossens het huis uit jaagt en hem dwingt de gezellen van zijn gehucht te assisteren.  

Die treft een kijvende menigte aan en ziet dat onder meer Ghysbrecht Hendricx van Nistelroy zwaargewond is door de naburen van Aert z’n gehucht. Die naburen zijn inmiddels allen voortvluchtig, nadat ze de strijd hadden verloren.

Het geruzie in intussen verstomd, maar de gemoederen zijn nog niet afgekoeld. Opeens verschijnt Sebert Jan Goossens, die door Aert een messteek oploopt. Bovendien krijgt die nog een klap met een jaagstok, waarna hij in elkaar zakt en ter aarde valt. De omstanders  dragen hem de eerste de beste herberg binnen, waar hij bij de opgeroepen geestelijke heeft kunnen biechten en de laatste sacramenten heeft ontvangen. Nog dezelfde dag overlijdt Sebert en begint bij Aert de wroeging boven te komen. Hij verzoent zich met de familie en verklaart echt nooit de intentie te hebben gehad hem ter dood te brengen. Het is puur zelfverdediging geweest. Hem wordt remissie verleend.

Deze bijdrage van Henk Beijers maakt onderdeel uit van een serie korte verhalen over 16de – en 17de – eeuwse Brabanders, ontleend aan de Remissieboeken uit de Rekenkamer Delen van het Algemeen Rijksarchief Brussel RANB - toegangsnummer 1107 inventarisnummers (653.1.14v – juni 1606).

Reacties (3)

Mariët Bruggeman
Mariët Bruggeman bhic zei op 25 juli 2019 om 11:21
Hoe zo'n schijnbaar onschuldig spel kan verworden tot moord of doodslag of uiteindelijk zelfverdediging. Misschien toch drank in het spel? :)
Maurice Roefs zei op 17 juli 2020 om 09:37
Ik ben wel benieuwd naar de naam van de geestelijke die in de bovenstaande tekst genoemd wordt. Staat die in de brontekst met naam en toenaam vermeld ?
Mariët Bruggeman
Mariët Bruggeman bhic zei op 29 juli 2020 om 09:31
Ik heb het microfiche nog even erbij gehaald. De naam van de geestelijke wordt niet genoemd.
Hij heeft zijn 'heylige rechten' ontvangen.

Reageer op dit verhaal

Heb je al een account? Log in met je gegevens.

Heb je nog geen account? Plaats zonder inloggen, of Registreer een account

Help spam voorkomen en los de volgende som op:
Geef mij een andere som.

Lees ook deze verhalen