Gerardus van Houweninge

Zo was hij niet alleen burgemeester, maar ook dijkgraaf, hoogheemraad, kerkmeester en ouderling. Het Franse regime benoemde Van Houweninge in 1810 tot maire van Werkendam.

In die tijd slaagde hij erin zijn vermogen verder te vergroten. Napoleon, verlegen om geld na de nederlaag in Rusland, verkocht in 1812 grote delen van eerder geconfisceerde adellijke eigendommen. Van Houweninge kocht hiervan in consortium het zuidelijk deel van de Biesbosch. Tijdens de omwenteling van 1813, toen de Kozakken Werkendam bevrijdden, trok het Franse leger al plunderend terug. Het huis van Van Houweninge bleef gespaard omdat hij de Fransen zou hebben afgekocht.

Dat Van Houweninge na de omwenteling als schout zijn functie kon continueren, dankte hij niet aan zijn populariteit, maar hoogstwaarschijnlijk aan zijn vermogende positie. Zo bepaalde de laatste bewoner van de burcht van Werkendam, de ongehuwde luitenant-generaal Adriaan van Helden, testamentair dat Van Houweninge de burcht nimmer mocht betreden. Van Houweninge mocht ook niets uit Van Heldens erfenis krijgen of kopen, noch bij de boedelverdeling worden betrokken.

Tussen 1820 en 1829 maakte Van Houweninge tijdelijk plaats voor A.G. Brocx. Na diens vertrek trad de inmiddels 68-jarige Van Houweninge opnieuw aan als bestuurder. De eerdere opmerking van de gouverneur ‘dat er geen geschikte personen te vinden zijn’ is een mogelijke verklaring voor het feit dat Van Houweninge opnieuw aantrad. Tijdens de ambtsperiode van Brocx wist Van Houweninge zijn vermogen nog meer te vergroten. Hij was nu niet alleen eigenaar van omvangrijke wei- en griendlanden, maar ook van een aantal woonhuizen en gebouwen. In zijn dossier merkte de gouverneur over Van Houweninge op dat hij ‘ijverig, zeer geschikt en de goede zaak toegedaan is; hij bezit de vereisten en valt in geen terreinen van uitzondering’