In de 'Katholieke Illustratie' van oktober 1916 zien we een aantal foto’s van Veghel tijdens de zogenaamde Groote Manoeuvres in Noord-Brabant. Deze foto’s dateren uit 1916 en laten de mobilisatie in Veghel tijdens de Eerste Wereldoorlog zien. De term ‘Groote Manoeuvres’ duidt op de troepenbeweging in de provincie Noord-Brabant.
Gedurende de eerste jaren van de oorlog werden hier Nederlandse troepen gestationeerd die zich door de provincie verplaatsten naar gelang de troepenbeweging in België.
De soldaten verbleven in zogenaamde ‘kantonnementen’. Dat hield in dat de troepen te velde gelegerd werden in de huizen of gebouwen van een stad of dorp. Nadat de bewegingsoorlog in Frankrijk en België zich gestabiliseerd had, bleven de troepen langer in dezelfde kantonnementen.
Veghel diende als kantonnement voor het Derde Regiment Huzaren. Vanwege de rode elementen op het uniform werden zij aangeduid als ‘Rode Huzaren’. De huzaren werden ingezet voor de grensbewaking, verkenningen en bij de beveiliging van troepenverplaatsingen waarbij hun paard het belangrijkste vervoermiddel was. In Veghel werd het regiment zelfs aangevuld door een stafmuziekkorps te paard. De commandant van het Derde Regiment Huzaren, de baron luitenant-kolonel Van Heemstra, vestigde zijn bureau in het Veghelse raadhuis aan de Markt. Het was de ruimte waar het huidige ThuisPunt is gevestigd. Bij zijn aanwezigheid hing daar een kleine blauw-witte regimentsvlag uit.
De foto’s uit de Katholieke Illustratie laten de levendigheid zien die door de huzaren in Veghel gebracht werd. De grote foto hierboven toont het Marktplein, pal vóór het bureau van commandant Van Heemstra. Volgens het onderschrift zouden op de foto links aalmoezeniers te zien zijn die naar de troepen te velde vertrekken. De foto rechts toont de drukte in één van de Veghelse straten. De drukte bracht ook levendigheid in de kroegen en cafés. Alle regimenten hadden een favoriete ontmoetingsplek. In Veghel werd De Zwaan aan de Sluisstraat van de dames Van Rijbroek het centrum van de gezelligheid.
En hoewel Veghel bekend stond om de gezelligheid schijnt De Zwaan net niet te hebben kunnen tippen aan de ‘Bar’ van Sint-Oedenrode, alwaar het Tweede Regiment Huzaren gelegerd was. De dienstplichtigen in het regiment waren vooral boerenjongens die het paardrijden gewend waren.
Een mooie foto laat een groep huzaren zien die met hun paard nabij het Veghel door het water waden. Sommige jongens konden het goed vinden met de Veghelse bevolking. Hier staan ze op de foto met het gezin van Driek van Eindhoven in het Dorshout. Maar er zijn ook andere gevallen bekend, zo blijkt uit een brief van het gemeentebestuur Veghel, gestuurd op 27 april 1917, aan de minister van oorlog:
"In de dagen 22-25 september richtten doortrekkende soldaten schade aan in Veghel. Het Ministerie van Oorlog keerde daarop een schadevergoeding uit aan meer dan zestig gedupeerden. Zo werden er overal weilanden en afrasteringen beschadigd. Er werden op grote schaal peren en appels uit de boomgaarden gestolen. Op het Havenplein (nu H.Hartplein) werden paardendekens gestolen en de kap van een rijtuig vernield. In het dorp Veghel raakten van verschillende panden de ruiten beschadigd doordat er op de Markt en in de Sluisstraat kanonnen werden afgevuurd."
Ton van den Broek,Tilburg.
zei op 28 december 2012 om 18:14
Mijn oom Christianus Maas werd in 1918 geboren in "Anno 1906" op het Middegaal. Vader was een ingekwartierde soldaat, moeder een nog thuiswonende tante van mijn moeder. Zij was een jaar of 18. Vader was een Amsterdammer, dus daar kon tante niet mee trouwen, aldus mijn moeder. Ome Christ werd daarom opgenomen in het gezin van mijn opa Driekse Maas, toen woonachtig in de Bus in Nistelrode. Hij was getrouwd met Anna van de Donk van de bekende Veghelse familie. In 1920 werd mijn moeder geboren. De familie verhuisde in dat jaar naar Erp om daar verder te boeren. Mijn moeder ging er prat op dat Christ als een eigen kind in hun gezin was opgenomen en er geen onderscheid werd gemaakt. Christiaan Maas overleed in 1968 in Gemert, pas 50 jaar oud.
Zomaareen gebeurt is die in die mobioisatie plaats vond.
Marilou Nillesen, namens BHIC
bhiczei op 31 december 2012 om 14:00
Bedankt Ton. Het zijn juist deze mooie verhalen die geschiedenis menselijk - en daarom zo interessant - maakt!
D van Asseldonk
zei op 3 april 2014 om 22:04
zijn de namen bekend van de huzaren?
Dit omdat er 4 huzaren bij ons onder gebracht waren.
Ton van den Broek
zei op 6 april 2014 om 11:00
Geacht heer, mevrouw Van Asseldonk.
Van de achtergrond van deze soldaten is mij niets bekend, ook niet dat het 'huzaren' waren. Namen hjeb ik nooit gehoord. De mensen die er direct of als tweede generatie mee te maken hadden zijn allemaal allang geleden gestorven.
Met de nazaten van mijn oom heb ik geen contact. Misschien weten zij wie hun opa werkelijk was.
Thuispunt Veghel
zei op 22 oktober 2014 om 14:29
Mooie verhalen. Er is vaak enkele generaties verder nog belangstelling voor die tijd. Een poosje geleden meldde zich een mevrouw die op zoek was naar het adres in Veghel waar haar grootvader destijds ingekwartierd was met zijn paard. Daar zijn we ook achter gekomen doordat zij nog veel namen uit die periode wist te noemen. Altijd waardevol als dat soort gegevens door iemand is vastgelegd!
Marilou Nillesen
bhiczei op 24 oktober 2014 om 11:37
Helemaal mee eens, collega's van Thuispunt Veghel. Het zou toch zonde zijn als al die kennis niet bewaard blijft. (En ja, dit is tevens een oproep aan iedereen om verhalen, namen en gegevens van vroeger vast te leggen en te delen ;-)
Gedurende de eerste jaren van de oorlog werden hier Nederlandse troepen gestationeerd die zich door de provincie verplaatsten naar gelang de troepenbeweging in België.
De foto’s uit de Katholieke Illustratie laten de levendigheid zien die door de huzaren in Veghel gebracht werd. De grote foto hierboven toont het Marktplein, pal vóór het bureau van commandant Van Heemstra. Volgens het onderschrift zouden op de foto links aalmoezeniers te zien zijn die naar de troepen te velde vertrekken. De foto rechts toont de drukte in één van de Veghelse straten. De drukte bracht ook levendigheid in de kroegen en cafés. Alle regimenten hadden een favoriete ontmoetingsplek. In Veghel werd De Zwaan aan de Sluisstraat van de dames Van Rijbroek het centrum van de gezelligheid.
