Herdenking van de Tweede Wereldoorlog te Katwijk

Het monument, een obelisk van zeven meter hoog met een kruis op de top, was op die dag gedekt met ‘de fiere Nederlandse vlag, strak klapperend op de frisse bries uit ’t Westen.’ Het zandstenen monument is ontworpen door de heer Breugel uit St. Oedenrode, die zelf ook in de Maassector had gestreden. Vervolgens is het vervaardigd door de firma’s Smits en Van Heijster te Cuijk.

Die ochtend was er al een herdenkingsdienst in de St. Martinuskerk en de Nederlandse Hervormde Kerk te Cuijk gehouden voor de gesneuvelden van het voormalige tweede bataljon 26ste regiment infanterie. In Katwijk volgde een plechtige kranslegging op de graven van deze mannen. Hierbij waren veel militaire en burgerlijke autoriteiten aanwezig, van wie enkelen een ontroerende toespraak hielden.

Zo sprak burgemeester Jansen uit Cuijk van het grote voorbeeld dat de soldaten hadden gegeven, waarmee zij een vonk ontstaken, die een laaiend vuur van verzet deed opgloeien in heel Nederland. Deze woorden raakten vele mensen, zo ook een soldaat die zelf had meegevochten in dit regiment: ‘Kapitein Heuting leest de namen van de doden: stuk voor stuk herken ik de namen, de gezichten, de harten. Dan ineens een naam... mijn eigen sectie. Mijn God, was de dood zó nabij...’

Voor 24 soldaten was die dood inderdaad nabij in 1940. In de kanonkamer van rivierkazemat-zuid te Katwijk werd een dagboekfragment gevonden van één van de mannen. Vlak vóór de grote strijd losbarstte, schreef hij ‘stil en blijmoedig’ de week in te gaan, maar ook ‘met de tanden op elkaar, met het geweer bij de voet.’ Opvallend is het rotsvaste vertrouwen in God, dat uit de brief van de jongeman blijkt. Een dag later werd hij bij de Duitse inval om het leven gebracht, zo staat allemaal te lezen in het boek van G.A. Gerards, P. van Haren en H. van Dijk, Standhouden..! 10 mei 1940: het verhaal van 12 uren oorlog in Katwijk, Cuijk, Sint Agatha en Oeffelt (Cuijk, 1981).