Het was niet ongewoon dat de macht in een klein dorp in handen was van enkele mannen. Maar in Cromvoirt ging de samenwerking tussen die mannen wel ver. Te ver, vonden sommigen. Met zijn rijzige gestalte maakte pastoor Bakx al snel flinke indruk. En zeker als je in de kerk te lang had gekletst tijdens de preek. Dan zei hij niets meer en keek je alleen maar lang en doordringend aan.
Of die keer dat het koor een driestemmige kerstcantate had ingestudeerd en Bakx zich halverwege boos omdraaide en baste: "Zing nou maar gewoon De herdertjes lagen bij nachte!"
Zondagochtend ging je naar de kerk. Met dezelfde vanzelfsprekendheid dat het de dag erna weer maandag was. Mannen legden in de kerk hun sigaar onder hun hoed. Achter in de kerk hing een bord waarop stond ‘Verboden om achter de laatste bank te gaan zitten of liggen’. Het was een verplichting om ter kerke te gaan, niet iedereen luisterde met even veel devotie naar de woorden van de pastoor.
Maar er was iets anders dat de inwoners van Cromvoirt wel opviel. De nauwe band van de pastoor met politieagent Willem Nieuwenhuijzen. De protestantse Nieuwenhuijzen werd ondanks zijn geloof achter in de kerk gezet om orde te houden als een soort suisse. En dat zette kwaad bloed.
Een aantal inwoners ging naar de bisschop om te zeggen dat dat niet kon - een andersdenkende in de kerk - maar er veranderde niets. Voets was de wonderdokter, ook wel bekend als het Krommerts boerke. Samen met de pastoor en de agent vormden zij gezamenlijk hun eigen drie-eenheid.
Vandaar dat het Kerkplein beter bekend stond als het Willem-Bakx-Voets-plein. Dat bedoelde niemand van de inwoners als compliment.
Maar soms kon de pastoor ook opeens verrassend progressief uit de hoek komen. Toen een keer een jongen en meisje samen op vakantie wilden gaan, vond hij dat geen probleem. "Laat ze maar. Een ander stel wilde dat ook en toen ze terugkwamen van vakantie was het uit", moet de pastoor gezegd hebben.
Heb jij bij pastoor Bakx in de kerk gezeten? Of het aan de stok gehad met politie-agent Willem Nieuwenhuijzen? Of doet deze situatie je denken aan je eigen geboorte- of woonplaats? Vertel het ons!
Mijn broer Piet en ik (Janus) hebben godsdienstles van Bakx gehad. maar er is niks positiefs blijven hangen, althans bij mij. We telden wel z"n stopwoord; hu niewaar?.Dit herhaalde hij meer dan honderd keer, in een les.
.
Rini de Groot.
zei op 15 februari 2017 om 20:52
Bij de installatie van zijn opvolger Pastoor Mutsaers uit Uden februari
1962 was ik aanwezig. Daarbij maakte ik diverse foto,s met oa
wandelend tussen de toenmalige Hulp Bisschop Bluyssen en Pastoor Bax.
Maar een heel stuk ouder dan op deze foto.
Marilou Nillesen
bhiczei op 16 februari 2017 om 08:46
@Janus: Het moet een eigenzinnige man zijn geweest; ik kan me voorstellen dat dat ook z'n weerslag heeft gehad op de manier waarop hij les heeft gegeven. Dat stopwoordje vind ik wel een bijzondere toevoeging, dat kan inderdaad zó typerend zijn voor iemand. Bedankt voor je reactie, Janus.
@Rini: Ik durf niet te zeggen uit welk jaar de foto hier boven dateert, Rini. Maar we zijn wel benieuwd naar de foto die je toen hebt gemaakt van pastoor Bakx, zou je die naar ons willen sturen? Dan zetten we hem hierbij. Alvast dank!
Rini.
zei op 16 februari 2017 om 08:53
Het complete verhaal, met foto,s ligt klaar,
maar wacht op plaatsing, van het voorlaatste,
ingezonden zondag 12 febr. jl !
Marilou Nillesen
bhiczei op 16 februari 2017 om 16:50
Ah, je bedoelt het verhaal over de stoomwals, Rini? Dat staat inmiddels op de site, hoor. Je vindt het hier:
Marilou,bedankt voor het plaatsen.
Om nog dieper in de geschiedenis van Cromvoirt te duiken bezocht ik gister,
noodgedwongen, de Bieb, want het Vughts Historisch Museum staat ingepakt.
Ik bemerk links en rechts dat Heemkundekringen en hun verzamelingen schaars worden en niet alleen in Brabant.
Een boekje werd mij daar aan gewezen over Cromvoirt en las daar de uitgebreide smakelijke anekdote van de Kerstcantate.
Aart
zei op 12 november 2019 om 21:26
Toen ik bovenstaand verhaal las moest ik direct aan meerder voorvallen in mijn familie denken waarin het boerke van cromvoirt/ de heer Voets een belangrijke rol vervulde. Voets was eigenaar van een voormalige varkensstal die was gelegen aan Den Hoek nr 5. De stal werd begin zestiger jaren bewoond door Dorus Bekkers, zijn vrouw Sientje en hun kinderen. Er was geen gas, licht of wateraansluiting. Midden jaren zestig werd deze stal illegaal verbouwd tot 4 woningen met nu een zwengelpomp in iedere keuken. De gemeente stopte de bouw, liet de vloeren op de bovenverdieping verwijderen en verbood verdere aanpassingen. Uiteindelijk bleven twee woningen bewoonbaar waarvan 1 "woning" als vakantieverblijf door onze familie nog tot midden jaren zeventig is gehuurd van Voets. Aan "de Til" heb ik vele goede jeugdherinneringen. Het gebouw is ooit op een aquarel gezet door de bekende schilder Leo Kalberg. Bekende Cromvoirte namen uit die tijd waren voor ons de boerenfamilie Willem en Lien van Roosmalen (tegenover de Til gesitueerd, hun boerderij is afgebrand), de broers Jan en Noud de Lange en Bart van Rooij (die zijn melkkoeien tegenover de Til in de wei had Staan. Waarom dit verhaal? Ik zoek naar familie van Theo(dorus) Bekkers of mensen die hem gekend hebben als medewerker van de vuilnishoop of als ijscoman bij IJzeren man.
Rini de Groot.
zei op 12 november 2019 om 22:48
Marilou, zoals ik al vermelde deed ik met broer en zus uitgeleide van onze kapelaan. Hij hobbyde graag bij de plaatselijke smid Ivits voor de inrichting
van de Petruskerk zoals de boogverlichting met lampjes en de tekst
Vrede op Aarde hoog in de koepel opgehangen.
Toen kerkgangers vernamen dat we Udenaren waren vroegen zij,
hoe lang zijn preken duurde antwoordde wij natuurlijk, kort!.
Het moet in de winter altijd behoorlijk koud zijn geweest in dat
kerkgebouw want kort erop werd er een cv. aangelegd. Ik vermoed
dat hij aan eenzaamheid is gestorven.
Marilou Nillesen
bhiczei op 13 november 2019 om 10:27
Hallo Aart, bedankt voor je berichtje. En bijzonder om te lezen hoe zo'n voormalige varkensstal een heel andere bestemming heeft gekregen. Hopelijk krijgt je oproep een vervolg: wie kent familie van Theo(dorus) Bekkers of mensen die hem gekend hebben als medewerker van de vuilnishoop of als ijscoman bij IJzeren man. Wie weet meer?
Marilou Nillesen
bhiczei op 13 november 2019 om 10:28
Dank voor je antwoord, Rini. Wat een verdrietige constatering dat de kapelaan vermoedelijk aan eenzaamheid is gestorven.
Of die keer dat het koor een driestemmige kerstcantate had ingestudeerd en Bakx zich halverwege boos omdraaide en baste: "Zing nou maar gewoon De herdertjes lagen bij nachte!"
Kerkplein beter bekend stond als het Willem-Bakx-Voets-plein. Dat bedoelde niemand van de inwoners als compliment.
