Vroeger was het ‘s avonds bij ons écht donker: de petroleumlamp was thuis onze bijverlichting, de enige straatverlichting in de buurt brandde niet. Dat was een houten stroompaal van het buurtschap Maasstraat die aan de weg stond en waaraan een armatuur was bevestigd. Maar de lamp was stuk en de gemeente liet het daarbij.
Als leidraad om toch een beetje de weg te kunnen vinden in het donker, had mijn broer de betonkoppen, die de weg markeerden naar het spoor, wit gekalkt. ‘s Avonds namen we voor familiebezoek de olielamp mee, gevuld met bromolie of petroleum, dat was onze verlichting.
Daarbij beschikten we thuis wel over een zaklamp, het kniplichtje, met een dure Witte-Katbatterij. In de zomer schroefden we het glas eraf om het te gebruiken als brandglas, om Gaatjes te Branden.
Voor de oorlog startte Philips met de productie van de Knijpkat, een zaklantaarn zonder batterijen, waarin een handdynamo de stroom leverde door er in te knijpen. In 1942 kwam er een Knijpkat voor de dames, “Bi-jou” genaamd: slanker, lichter en metaalkleurig.
Ze werden zelfs genummerd, de afgebeelde heeft nr. 115007. De nieuwe lantaarn kwam verpakt in een blauw kartonnen doosje, voorzien van de naam en het beeldmerk van Philips.
De hier afgebeelde groene Knijpkat uit 1943, werd gemaakt door het geheten Philips Kommando in het concentratiekamp te Vught. Bij gebruik produceren deze dynamo’s een jankend geluid dat doet denken aan een geknepen kat, te vergelijken met de huidige accuboormachine. De Knijpkat was voor thuis een beetje te luxe.
De Vlaamse troubadour Miel Cools zong het nummer: “Boer Bavo, hij kneep de katjes in het donker”, maar dat heeft niets te maken met de genoemde Knijpkat...
Voor de naam van de Dames Knijpkat bezocht ik: Philips Historische Producten Museum Looyenbeemd 24 in Eindhoven.
Rini de Groot.
zei op 17 september 2017 om 19:48
Vandaag bezocht ik de Bieb de Witte Dame in Eindhoven voor informatie van een nieuw verhaal. Daarbij werd ik gewezen op een vitrine met voorwerpen, o.a. de Philips knijpkat, die herinneren aan het Sinterklaasbombardement van 6 december 1942, nu 75 jaar geleden. Daarbij ontdekte ik dat het glaasje van de noodverlichting ontbrak; een bibliothecaresse vertelde dat het bij de zoon in bewaring was, zijn vader was destijds nauw betrokken bij de productie van dat onderdeel.
Rini
zei op 20 september 2017 om 22:30
Het artikel ‘De Dynamo-Zaklantaarn’ vermeld in het Philips Technisch Tijdschrift augustus 1946 geschreven door E. A. van IJzeren, staan op zes pagina’s tekeningen berekeningen, grafieken en technische gegevens.
Rini
zei op 10 oktober 2017 om 22:12
In de Terugblik van bovengenoemd Sinterklaas bombardement,
is komende 21 oktober een workshop voor kinderen;
‘maak je eigen knijpkat.’ In de Bieb van Eindhoven.
Voor de oorlog startte Philips met de productie van de Knijpkat, een zaklantaarn zonder batterijen, waarin een handdynamo de stroom leverde door er in te knijpen. In 1942 kwam er een Knijpkat voor de dames, “Bi-jou” genaamd: slanker, lichter en metaalkleurig.
De Vlaamse troubadour Miel Cools zong het nummer: “Boer Bavo, hij kneep de katjes in het donker”, maar dat heeft niets te maken met de genoemde Knijpkat...
